Leczy niestrawność, chroni przed rakiem. Większość Polaków sięga po niego tylko raz do roku

Chrzan pospolity (łac. Armoracia rusticana) należy do rodziny kapustowatych. Ma dość pospolity wygląd; duże, zielone liście, a korzeń długi i biały, przypominający korzeń pietruszki. Chrzan dość powszechnie występuje w wielu krajach Europy, Azji, Ameryki Północnej i Nowej Zelandii. Bez problemu można go także znaleźć w Polsce - niemal we wszystkich obszarach kraju. W naszym kraju znany jest także jako chrzan zwyczajny, warzęcha i warzucha lekarska.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Chrzan stanowi doskonały dodatek do wędlin, zup, pasztetów, jest także bazą wielu sosów. W Polsce kojarzy się głównie z potrawami wielkanocnymi, ale są wśród nas osoby, które jedzą go o wiele, wiele częściej, traktując jako niezastąpiony dodatek codziennego menu. Poza charakterystycznym zapachem i smakiem, roślina ta wyróżnia się cennymi właściwościami leczniczymi. To wszystko dzięki dużej ilości witamin, minerałów i składników odżywczych.

W dawnych latach chrzan stosowano w celach prozdrowotnych. Dziś zdecydowanie bardziej pełni rolę dodatku, podkreślającego smak potraw. Warto jednak być świadomym jego właściwości. 100 gramów chrzanu ma 81 kcal, co oznacza, że jest produktem niskokalorycznym. Ma również niski indeks glikemiczny, jest zatem polecany cukrzykom i osobom z insulinooopornością.

Chrzan to cenne źródło witamin, takich jak witamina C, E, A i witamin z grupy B. Zawiera również wiele składników mineralnych – m.in. żelazo, magnez, wapń, siarkę, fosfor, jod, chlor, cynk, potas, mangan. Ale to nie wszystko – posiada też wiele wartościowych dla zdrowia związków - beta-karoten, kwas foliowy, flawonoidy, glukozynolany, glikozydy, enzymy, olejki eteryczne, cukry oraz błonnik.

Dzięki właściwościom antybakteryjnym i przeciwzapalnym chrzan działa niczym antybiotyk. Doskonale sprawdza się w przypadku przeziębienia, a także w budowaniu odporności organizmu, usprawnia pracę dróg oddechowych, dzięki czemu odczujemy ulgę w czasie uciążliwego kataru.

Chrzan wyróżnia się właściwościami antyoksydacyjnymi. Chroni przed rozwojem nowotworów, ponieważ jest skuteczny w walce z wolnymi rodnikami, które wywołują stres oksydacyjny.

Roślina ta wspomaga trawienie, łagodzi objawy niestrawności.

Chrzan można trzymać do 12 miesięcy - nie martwiąc się o to, że się zepsuje. Kluczowe jest jednak, by zapewnić mu odpowiednie warunki, jak dogodna temperatura i wilgotność. Przede wszystkim korzenie chrzanu lubią chłodne miejsca (garaż, piwnica, komórka lokatorska). Najlepiej czuje się w temperaturze 0-3 stopnie Celsjusza. Ważna jest również wysoka wilgotność i cyrkulacja powietrza. Spełnienie tych wszystkich elementów uchroni korzenie przed gniciem i rozwojem grzybów.

Jest kilka metod przechowywania chrzanu. Jedną z nich jest trzymanie go lodówce. Jeśli mamy większe ilości tego warzywa, można go umieścić w kopcach wykonanych z ziemi. W takim kopcu korzenie należy ułożyć warstwowo, zasypać ziemią i okryć specjalnym tworzywem izolacyjnym. Inną skuteczną metodą jest połączenie piasku i torfu, którymi przysypujemy korzenie ułożone np. w drewnianej skrzynce.

Wiele osób zastanawia się, czy chrzan można mrozić. Otóż korzenie chrzanu jak najbardziej nadają się do mrożenia. By zachował on swój intensywny smak i aromat zaleca się, by przed włożeniem do zamrażarki zetrzeć go na tarce i poporcjować. Sprawdzonym trikiem, chroniącym smak, jest dodanie kilku kropel cytryny przed mrożeniem. Mniejsze porcje warto umieścić w plastikowych woreczkach lub niewielkich pojemnikach. Dzięki temu podczas przyrządzania potraw nie trzeba będzie rozmrażać całego zapasu.

Jest kilka elementów, na które warto zwrócić uwagę, by podkreślić smak chrzanu i zachować jego kolor. Jak zatem zrobić idealny chrzan w domowym zaciszu?

Składniki:

• 2 sztuki świeżego chrzanu,
• 3 łyżki soku z cytryny,
• 5-6 łyżek wody,
• do smaku: sól, cukier.

Przygotowanie krok po kroku:

1. Umyj i obierz korzenie chrzanu, następnie pokrój je na mniejsze kawałki i włóż do zimnej wody.
2. Pozostaw na około 60 minut - ma to na celu ochronę oczu przed łzawieniem w czasie tarcia. Poza tym, dzięki temu gotowy chrzan będzie miał ładny, śnieżnobiały kolor.
3. Ścieraj chrzan na tarce o najmniejszych oczkach.
4. Przełóż starty chrzan do miski i dodaj sok z cytryny oraz kilka łyżek gorącej wody. Całość dopraw solą i cukrem.
5. Tak przygotowany chrzan umieść w wyparzonych słoiczkach.

Jeśli wolisz połączenie chrzanu z burakami, mamy przepis na ćwikłę z chrzanem.

Składniki:

• 1 duży burak,
• 2 łyżki świeżego startego chrzanu,
• 1 łyżka soku z cytryny,
• do smaku: sól, cukier.

Przygotowanie krok po kroku:

1. Umyj buraka i ugotuj do miękkości (możesz również upiec go w piekarniku).
2. Po ostudzeniu obierz buraka ze skórki, a następnie zetrzyj na tarce o drobnych oczkach. Przełóż do miski i zmieszaj ze startym chrzanem. Dodaj sok z cytryny, sól i pieprz.
3. Dokładnie wymieszaj i przełóż do słoików.