Jesz przed telewizorem lub z telefonem w ręce? Musisz wiedzieć, jak to wpływa na organizm

Odpowiednia higiena jedzenia ma wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Zdrowe spożywanie posiłków to przede wszystkim jedzenie powoli, w skupieniu, bez zbędnych rozpraszaczy i najlepiej o regularnych porach. Dlaczego to tak ważne dla zdrowia? Dowiedz się więcej o fazach trawienia i higienie jedzenia.

W dzisiejszych czasach coraz trudniej znaleźć czas na celebrację tak podstawowej czynności, jak jedzenie. Jemy w biegu, w drodze do pracy, między jedną czynnością a drugą. Przed komputerem, przed telewizorem, a jeśli nie mamy tych sprzętów pod ręką, spożywamy posiłek z telefonem w ręku. W konsekwencji bardziej koncentrujemy się na tym, co oglądamy, czytamy, widzimy, niż na tym, co i jak spożywamy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Powinniśmy jednak zdać sobie sprawę, że ten brak uważności w jedzeniu przekłada się na nasze zdrowie. Po pierwsze zaburza prawidłowy proces trawienia, po drugie często jemy więcej niż potrzebujemy. Jakie konsekwencje są wynikiem pośpiechu podczas jedzenia?

Nie bez przyczyny do posiłku siadamy do osobnego stołu, w odpowiedniej pozycji. Nawet w pracy jest zazwyczaj pół - godzinna przerwa na lunch. Jest to czas przeznaczony na obiad w odpowiednich warunkach, nie przy komputerze czy podczas spotkania online. Chociaż z pozoru większość z nas nie widzi problemu w tym, że jedząc obiad przeglądamy zawartość Internetu na ekranie telefonu komórkowego, to badania naukowców mówią jednoznacznie: na dłuższą metę takie nawyki powodują problemy z nadwagą, otyłością i inne problemy metaboliczne.

Zdaniem ekspertów, uważne spożywanie posiłków odgrywa istotną rolę w utrzymaniu właściwej wagi, a jednocześnie nie wymaga liczenia kalorii. Świadome jedzenie umożliwia kontrolowanie ilości jedzenia, wielkości porcji, doboru składników, a także czasu, który przeznaczamy na konsumpcję. W związku z tym zjadamy mniejsze porcje, a jedząc wolniej dajemy sobie czas na to, by informacje o tym, że jesteśmy już nasyceni dotarły do mózgu. Jeśli czujemy się najedzeni i mamy świadomość zjedzenia porządnego posiłku w skupieniu, to rzadziej sięgamy po dodatkowe przysmaki. Podjadanie w ciągu dnia niezdrowych przekąsek może przyczynić się do groźnych konsekwencji zdrowotnych, m.in. cukrzycy, wysokiego ciśnienia, zaburzeń ze strony układu sercowo naczyniowego.

Brak odpowiedniej higieny w jedzeniu może także powodować nieprawidłowości w procesie trawienia – np. poprzez niedostateczne rozdrabnianie pokarmu w jamie ustnej. Często osoby, które jedzą szybko, w pośpiechu, skarżą się na dolegliwości ze strony układu pokarmowego - zespół jelita nadwrażliwego, wzdęcia czy SIBO.

Reasumując: niewielka zmiana w codziennej rutynie ma wiele zalet - nie tylko w nagrodę będziemy się cieszyć lepszą figurą, ale i lepszym zdrowiem.

Trawienie u człowieka jest procesem polegającym na rozdrobnieniu składników pokarmowych do postaci, która umożliwia wchłonięcie się w przewodzie pokarmowym. To, jak dużo czasu układ pokarmowy potrzebuje na strawienie pokarmu, zależy od wielu różnych czynników - m.in. od rodzaju spożywanego jedzenia, cech organizmu, ogólnej kondycji i stanu zdrowia organizmu. Proces trawienia nie trwa 1 czy 2 godziny; zakłada się, że zajmuje od kilku do nawet kilkunastu godzin, a w wielu przypadkach trwa około 24 godziny. Jest to czas przeznaczony na całkowite strawienie i przyswojenie pokarmu.

Wyróżnia się trzy podstawowe fazy trawienia: pierwsza faza tzw. głowowa (nerwowa), druga - żołądkowa i trzecia - jelitowa.

I faza: głowowa (inaczej nerwowa)

Proces trawienia rozpoczyna się już w jamie ustnej – właśnie tam zachodzą pierwsze etapy, jak żucie, miażdżenie czy mieszanie pokarmów ze śliną. W przeciągu 24 godzin przeciętny człowiek produkuje ok. półtora litra śliny, zaś obecna w niej amylaza to początek procesu trawienia cukrów.

Sama faza głowowa jest bezpośrednio związana z wydzielaniem soku żołądkowego - tu chodzi o to, jak organizm reaguje na widok, zapach, smak czy też na wyobrażenie sobie jedzenia. W tej fazie duże znaczenie ma nerw błędny, przenoszący do gruczołów wydzielniczych żołądka bodźce związane z wyżej wymienionymi zmysłami. Odbywają się tu zarówno odruchy warunkowe, jak i bezwarunkowe.

II faza: żołądkowa

Kolejna faza - żołądkowa - zaczyna się, gdy pokarm po rozrobieniu trafia do żołądka. Ściany żołądka się wtedy rozciągają i rozpoczyna się produkcja poszczególnych hormonów. Pokarm jest tam trawiony przez sok żołądkowy, który zawiera kwas solny oraz enzymy żołądkowe. Jest to proces zajmujący około od 2 do 4 godzin.

III faza: jelitowa

Faza jelitowa to ostatnia faza w procesie trawienia. Ten etap odbywa się w jelitach - pokarm pod wpływem enzymów trzustki jest dalej trawiony, a składniki odżywcze powoli zostają wchłaniane przez ścianki w jelicie.

Jak zatem powinno wyglądać uważne jedzenie? Poniżej kilka kluczowych elementów.

1. Poczuj zmysły – patrz i wąchaj

Myśląc o procesach związanych z trawieniem warto mieć świadomość, że wszystko tak naprawdę zaczyna się w chwili, gdy zaczniemy myśleć o jedzeniu. Jeśli w naszej głowie pojawi się soczysta pomarańcza, uruchomi ona zwiększenie wydzielania śliny. Razem ze śliną nasili się produkcja pierwszych enzymów trawiennych. Kolejne elementy związanie z jedzeniem, czyli patrzenie na posiłek i jego zapach, również wlicza się do faz trawienia (oraz powodują wydzielanie śliny).

2. Powoli przeżuwaj

Zapomnij o jedzeniu w szybkim tempie – to nie wyścigi. Skup się na powolnym, dokładnym przeżuwaniu każdego kęsa nawet po kilkanaście razy – to ułatwi proces trawienia.

3. Nie jedz do syta

Informacja o tym, że zaspokoiliśmy swój głód dociera do naszego mózgu z opóźnieniem – dopiero ok. 15-20 minut od pierwszego kęsa. Jedząc powoli szybciej otrzymamy sygnał, że jesteśmy najedzeni i nie sięgniemy po dodatkową przekąskę.

4. Zjedz posiłek w odpowiednim miejscu

Ważne jest nie tylko co jemy i jak jemy, ale też gdzie. Dlatego na zjedzenie obiadu czy kolacji wybierz odpowiednie miejsce – niech to będzie jadalnia, kuchnia, stołówka, a nie biurko, na którym stoi komputer, czy kanapa z włączonym telewizorem.

5. Trochę ruchu po jedzeniu

Po zjedzeniu posiłku nie rozkładaj się wygodnie na kanapie, by jedzenie "ułożyło się w brzuchu". Korzystnie na perystaltykę jelit wpłynie delikatne rozruszanie organizmu, czyli trochę ruchu (oczywiście nie ma mowy o intensywnym treningu, jak ćwiczenia czy bieganie).

6. Jedz regularnie

Dbanie o stałe pory jedzenia to dobry nawyk, który warto wprowadzić do swojego życia. Tak samo, jak jedzenie ostatniego posiłku na kilka godzin przed snem; późne jedzenie głównego posiłku zaburza dobowy rytm różnorodności mikrobioty ślinowej, a to negatywnie działa na metabolizm.