Nawet w restauracji jedzą rękami. Trzymają się jednak kilku zasad
Wyobraź sobie stół pełen aromatycznych potraw, przy którym nikt nie sięga po widelec oraz nóż. Zamiast tego wszyscy jedzą rękami, dzieląc się jedzeniem prosto z dużych półmisków, a atmosfera przypomina bardziej rodzinne spotkanie niż formalny posiłek.
Dla większości osób z Zachodu może to być zaskakujące, ale w wielu krajach taki sposób jedzenia jest głęboko zakorzenioną tradycją. Co ciekawe, mimo że łączy się z wielowiekową kulturą i obyczajami, dziś doskonale wpisuje się w świat inspiracji żywieniowych, stając się częścią kulinarnych trendów i lifestyle’owego stylu.
Gdzie je się rękami i dlaczego?
Jedzenie rękami to tradycja, która w wielu miejscach świata jest czymś zupełnie naturalnym, a nawet uznawanym za element dobrego wychowania i szacunku wobec jedzenia.
W Indiach, Nepalu czy Bangladeszu posiłki spożywa się głównie prawą ręką, ponieważ lewa jest uważana za "nieczystą". Jedzenie w ten sposób pozwala też lepiej poczuć temperaturę i fakturę potraw, a nawet - jak mówią Hindusi - zbudować głębszą więź z jedzeniem i czerpać z niego więcej przyjemności. Podobnie jest w wielu krajach Bliskiego Wschodu, np. w Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, gdzie posiłki często podaje się na dużych półmiskach, a goście siedzą na podłodze i dzielą się potrawami.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Stir-fry z karkówką i pysznymi sosami podbije każde podniebienie
W Afryce Wschodniej, zwłaszcza w Etiopii, popularny jest zwyczaj jedzenia potraw przy pomocy injery, czyli dużego placka, który pełni funkcję zarówno talerza, jak i "sztućców". W krajach takich jak Ghana i Nigeria tradycyjne dania, np. fufu, również spożywa się rękami, a jedzenie w ten sposób jest integralną częścią kultury i rodzinnych spotkań.
Co ciekawe, jedzenie rękami spotykamy też w niektórych częściach Azji Południowo-Wschodniej, np. w Indonezji i Malezji. Tam również uznaje się, że taki sposób jedzenia pozwala lepiej "poczuć" smak potraw i jest głęboko zakorzeniony w lokalnych tradycjach.
Zasady i etykieta jedzenia rękami
Zasady i etykieta jedzenia rękami są bardzo ważne w krajach, gdzie ten sposób spożywania posiłków jest tradycją, często wynikającą z wieloletnich zwyczajów oraz zasad gościnności.
Przede wszystkim używa się wyłącznie prawej ręki, ponieważ w wielu kulturach lewa jest uznawana za "nieczystą". Ważna jest także higiena, więc przed posiłkiem należy dokładnie umyć ręce, co jest zarówno kwestią zdrowia, jak i szacunku wobec innych biesiadników.
Wspólne posiłki często podaje się na jednym dużym półmisku. Zgodnie z zasadami savoir-vivre każdy sięga jedynie w swoją część naczynia i nie "miesza" w cudzej. Ma to zapewniać komfort i higienę wszystkim uczestnikom. W Etiopii popularny jest gest "gursa", czyli karmienia kogoś z własnej ręki, symbolizujący przyjaźni i gościnności.
Kolejna istotna kwestia to spokój i skupienie na jedzeniu. W wielu miejscach uznaje się, że jedzenie rękami to nie tylko sposób konsumpcji, ale też forma celebracji posiłku i nie należy się spieszyć ani robić niepotrzebnego bałaganu.
Kontrast z nowoczesnością
W wielu krajach tradycja jedzenia rękami przetrwała wieki i wciąż jest żywa, mimo że świat wokół niej staje się coraz bardziej nowoczesny. Co ciekawe, w Indiach, Etiopii lub krajach Bliskiego Wschodu widok ludzi jedzących rękami w restauracjach współistnieje dziś z nowoczesnymi centrami handlowymi, technologią mobilną i mediami społecznościowymi.
Dla wielu mieszkańców tych regionów używanie rąk to nie przeżytek, ale element tożsamości kulturowej, który trwa pomimo zachodnich wpływów. Co więcej, młode pokolenie chętnie dzieli się tradycyjnymi posiłkami w mediach społecznościowych, pokazując, że jedzenie rękami może być tak samo trendy, jak modne kawiarnie czy street food w nowoczesnym wydaniu.
Ten kontrast podkreśla, że globalizacja nie zawsze prowadzi do ujednolicenia zwyczajów, ponieważ w wielu miejscach tradycja i nowoczesność współistnieją, wzajemnie się przenikają, a czasem nawet wzmacniają swoją atrakcyjność w oczach turystów i mieszkańców.
Podsumowując, tradycja jedzenia rękami w wielu krajach pokazuje, że kulinaria to coś znacznie więcej niż tylko sposób na zaspokojenie głodu. To część tożsamości, rytuał przekazywany z pokolenia na pokolenie i sposób na budowanie więzi przy wspólnym stole.
Choć świat idzie naprzód, a smartfony i media społecznościowe przenikają każdy aspekt życia, zwyczaj ten trwa i wciąż jest żywy. Co więcej, dziś staje się też elementem kulturowej dumy, czyli symbolem autentyczności, którą chętnie pokazuje się światu. To dowód na to, że nowoczesność i tradycja mogą istnieć obok siebie, wzajemnie się uzupełniając i tworząc fascynującą mozaikę smaków, zwyczajów i doświadczeń.