Zachwycamy się kuchnią śląską i podlaską. W innym regionie również karmią doskonale, ale mało kto docenia

Niebecz, paska bukowińska, schab słubicki – to przysmaki, które zachwycają turystów odwiedzających piękny region położony w zachodniej Polsce. Lubuskie jest bowiem nie tylko krainą bogatą w zabytki i cuda natury, może się również pochwalić pyszną kuchnią.

Województwo lubuskie od zawsze było regionem przygranicznym, który często zmieniał przynależność państwową – panowali tu Piastowie, Brandenburczycy, Czesi i Prusacy. Południe tej krainy wykazuje kulturowe pokrewieństwo z Dolnym Śląskiem, wschód – Wielkopolską, zaś północ – Pomorzem Zachodnim. Duży wpływ na lokalne tradycje, również kulinarne, miały rzesze przesiedleńców z ziem wschodnich, głównie Polesia, którzy przybyli na tereny Lubuskiego po II wojnie światowej.

Niemal połowę powierzchni województwa do dziś stanowią lasy, od wieków stanowiące jedno z głównych źródeł pożywienia dla okolicznych mieszkańców. W kuchni lubuskiej zawsze królowały dania z darami natury: dziczyzną, grzybami, jagodami czy miodami. W tym regionie nie brakuje też malowniczych jezior i rzek bogatych w ryby, które również często gościły na stołach, w rozmaitej formie (na liście produktów tradycyjnych znajdziemy np. wojnowską rybę na kwaśno, czyli smażone kawałki płoci, leszcza, bolenia, tołpygi, jazia, karpia lub szczupaka w zalewie z octu, wody i przypraw).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ziemie obecnego województwa lubuskiego zawsze słynęły z uprawy winorośli, a o stolicy winiarstwa w Zielonej Górze wspominały już XIV-wieczne kroniki. Wytwarza się tu szlachetne trunki, a liście winogron (świeże lub kiszone) wykorzystuje do przyrządzania pysznych… gołąbków z rozmaitymi farszami, choćby z ziemniaków, cebuli i czosnku.

Lubuskie sady obfitowały w pyszne owoce, na czele jabłkami odmiany Landsberska, wyhodowanymi w XIX w. przez Theodora Heinricha Otto Burchardta z Gorzowa Wielkopolskiego. Mają soczysty, wyraźnie winny miąższ, są doskonałym dodatkiem do szarlotki.

W lubuskiej kuchni nie brakuje też smacznych przetworów. Jednym z ciekawszych jest miodowa musztarda z dyni. Na początku należy upiec dynię i paprykę, a później ugnieść warzywa z miodem, gorczycą oraz odpowiednimi przyprawami. Specjał sprawdza się jako smarowidło na kanapki, ale dodatek do wędlin.

Z jakich jeszcze przysmaków słynie Lubuskie?

Receptura pochodzi z XIX wieku i wciąż cieszy się dużą popularnością. Sposób przygotowywania schabu słubickiego jest jednak praco- i czasochłonny, dlatego przyrządza się go zwykle z okazji świąt albo ważnych uroczystości rodzinnych. Sekret smaku stanowi zamarynowanie mięsa w mieszance rozdrobnionych przypraw: czosnku, majeranku i pieprzu, a także wędzenie w zimnym dymie, drewnem ze starych odmian jabłoni albo śliwy.

Danie przygotowywane niegdyś przez rybaków raz w tygodniu, w czwartkowy wieczór. Porcjowanego na dzwonka węgorza, pozbawionego skóry, duszono z cebulą i odrobiną octu. Potrawę jadano z pajdą chleba albo ziemniakami.

Przypomina kapuśniak, ale kryje więcej smaków i aromatów. Charakterystyczny, ciemny kolor zupy to zasługa sporej porcji suszonych grzybów. Niebecz wymaga też dobrej jakości kiszonej kapusty, ukwaszonej według tradycyjnych metod.

Przysmak przygotowywany przez gospodynie mieszkające na Ziemi Lubuskiej, choć mający swoje korzenie na kresach, skąd przywędrował razem z przesiedleńcami po II wojnie światowej. W liście ukiszonej w główkach kapusty zawijamy farsz z utartych na tarcie ziemniaków i cebuli, a także zmiażdżonego czosnku i mąki pszennej, doprawiony solą i pieprzem. Gołąbki pieczemy półtorej godziny w piekarniku.

Kolejny specjał, którego recepturę przywieźli przesiedleńcy z ziem wschodnich. Nazwa babka ucierana pochodzi oczywiście od sposobu łączenia poszczególnych składników. Masło, cukier i żółtka uciera się w makutrze drewnianą pałką, a później miesza z ubitymi na sztywną pianę białkami, mąką i sodą oczyszczoną lub proszkiem do pieczenia. Do połowy masy dodaje się zwykle kakao, dzięki czemu po upieczeniu i pokrojeniu ciasto ma efektowny, dwukolorowy wzór.

To pszenno-drożdżowy wypiek w kształcie walca, dekorowany wyrabianymi z ciasta warkoczykami, kogutkami lub ptaszkami. Paska jest tradycyjną potrawą wielkanocną górali czadeckich, którzy w XIX wieku wyemigrowali na wschód Karpat do Bukowiny Rumuńskiej, a po II wojnie światowej wrócili w ojczyste strony i osiedlili się na Ziemiach Odzyskanych, kultywując dawne tradycje oraz zwyczaje. Paski wciąż nie może zabraknąć na świątecznym stole w wielu rodzinach na terenie województwa lubuskiego.