W ogrodzie tępimy te małe kwiatuszki jak chwast. Nie wiemy, jak są cenne i smaczne

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) jest znana jako roślina lecznicza. Często wykorzystuje się ją w formie herbatki, m.in. przy niedoborze żelaza w organizmie. Ponadto zawiera witaminę A, C i witaminy z grupy B. Od wieków ten chwast jest wykorzystywany jako roślina jadalna. Na przełomie XIX i XX wieku traktowano ją jako pożywienie głodowe, od lat powraca moda na pokrzywę na talerzu. Jedną z najbardziej znanych potraw jest kwaskowata zupa z pokrzywy. Chwast można również przyrządzać jak szpinak, dodawać do farszu (pierogi, naleśniki) i smażyć z jajecznicą. Młode liście dodaje się do piwa. Liście i młode pędy po obróbce termicznej (np. zalaniu wrzątkiem) tracą właściwości parzące.

Żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parviflora) przebyła długą drogę, zanim stała się wszędobylskim chwastem w polskich ogrodach i miejscach dzikich. W XVIII wieku sprowadzono ją z Ameryki Południowej do angielskiego Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Kew jako roślinę ozdobną. Szybko rozprzestrzeniła się na inne europejskie kraje. Tymczasem w ojczyźnie pochodzenia jest to dzikie warzywo, które można...kupić, np. na targach w Peru. Pozostaje miękkie po ugotowaniu i usmażeniu. Ma niespodziewanie dobry smak. Żółtlicę można przyrządzać jak szpinak. Młode liście są dodawane do sałatek, zup i sosów.

Podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria) najczęściej porasta zacienione miejsca w ogrodzie, np. pod drzewami. To ekspansywny gatunek, który może zagłuszyć rośliny uprawne, np. byliny okrywowe uprawiane na takich stanowiskach. Walka z podagrycznikiem jest trudna, gdyż silnie rozprzestrzenia się przez kłącza, a odrasta nawet z niewielkich, pozostawionych fragmentów. Chwast przy okazji zwalczania warto wykorzystać w kuchni. Jadalne są młode liście i ogonki liściowe. Można przyrządzać je jak szpinak lub są dodatkiem do zup i sosów. Stosuje się w formie mocno rozdrobnionej posypki, w końcowym etapie przygotowywania potrawy. Podagrycznik ma aromat pietruszki i selera.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Komosa biała (Chenopodium album) jest uznawana za najpopularniejsze dzikie warzywo w Polsce. Było powszechnie spożywane do XIX wieku, później jej popularność systematycznie spadała. Pewien wpływ na to miało postrzeganie, w końcu traktowano komosę białą jako pokarm biedoty. Roślina ta jest natomiast do dziś powszechnie wykorzystywana w krajach azjatyckich jako jadalna. Spożywa się liście i młode pędy, a także nasiona. Liście i pędy warto przed przyrządzaniem zalać wrzątkiem i pozostawić na chwilę (a potem wodę wylać), nasiona moczy się w wodzie przez całą noc. To poprawia smak rośliny. Liście z pędami można po wyparzeniu smażyć na maśle. Sprawdzają się także jako dodatek do gulaszów. Nasiona praży się na patelni.

Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) z punktu widzenia właścicieli ogrodów to pospolity chwast trawników. Obniża wartość estetyczną i jest konkurencją dla trawy. Jednocześnie jest korzystny dla przyrody, gdyż stanowi pożytek pszczeli w trudnym okresie dla pszczół, czyli wczesną wiosną, gdy brakuje im pokarmu. Człowiek najczęściej wykorzystuje tę roślinę w celach leczniczych. W rzeczywistości mniszek przydaje się również na talerzu. Młode liście mniszka dodaje się do sałatek, surówek, zup i sosów. W dwóch pierwszych przypadkach warto wcześniej zaparzyć je wrzątkiem, wtedy tracą goryczkowaty smak. Kwiaty wykorzystuje się do produkcji soku, jednocześnie mogą służyć jako dodatek do wina i piwa.

Powyżej przedstawione chwasty są popularne jako rośliny jadalne, w rzeczywistości można wykorzystywać znacznie więcej gatunków. Chwasty, jako konkurencja roślin uprawnych, są niedoceniane, tymczasem to cenne wsparcie kuchni i domowej apteczki.