Najzdrowsze wśród cytrusów. Wyróżnia je nietypowy kolor miąższu

Czy pomarańcza zawsze musi mieć miąższ w kolorze pomarańczowym, a cytryna czy grejpfrut – żółtym? Niekoniecznie. W sklepach coraz częściej pojawiają się czerwone cytrusy, zapewniające nie tylko ciekawe doznania smakowe, ale również solidną dawkę cennych składników odżywczych.

Cytrusy, czyli rośliny z rodziny rutowatych, to pojęcie bardzo szerokie, skrywające blisko trzydzieści różnych owoców, od tych bardzo popularnych, jak cytryna, limonka, pomarańcza, mandarynka, pomelo czy grejpfrut, po te mniej znane, np. citrofortunella, kalamondin, sweetie i tangelo.

Wszystkie uprawiane dziś powszechnie cytrusy pochodzą prawdopodobnie od cytrona, pierwotnie rosnącego u podnóża Himalajów, już przed tysiącami lat udomowionego w Indiach i Chinach, w I wieku naszej ery sprowadzonego do Europy przez Pliniusza Starszego, słynnego rzymskiego historyka i pisarza, który zetknął się z kwaśno-słodkim owocem  podczas pełnienia stanowiska zarządcy w jednej z afrykańskich prowincji.

Niemal wszystkie znane obecnie cytrusy są efektem krzyżówek różnych gatunków, początkowo cytrona, mandarynki oraz pomarańczy olbrzymiej. Uprawia się  je w wielu zakątkach świata, w których panuje sprzyjający, ciepły klimat, od Chin po Brazylię, Stany Zjednoczone, Meksyk, Nigerię, Hiszpanię, Turcję czy Włochy.

Na rynku wciąż pojawiają się nowe odmiany cytrusów, ostatnio coraz większym zainteresowaniem cieszą się czerwone cytrusy, czyli owoce o czerwonym miąższu. Jeszcze niedawno znane były tylko czerwone grejpfruty, dziś możemy kupić niekiedy także pomarańcze czy cytryny o takiej barwie miąższu. Czy warto po nie sięgnąć?

Owoce cytrusowe posiadają wysokie wartości odżywcze. Choć cytrynę, limonkę czy grejpfruta kojarzymy raczej ze kwaśnym smakiem, tak naprawdę wykazują silne właściwości alkalizujące, dzięki czemu skutecznie zobojętniają nadmiar kwasów, który skutkuje m.in. brakiem energii życiowej, ciągłym uczuciem zmęczenia, problemami z koncentracją, bólami głowy, czy zwiększoną podatnością na przeziębienia.

Czerwone cytrusy to skarbnica pektyn, czyli rozpuszczalnego błonnika pokarmowego obniżającego poziom cukru oraz „złego” cholesterolu LDL (przyczynia się rozwoju poważnych schorzeń układu krążenia: miażdżycy, choroby wieńcowej albo udaru mózgu), pomagającego w usuwaniu szkodliwych dla naszego zdrowia toksyn oraz metali ciężkich.

Cytryna czy grejpfrut stanowią bogate źródło witamin, zwłaszcza witaminy C, czyli kwasu askorbinowego – jednego z najsilniejszych przeciwutleniaczy, wzmacniającego system odpornościowy oraz neutralizującego szkodliwe działanie wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia organizmu i rozwój wielu poważnych schorzeń, w tym nowotworów, chorób układu krążenia (nadciśnienie, zawał serca, udar mózgu, miażdżyca), choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, astmy, zaćmy, egzemy czy łuszczycy.

Cytrusy dostarczają też sporo innych witamin: A, B oraz E oraz wartościowych biopierwiastków, takich jak potas, wapń, magnez czy sód.

Te wszystkie zalety wykazują oczywiście także odmiany o czerwonym miąższu, które mają też sporo dodatkowych walorów. Jakich?

Czerwony kolor pomarańczy, szczególnie odmian pochodzących z Sycylii, to m.in. zasługa wysokiego stężenia antocyjanów – naturalnych barwników uchodzących za jedne z najsilniejszych przeciwutleniaczy osłabiających aktywność wolnych rodników.

Nie mniej walorów ma czerwony grejpfrut, będący krzyżówką pomarańczy olbrzymiej z pomarańczą chińską. Owoc o charakterystycznym, słodko-kwaśno- gorzkim smaku to skarbnica innego silnego antyoksydantu – likopenu. Aktywność tego barwnika polega głównie na obniżaniu poziomu „złego” cholesterolu LDL, którego nadmiar odkłada się w komórkach ścian tętniczych, tworząc złogi, zwane blaszkami miażdżycowymi. Doprowadza to do zwężenia tętnic wieńcowych.

Likopen posiada zdolność przeciwdziałania agregacji płytek krwi, tworzeniu skrzepów oraz zapobiega rozwojowi miażdżycy. Zmniejsza niebezpieczeństwo poważnych schorzeń układu krążenia, w tym ostrego zawału mięśnia sercowego czy choroby wieńcowej. Związek wykazuje  również właściwości przeciwnowotworowe.

Czerwonego grejpfruta nieprzypadkowo znajdziemy w programie wielu diet odchudzających. Dostarcza niewiele kalorii (w 100 g znajduje się tylko 50 kcal) i charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym. Biała osłonka miąższu owocu to bogate źródło naringiny – związku, który odpowiada za gorzki posmak, ale jednocześnie przyspiesza przemianę materii.

Po czerwone cytrusy na pewno warto sięgnąć, jednak niekoniecznie wieczorem, gdyż mogą powodować problemy z zapadnięciem w głęboką fazę snu. Niekiedy również wywołują zaburzenia gastryczne – przysmaki zawierające duże stężenie kwasów owocowych bywają bowiem odpowiedzialne za wywoływanie np. zgagi, objawiającej się piekącym bólem w przełyku (a niekiedy także w krtani, za mostkiem czy w klatce piersiowej), kwaśnym odbijaniem czy cofaniem treści żołądkowej.

Autor: Rafał Natorski

Zobacz też ten przepis na mini serniczki z masą kajmakową. Prosto z naszego kanału na YouTube.