Ma mało kalorii, reguluje pracę jelit i wspiera wzrok. Niestety nie każdy może jeść
Nazywany jest władcą warzyw liściastych, ale czy ktoś naprawdę przyjrzał się jego wartościom? Czy dodawanie go do smoothie, sałatek i chipsów ma w ogóle sens? Sprawdźmy, czy jarmuż rzeczywiście jest tak wyjątkowy, na jakiego wygląda.
Jarmuż – superfood czy przereklamowany chwast?
Jarmuż zrobił zawrotną karierę i z niedocenianego warzywa trafił na listy superfoods oraz do menu modnych kawiarni. Dodawany do koktajli, sałatek, chipsów i past, stał się symbolem zdrowego stylu życia. Ale czy rzeczywiście zasługuje na tyle uwagi? A może to tylko dobrze opakowany chwast, który zyskał popularność dzięki trendom i chwytliwym hasłom? Warto wiedzieć, co tak naprawdę zawiera i czy ma realny wpływ na zdrowie.
Dlaczego jarmuż zrobił taką karierę?
Choć może wydawać się nowością, to w rzeczywistości jarmuż jest jedną z najstarszych odmian kapusty. Kiedyś był warzywem pospolitym i tanią bazą do dań jednogarnkowych, a dziś pełni głównie rolę ekskluzywnego, zielonego dodatku. Jego powrót zawdzięczamy modzie na superfoods, czyli na produkty naturalne, bogate w składniki odżywcze, które za zadanie mają wspierać zdrowie.
Schab tulipan z suszonymi owocami i aksamitnym sosem. Idealny na świąteczny obiad
Jarmuż świetnie wpisuje się w ten trend, ponieważ jest zielony, mało kaloryczny i wygląda dobrze na zdjęciach. Łatwo też przygotować z niego różne dania, od smoothie po chipsy z piekarnika. Jarmuż szybko zyskał popularność, bo kojarzy się ze zdrowiem i wpisuje w modę na naturalne, nieprzetworzone oraz ładne jedzenie. Ale zanim uznamy go za obowiązkowy punkt każdej diety, warto przyjrzeć się, co tak naprawdę oferuje.
Witaminowa bomba czy jednak chwyt reklamowy?
Na pierwszy rzut oka jarmuż wydaje się warzywem idealnym. Ma mało kalorii, a dużo składników, które wspierają zdrowie. Znajdziemy w nim sporo witaminy K, która odpowiada m.in. za prawidłowe krzepnięcie krwi oraz witaminę C ważną dla odporności. Zawiera również witaminę A, niezbędną dla zdrowia skóry i prawidłowego widzenia. Do tego dochodzi jeszcze wapń, potas, żelazo, magnez i błonnik.
Jarmuż zawiera też antyoksydanty, takie jak sulforafan i luteina, które pomagają chronić komórki przed stresem oksydacyjnym. To brzmi imponująco, ale trzeba pamiętać, że podobne wartości znajdziemy również w innych zielonych warzywach, takich jak brokuły, szpinak i natka pietruszki. Sama obecność witamin nie czyni z jarmużu cudownego składnika, ponieważ wszystko zależy od tego, jak często go jemy oraz z czym go łączymy. Warto dodać, że to nie jeden składnik decyduje o zdrowej diecie, lecz cały zestaw produktów, które się w niej pojawiają.
Kiedy jarmuż nie działa na korzyść?
Jarmuż ma swoje zalety, ale nie dla każdego będzie dobrym wyborem, zwłaszcza jeśli pojawia się na talerzu zbyt często. Zawiera goitrogeny, czyli związki, które mogą zaburzać wchłanianie jodu i wpływać na pracę tarczycy. Dla osób z niedoczynnością lub chorobami tarczycy nadmiar surowego jarmużu może być problematyczny, szczególnie jeśli dieta jest uboga w jod.
Niektórym szkodzi też od strony trawiennej, zwłaszcza gdy jest jedzony na surowo. Twarde liście, wysoka zawartość błonnika i siarki mogą powodować wzdęcia, uczucie ciężkości i dyskomfort. Dodatkowo, jeśli jarmuż pochodzi z upraw intensywnie pryskanych, może kumulować resztki pestycydów. Warto bardzo dobrze go myć lub wybierać wersję z upraw ekologicznych. Jak w przypadku każdego produktu, liczy się umiar. Jarmuż może być w diecie, ale nie warto robić z niego składnika numer jeden każdego posiłku.
Surowy, gotowany, smażony – jaka forma ma sens?
Jarmuż można jeść na wiele sposobów, ale forma przygotowania ma znaczenie zarówno dla smaku, jak i wartości odżywczej. Surowy zawiera najwięcej witaminy C i chlorofilu, ale dla wielu osób jest zbyt twardy i ciężkostrawny. W dodatku jego liście bywają gorzkie, więc to zniechęca do sięgania po niego bez obróbki, np. w sałatkach lub koktajlach.
Lekkie podgotowanie, zblanszowanie albo duszenie z dodatkiem tłuszczu (np. oliwy lub masła klarowanego) powoduje, że jarmuż staje się łagodniejszy w smaku i łatwiejszy do strawienia. Delikatna obróbka termiczna poprawia też przyswajalność niektórych składników, np. beta-karotenu, ale przyczynia się też do obniżenia zawartości witaminy C. Pieczone chipsy z jarmużu to popularna, chrupiąca przekąska. Jednak są bardziej modne niż odżywcze, zwłaszcza gdy przypieka się je za mocno.
Najlepiej traktować jarmuż jak urozmaicenie, a nie bazę całego menu. Próbowanie różnych sposobów przyrządzania pomaga wybrać taki, który wspiera zdrowie, poprawia smak i ułatwia trawienie.
Czy warto go jeść?
Zawiera sporo witamin, minerałów i antyoksydantów, a przy tym jest niskokaloryczny i sycący, więc może wspierać zdrowie i prawidłową masę ciała. Jarmuż nie każdemu odpowiada, a wiele zależy od tego, w jakiej formie się go podaje. To dobry dodatek do zup, duszonych dań, sałatek lub smoothie, ale nic się nie stanie, jeśli wybierzesz inne zielone warzywo. W zdrowym odżywianiu ważniejsza jest różnorodność niż trzymanie się jednego trendu. Jarmuż może być pomocny, ale nie jest niezastąpiony.
Jarmuż zasłużenie trafił na listę warzyw godnych uwagi, ale nie trzeba robić z niego gwiazdy każdej diety. Ma sporo zalet, ale też kilka ograniczeń, o których warto wiedzieć. Jeśli ci smakuje i dobrze się po nim czujesz to śmiało uwzględniaj go w posiłkach. Jeśli nie to się nie przejmuj, bo zdrowie nie zależy od jednego składnika. Zielona moda może inspirować, ale rozsądek i różnorodność zawsze będą lepszym doradcą niż trend z mediów społecznościowych.
