Czy kurczak jest zdrowszy od schabu? Wielu tak myśli, ale nie wiedzą o jednym
Kurczak uchodzi za lekki i "bezpieczny" produkt, a schab za coś, co lepiej omijać. Tymczasem, gdy porówna się je bez starych schematów, okazuje się, że to wcale nie jest taki oczywisty pojedynek.
Kurczak od lat uznawany jest za symbol lekkiego i zdrowego mięsa, a schab często trafia na listę produktów, które lepiej omijać. W życiu codziennym ten podział nie jest jednak tak oczywisty, jak podpowiada intuicja. Choć drób wydaje się bezpiecznym wyborem, jego wartość zależy od sposobu hodowli i przygotowania. Z kolei dobrze przyrządzony schab może dostarczyć pełnowartościowe białko i ważne składniki odżywcze bez nadmiaru tłuszczu. Wystarczy spojrzeć na oba mięsa bez uprzedzeń, by zobaczyć, że to, co uznajemy za lepsze, nie zawsze takie się okazuje.
Kiedy te pyszności pojawiają się na wigilijnym stole, każdy prosi od razu o dokładkę
Skąd wzięła się reputacja obu mięs
Przez lata kurczak uchodził za mięso dietetyczne, lekkie i bezpieczne dla zdrowia. Wraz z popularyzacją diety niskotłuszczowej w latach dziewięćdziesiątych drób stał się symbolem nowoczesnego odżywiania, a jego jasne mięso stało się dietetycznym kontrastem czerwonej, tłustej wieprzowiny. Schab natomiast trafił do grupy produktów uznawanych za ciężkostrawne i niekorzystne dla serca, głównie z powodu wysokiej zawartości tłuszczu, która w rzeczywistości dotyczy tylko niektórych części wieprzowiny.
Na tę różnicę wizerunkową wpłynęły również zmiany społeczne, ponieważ szybkie tempo życia i moda na lekkie gotowanie spowodowały, że kurczak zaczął być uznawany za prostszy i zdrowszy gatunek. Z czasem utrwaliło się przekonanie, że schab to specjał niedzielnego, cięższego obiadu, a kurczak to gwarancja lekkości, choć dziś wiemy, że nie jest to do końca prawda.
Różnice w wartości odżywczej
Choć schab i kurczak należy do tej samej kategorii produktów białkowych, to ich skład dosyć się różni. Mięso z piersi kurczaka ma mniej tłuszczu i kalorii, a w 100 gramach znajduje się około 100 kcal, 21 g białka i średnio 1,5 g tłuszczu. Dostarcza za to mniej żelaza i witamin z grupy B niż chudsze części wieprzowiny. Schab, mimo że uznawany jest za tłusty, to w swojej chudszej wersji ma około 130 kcal, 23 g białka i 5 g tłuszczu. Należy wspomnieć, że jest źródłem dobrze przyswajalnego białka, cynku i witaminy B12.
Warto też pamiętać, że mięso z intensywnej hodowli różni się składem od tego z chowu naturalnego, ponieważ w tym drugim proporcje kwasów tłuszczowych są zwykle bardziej korzystne. Różnice są bardziej zauważalne w przypadku kurczaków, ponieważ mięso z wolnego wybiegu zawiera więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych i ma lepszy smak. Oba rodzaje mięsa mają więc swoje zalety, ale o ich wartości decyduje przede wszystkim jakość surowca i sposób obróbki, po jakiej trafiają na talerz.
Tłuszcz – wróg czy niezbędny składnik
Tłuszcz przez lata miał złą reputację, głównie u osób dbających o sylwetkę, ale jego rola w organizmie jest znacznie ważniejsza, niż się zwykle zakładało. Doładowuje energią, wspiera wchłanianie witamin i budowę błon komórkowych, a także wpływa na gospodarkę hormonalną. Schab zawiera tłuszcze nasycone, których nadmiar może obciążać układ krążenia, jednak w umiarkowanej ilości jest naturalnym elementem diety.
Kurczak z kolei dostarcza więcej tłuszczów nienasyconych, ale warto jednak pamiętać, że sposób przygotowania potrawy w dużym stopniu wpływa na jej końcową wartość. Mięso smażone w panierce różni się składem od tego, które zostało upieczone lub ugotowane. Dlatego o wartości dania decyduje nie tylko rodzaj mięsa, lecz także to, jak zostało przyrządzone.
Kurczak w nowoczesnej hodowli
Współczesna hodowla drobiu znacząco różni się od tej sprzed kilkudziesięciu lat. Dzisiejsze kurczaki rosną szybciej, osiągają większą masę w krótszym czasie i są hodowane w ściśle kontrolowanych warunkach. Takie przyspieszone tempo wzrostu to efekt doboru genetycznego i intensywnego karmienia, czyli czynników, które poprawiają opłacalność, ale też modyfikują strukturę mięsa.
Mięśnie drobiu z chowu przemysłowego są bardziej wodniste i mniej zwarte niż u ptaków z wolnego wybiegu. Różnice dotyczą również zawartości tłuszczów, przez co kurczak z naturalnego chowu ma zwykle więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych i lepszy smak. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie mięsem z mniejszych gospodarstw, bo konsumenci coraz częściej zwracają uwagę na pochodzenie i jakość drobiu, a nie tylko na jego cenę.
Schab w nowym świetle
Schab przez długi czas uznawany był za mięso ciężkie i tłuste, jednak współczesne badania i sposób produkcji pokazują, że to nie jest do końca prawda. Chude części schabu zawierają wysokiej jakości białko, żelazo, cynk oraz witaminy z grupy B, w tym B12, czyli składników, których często brakuje w diecie. Zawartość tłuszczu można dodatkowo ograniczyć, jeśli przed przygotowaniem usunie się jego widoczną warstwę.
Schab z hodowli, w których dba się o paszę i warunki, często ma lepszy skład tłuszczowy i bardziej delikatną strukturę. Właśnie dlatego coraz częściej wraca na kuchenne blaty, ale w znacznie lżejszej formie, czyli pieczony, duszony lub gotowany na parze. Odpowiednio przyrządzony nie obciąża organizmu, a dostarcza szczególnie dużo tiaminy i często więcej witaminy B12 niż pierś z kurczaka.
Znaczenie obróbki cieplnej
Sposób obróbki cieplnej ma fundamentalne znaczenie dla wartości odżywczej mięsa, jego smaku i wpływu na zdrowie. Wysoka temperatura może powodować utratę witamin z grupy B i części minerałów, a także zwiększać ilość tłuszczu w potrawie, jeśli mięso jest smażone w panierce lub na głębokim oleju. Z kolei pieczenie, gotowanie lub duszenie zachowuje większą ilość składników odżywczych i zmniejsza ryzyko powstawania szkodliwych związków tworzących się przy przypalaniu tłuszczu.
Mięso przygotowane w niższej temperaturze jest też bardziej soczyste i łatwiejsze do strawienia. Warto pamiętać, że ostateczna wartość posiłku zależy nie tylko od gatunku mięsa, lecz także od tego, w jakim stanie trafiło ono na talerz.
Jak mądrze wybierać
Świadomy wybór mięsa zaczyna się od jakości, a nie od rodzaju. Zarówno schab, jak i kurczak mogą być wartościowym elementem diety, jeśli pochodzą ze sprawdzonych źródeł i są odpowiednio przygotowane. Warto wybierać mięso w naturalnej, nieprzetworzonej formie, zamiast wyrobów mięsnych pełnych wody, dodatków i aromatów. Najlepiej, gdy na talerzu towarzyszą mu warzywa i produkty zbożowe, które uzupełniają posiłek błonnikiem, witaminami i minerałami.
Mięso nie powinno być jedynym składnikiem większości dań, tylko elementem dobrze ułożonej diety. Zamiana smażenia na gotowanie, pieczenie lub duszenie daje szansę ograniczenia nadmiaru tłuszczów, a dodatkowe zróżnicowanie źródeł białka spowoduje, że dieta stanie się bardziej kompletna i przyjazna dla organizmu.
Schab i kurczak nie stoją po przeciwnych stronach zdrowej diety. Oba mogą być wartościowe, jeśli pochodzą z dobrego źródła i są odpowiednio przygotowane. Świadomy wybór i umiar mają tu większe znaczenie niż sam gatunek mięsa.