Aromatyczna zupa czosnkowa. Zachwyciła się nią nawet Magda Gessler
Syci, rozgrzewa, a także zapewnia solidną dawkę cennych składników odżywczych. Nic dziwnego, że zupa czosnkowa cieszy się popularnością w różnych zakątkach świata – chętnie sięgają po nią Czesi, Francuzi, Hiszpanie czy Szwajcarzy. A Polacy? Rzadko. Może czas to zmienić?
16.01.2023 11:00
Pochodzący z górskich regionów dzisiejszego Kirgistanu i Kazachstanu czosnek pospolity był ceniony już kilka tysięcy lat temu. Uprawiali go mieszkańcy starożytnej Mezopotamii, choć to Chińczykom przypisuje się rozpropagowanie aromatycznej rośliny początkowo w Azji, a później także w Europie.
Do Polski dotarła w średniowieczu, prawdopodobnie na przełomie XII i XIII wieku. Także nad Wisłą czosnek szybko stał się jednym z ulubionych dodatków do potraw, w tym zup. W niektórych regionach, zwłaszcza na Śląsku, od dawna obficie wzbogaca się nim polewkę przyrządzaną na kwaśnym mleku lub maślance, podawaną z ziemniakami albo chlebem, ironicznie nazywaną Chudą Jewą.
Aromatyczna zupa czosnkowa
Choć Polacy kochają zupy, zupa czosnkowa nigdy nie zdobyła zbyt dużej popularności. Zdecydowanie większym uznaniem cieszy się u naszych południowych sąsiadów. Czesi jadają ją chętnie zwłaszcza zimą, ponieważ zupa czosnkowa nie tylko znakomicie smakuje, ale również skutecznie rozgrzewa.
Podobne walory posiada także sopa de ajo, potrawa szczególnie ceniona w kuchni kastylijskiej. W tamtejszej zupie czosnkowej pojawia się też sporo papryki, danie jest serwowane z podpieczonym pieczywem i jajkiem w koszulce. Wielkimi miłośnikami tego specjału są też Francuzi i Szwajcarzy, którzy chętnie wzbogacają go tartym serem.
Zupę czosnkową można przyrządzić na wiele sposobów. W każdej postaci smakuje wyśmienicie.
Czosnek – wartości odżywcze
Składnikiem, który decyduje o niepowtarzalnym smaku i aromacie zupy, jest oczywiście czosnek, czyli produkt o potężnych walorach odżywczych. Jego aromatyczne ząbki składają się głównie z wody, węglowodanów i białek, ale dostarczają także dużo witamin (zwłaszcza witaminy C oraz witamin z grupy B) oraz cennych minerałów: potasu, fosforu, żelaza, selenu i manganu.
Na szczególną uwagę zasługuje wysoka zawartość organicznych związków siarki, szczególnie allicyny nadającej czosnkowi charakterystycznego, ostrego zapachu i decydującej o większości jego prozdrowotnych właściwości. Powstaje w wyniku rozdrabniania ząbków i wykazuje działanie przeciwbakteryjne (hamuje rozwój groźnej Helicobacter pylori) i przeciwgrzybicze, obniża ciśnienie krwi i poziom "złego" cholesterolu LDL oraz odkaża drogi oddechowe.
Inne cenne składniki czosnku (ajoen, winyloditiina, adenozyna, alliksyna, kwercetyna, skordynina, garlicyna czy allistatyna) regulują pracę naczyń wieńcowych, pomagają uporać się z biegunką czy schorzeniami dróg moczowych.
Przepisy na zupę czosnkową
Jak już wspomnieliśmy, receptur zupy czosnkowej istnieje wiele, zaczynając od rodzimego. Jak przyrządzić Chudą Jewę? Na dnie garnka rozcieramy 3-4 ząbki czosnku z solą, dodajemy drobno posiekaną cebulę i zalewamy wrzątkiem (szklanka). Gotujemy 10 minut. Do osobnego naczynia wlewamy maślankę albo zsiadłe mleko (litr), dodajemy mąkę pszenną (łyżka), a po rozmieszaniu kwaśną śmietanę (łyżka) i jajko. Dokładnie mieszamy, dolewamy do wody z czosnkiem i cebulą, zagotowujemy. Zupę wzbogacamy pokrojonym w kostkę i podsmażonym boczkiem oraz pokrojonym w kostkę chlebem.
W bardziej wykwintnej wersji czosnek kroimy w cienkie plasterki, podsmażamy na oliwie, razem z boczkiem i chlebem. Później zalewamy bulionem, warzywnym lub drobiowym, i krótko gotujemy.
Trochę inną zupę czosnkową proponuje Magda Gessler. Czosnek podsmażamy razem z pokrojonym w plasterki porem i suszonym tymiankiem. Następnie zalewamy bulionem, dodajemy pokrojone w kostkę ziemniaki i gotujemy, aż zmiękną. Miksujemy zupę na krem, dodajemy 30-procentową śmietanę i serwujemy z grzankami oraz posiekanym szczypiorkiem.
Jeśli chcemy uzyskać bardziej kremową konsystencję zupy czosnkowej, wzorem Francuzów możemy ją wzbogacić tartym serem (np. parmezanem) albo po prostu serkiem topionym. Warto też spróbować jak smakuje po hiszpańsku, z dodatkiem ostrej papryki.
Na naszym kanale YouTube znajdziesz przepis na kotlety schabowe z ogórkiem i kiełbasą.