Płatki owsiane nie dla każdego. Oto kto powinien z nich zrezygnować

Lubimy sięgać po płatki owsiane przede wszystkim dlatego, że są uniwersalne. Standardowa ciepła owsianka to tylko jedna z wielu możliwości na wykorzystanie ich w kuchni. Płatki owsiane mogą być podstawą zarówno deserów, jak i dań wytrawnych. Często są dodawane do ciast, ciasteczek, kotletów bezmięsnych lub panierki, która w ten sposób zyskuje cenne wartości odżywcze.

Zaletą płatków owsianych, zwłaszcza tych mało przetworzonych, czyli zwykłych lub górskich, jest wysoka zawartość białka roślinnego, witamin z grupy B, witaminy E, kwasu foliowego, minerałów i błonnika, którego zwiększone spożycie jest zalecane przy diecie redukcyjnej. Błonnik jest bardzo korzystny dla zdrowia jelit – pomaga wyregulować cykl wypróżnień, a także obniżyć poziom cukru i cholesterolu LDL we krwi. Jednak to właśnie błonnik stanowi główne przeciwwskazanie w niektórych sytuacjach. Zwłaszcza w przypadku diety powiązanej ze stanami rekonwalescencji po przebytej chorobie, operacji lub zabiegu medycznym.

Płatki owsiane nie są wskazane dla osób na diecie lekkostrawnej – przy takich zaleceniach eliminujemy produkty bogate w błonnik. Dietę lekkostrawną powinny stosować osoby z problemami żołądkowo-jelitowymi, ze zdiagnozowaną chorobą Leśniowskiego-Crohna, chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, stanami zapalnymi żołądka lub dwunastnicy oraz po zabiegach operacyjnych.

Ponadto, osoby z wrażliwym układem pokarmowym mogą różnie reagować na dużą ilość błonnika. Jeśli organizm nie jest do niego przyzwyczajony, skutkiem ubocznym mogą być wzdęcia czy bóle brzucha. Dlatego ważne jest to, aby produkty bogate w błonnik wprowadzać do diety stopniowo. Klasyczne płatki owsiane nie są też odpowiednie dla osób z nietolerancją glutenu i zdiagnozowaną celiakią – chociaż ziarna owsa naturalnie nie zawierają glutenu, na etapie produkcyjnym mogą zostać zanieczyszczone przez produkty z glutenem.

Warto również zwrócić uwagę, że nie każde płatki owsiane są odpowiednie dla osób z cukrzycą i insulinoopornością. Przy tych schorzeniach najlepszym wyborem będą płatki owsiane górskie lub zwykłe, natomiast niewskazane są błyskawiczne. Te ostatnie są najbardziej przetworzone, a to oznacza, że mają najwyższą wartość indeksu glikemicznego. Ponadto łatwiej jest je rozgotować, co dodatkowo przyspiesza ich trawienie i uwalnianie węglowodanów do krwioobiegu – zaznacza dietetyczna Martyna Matyas.

Korzystny lub niekorzystny wpływ na zdrowie jest również uzależniony od dodatków do owsianki. Płatki często są przygotowywane na słodkim mleku, z dodatkiem miodu, cukru, owoców lub dżemu, które zwiększają zawartość cukru i kaloryczność śniadania.

Owsianka może być niewskazana również dla osób uczulonych na owies – choć alergia ta występuje rzadko, może powodować objawy skórne, oddechowe lub dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Ostrożność powinny zachować również osoby z chorobami nerek. W takiej sytuacji spożycie płatków owsianych warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem – ze względu na obecność fosforu i potasu, które w zaawansowanej niewydolności nerek mogą wymagać ograniczenia.