Śmiało używaj zamiast masła. Bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych
Choć masło dostarcza sporo cennych składników odżywczych i nie jest tak niezdrowe, jak sądzono jeszcze kilka lat temu, wiele osób rezygnuje z jego spożywania. Na szczęście istnieje sporo zamienników mlecznego tłuszczu, które możemy wykorzystać do smarowania pieczywa, smażenia czy pieczenia.
Niewiele produktów spożywczych ma równie bogatą historię jak masło. Już 3,5 tysiąca lat temu ubijali je Sumerowie, czyli lud żyjący w dorzeczu Eufratu i Tygrysu. Było wówczas wykorzystywane przede wszystkim do celów sakralnych (namaszczano nim ciała). Szybko zyskało jednak popularność także w kuchni. Początkowo zwłaszcza na Bliskim Wschodzie i Półwyspie Indyjskim. W Europie jako pierwsi zaczęli je cenić Francuzi. Z czasem po masło zaczęto sięgać wszędzie, nie tylko do smarowania pieczywa, ale również smażenia czy pieczenia.
Na początku XXI wieku mleczny specjał znalazł się jednak na cenzurowanym. Ze względu na wysoką zawartość tłuszczów nasyconych oraz cholesterolu, obwinianych o zwiększanie ryzyka schorzeń układu krążenia, w tym zawału czy udaru, zaczęto nawoływać do ograniczania spożycia masła.
Masło - jeść czy nie?
Dziś opinie na ten temat są już bardziej stonowane. Warto bowiem pamiętać, że dobrej jakości masło (w składzie którego znajduje się tylko śmietanka) to produkt o dużych wartościach odżywczych Stanowi jedno z najbogatszych źródeł sprzężonego kwasu linolowego (CLA), który – jak wykazały badania naukowe – działa przeciwnowotworowo, zwiększa odporność, ogranicza stany zapalne, obniża ciśnienie krwi, zapobiega astmie czy arteriosklerozie oraz wspomaga leczenie cukrzycy i osteoporozy. Poza tym tłuszcz mleczny jest przyswajalny najlepiej ze wszystkich tłuszczów spożywczych, zostaje szybko strawiony i zamieniony w energię.
Masło jest też bogatym źródłem witaminy A pod postacią retinolu. To związek, który pełni bardzo ważną rolę w naszym organizmie – jest niezbędny w procesie widzenia, sprzyja regeneracji komórek, wspomaga funkcjonowanie systemu immunologicznego, działa ochronnie na skórę i błony śluzowe oraz bierze udział w syntezie białek i w przemianach lipidów.
Witamina A uchodzi również za silny przeciwutleniacz chroniący przed szkodliwym działaniem wolnych rodników odpowiedzialnych za przyspieszanie procesów starzenia organizmu oraz zwiększanie ryzyka schorzeń układu krążenia, nowotworów czy choroby Alzheimera.
Jeśli jednak chcemy zrezygnować z jego spożywania, stajemy przed odpowiedzią na pytanie: czym zastąpić masło w diecie? Możliwości jest całkiem sporo.
Pyszne smarowidła zamiast masła
Kromka świeżego chleba posmarowana masłem – wiele osób nie wyobraża sobie niczego pyszniejszego. A jednak może jednak warto trochę poszukać? Co zamiast masła do kanapek? Choćby twarogowy serek śmietankowy albo ricotta, która, dzięki aksamitnej konsystencji i delikatnym, słodko-kwaśnym smaku, świetnie pasuje zarówno do dżemu czy miodu, jak i szynki, pomidora oraz świeżej cebulki.
W roli zamiennika masła doskonale sprawdzi się też dojrzałe awokado, skarbnica cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Wystarczy rozgnieść miąższ widelcem, dodać odrobinę soli i pieprzu, a następnie rozmieszać na jednolitą masę.
Bazę pysznych kanapek może stanowić także tarty chrzan rozsmarowany na świeżym chlebie czy bułce. Jak go przygotować? Na drobnej tarce ścieramy dwa oskrobane korzenie chrzanu, dodajemy łyżeczkę cukru i szczyptę soli, zalewamy szklanką wrzątku i mieszamy.
Co zamiast masła na cholesterol? Smacznym i zdrowym smarowidłem będzie hummus albo pasta tahini.
Co do smażenia i pieczenia?
Potrawy smażone ma maśle mają zwykle niepowtarzalny smak. Nie oznacza to jednak, że nie da się go zastąpić innym tłuszczem, chociażby olejem rzepakowym, nieprzypadkowo zwanym „oliwką Północy”, gdyż z powodzeniem konkuruje ze słynnym śródziemnomorskim przysmakiem. Nie tylko właściwościami odżywczymi (cechuje go idealny stosunek kwasów omega-6 do omega-3, czyli 2:1, znacznie korzystniejszy niż w przypadku oliwy z oliwek), ale również smakiem – słodko-orzechowy aromat doda daniom nowego wyrazu.
Olej rzepakowy zastąpi masło w czasie smażenia potraw, ale również jako składnik ciast. By wypiek stał się bardziej kruchy, wystarczy wówczas dodać jeszcze łyżeczkę mąki ziemniaczanej.
Czym zastąpić masło w przepisie? Świetnie sprawdzają się też inne oleje roślinne (kokosowy, z pestek winogron, orzechowy). W jakich proporcjach je dodawać? Przyjmuje się, że 3-4 łyżki oleju zastępują 100 g masła.
Jego zamiennikiem w wypiekach może być też puree z bananów (należy rozgnieść widelcem lub zblenderować miękkiego banana, ewentualnie dodając odrobiną soku z cytryny). Jedna łyżka takiej masy odpowiada łyżce masła. Należy jednak pamiętać, że banany mogą lekko zmieniać smak ciasta, dlatego nie do każdego się nadają.
Polecamy nasz film na pulpety po cygańsku:
