Żadne śledzie czy karp. W Chorwacji na świąteczny obiad robią dorsza na biało
Śledzie i karp? Zapomnij. W Chorwacji, zwłaszcza w Szybeniku, Wigilia ma smak Dalmacji. Odkryj aksamitnego, tradycyjnego dorsza na biało – wykwintny przysmak z bogatą historią, idealny, by zaskoczyć rodzinę przy świątecznym stole.
Choć w Polsce na wigilijnych stołach królują klasyki, takie jak karp czy śledzie, na dalmatyńskim wybrzeżu panuje zupełnie inna tradycja. To właśnie dorsz na biało jest tam symbolem świątecznego stołu – daniem prostym, aromatycznym i nierozerwalnie związanym z katolickim postem. Chorwaci celebrują go z dumą, a każda rodzina ma własny sposób na przygotowanie tej rybnej świątecznej specjalności.
Dorsz pieczony w papilotkach. W sam raz na piątkowy obiad
Dorsz na biało jako świąteczny rytuał w Chorwacji
W Chorwacji dorsz na biało (tzw. "bakalar na bijelo") od pokoleń odgrywa ważną rolę w świątecznym menu. Dawniej suszona ryba była prawdziwym skarbem – idealnie nadawała się na postne dni, kiedy mięso było wykluczone. Do dziś w miastach takich jak Szybenik nie wyobraża się Wigilii bez miski gorącego dorsza, który rozpływa się w ustach i pachnie oliwą oraz świeżymi ziołami.
To danie nie wymaga wyszukanych składników, ale potrzebuje odrobiny cierpliwości. Cała magia polega na tym, że suszony dorsz musi spędzić noc w zimnej wodzie, aby odzyskał miękkość i swój delikatny smak. Później łączy się go z ziemniakami, cebulą, natką pietruszki i dobrej jakości oliwą – i właśnie ta prostota sprawia, że danie ma tak wielu fanów.
Jak zrobić dorsza na biało? Tradycja zamknięta w prostym przepisie
Jeśli chcesz poczuć klimat chorwackich świąt, możesz przygotować dorsza na biało we własnej kuchni. Nie jest to trudne, a efekt może zaskoczyć nawet tych, którzy rybę jedzą niechętnie.
Składniki:
- ok. 400 g suszonego dorsza,
- 1,5 kg ziemniaków,
- 4–5 cebul,
- oliwa,
- sól i pieprz,
- pęczek natki pietruszki.
Przygotowanie (krok po kroku):
- Namocz dorsza w zimnej wodzie na całą noc, aby zmiękł i łatwo dał się oczyścić.
- Obierz ziemniaki i pokrój je na większe kawałki.
- Posiekaj cebulę oraz natkę pietruszki, przygotowując je później jako warstwy do dania.
- Włóż dorsza i ziemniaki do garnka, zalej zimną wodą i gotuj do momentu, aż ziemniaki będą miękkie.
- Wyjmij ziemniaki z garnka i delikatnie je posiekaj lub rozdrobnij.
- Gotuj dorsza dalej, aż mięso zacznie odchodzić od ości. Wyjmij go, oczyść i podziel na kawałki.
- Natłuść dno dużej miski lub naczynia oliwą.
- Układaj składniki warstwami: najpierw cebula z pietruszką, potem ziemniaki, następnie dorsz.
- Każdą warstwę podlej odrobiną wywaru z gotowania oraz skrop oliwą.
- Powtarzaj układanie warstw, aż zużyjesz wszystkie składniki.
- Zakończ warstwą cebuli z pietruszką, dopraw solą i pieprzem.
- Zalej resztą wywaru, odstaw na kilka minut, aby smaki się połączyły.
Chorwacki dorsz na biało to świetna alternatywa dla tradycyjnych polskich ryb. Jest lekki, aromatyczny i bardziej wyrafinowany niż mogłoby się wydawać. Połączenie miękkiego dorsza, kremowych ziemniaków i aromatycznej oliwy tworzy danie, które z łatwością może stać się świątecznym hitem.