Na Podkarpaciu Wigilia wygląda inaczej. Te potrawy mogą zadziwić każdego Polaka

Podkarpacie to region, w którym świąteczne obrzędy przez długi czas zachowały bardzo tradycyjną formę. Wigilia rozpoczyna się tu podobnie jak w innych częściach kraju, czyli po pojawieniu się pierwszej gwiazdy, z siankiem pod stołem, czytaniem Ewangelii i łamaniem się opłatkiem. Ważne jest również pozostawienie pustego miejsca przy stole oraz symboliczne dzielenie się opłatkiem ze zwierzętami gospodarskimi. Jednak to, co naprawdę wyróżnia Podkarpacie, znajduje się na talerzach.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wigilijna kolacja była skromna, lecz bardzo sycąca. Liczba potraw zależała od zamożności domu i lokalnych zwyczajów, ale najczęściej było ich siedem lub dziewięć. Wszystkie dania miały charakter postny, oparte były na kaszach, kapuście, grzybach i suszonych owocach. Mięso nie pojawiało się wcale, a słodycz uzyskiwano głównie dzięki miodowi i suszonym śliwkom.

Postnica

To gęsta zupa przygotowywana na bazie wywaru z suszonych owoców, głównie śliwek, z dodatkiem kaszy lub mąki. Była jednym z najważniejszych dań wigilijnych, szczególnie w biedniejszych domach.

Barszcz czerwony z uszkami

Choć znany w całej Polsce, na Podkarpaciu często miał łagodniejszy smak i był mniej kwaśny. Uszka nadziewano głównie grzybami leśnymi.

Maczanka grzybowa

Gęsty sos lub zupa z suszonych grzybów, którym polewano chleb lub ziemniaki. Była bardzo sycąca i intensywna w smaku.

Pierogi z kapustą i serem

W odróżnieniu od popularnych pierogów z kapustą i grzybami, na Podkarpaciu często dodawano do farszu biały ser, co nadawało potrawie łagodniejszy smak.

Kapusta z grzybami i grochem

Jedno z najbardziej treściwych dań wigilijnych. Groch miał symbolizować dostatek i siłę, a kapusta zdrowie.

Gołąbki z ziemniakami i kaszą gryczaną

Zamiast mięsa farsz przygotowywano z tartych ziemniaków i kaszy gryczanej. Danie było ciężkie, ale bardzo sycące.

Kasza ze śliwkami

Prosta potrawa deserowa, łącząca kaszę jęczmienną lub jaglaną z suszonymi śliwkami i miodem.

Piernik rozczyniany

Tradycyjny piernik przygotowywany wiele tygodni wcześniej. Nie był bardzo słodki, za to aromatyczny i długo dojrzewający.

Kutia

Znana głównie ze wschodniej Polski, na Podkarpaciu była ważnym elementem wieczerzy. Pszenica, mak, miód i bakalie miały zapewnić dostatek w nadchodzącym roku.

Podkarpacie słynęło z bogatej tradycji śpiewania. Oprócz kolęd śpiewano tu również pieśni adwentowe, oracje wigilijne oraz kolędy życzące, kierowane do gospodarzy, panien i kawalerów. W wielu domach jeszcze długo po kolacji wspólnie śpiewano, zanim udano się na Pasterkę.

Dawniej popularne były także odwiedziny kolędników oraz liczne wróżby związane z pogodą, urodzajem i przyszłym rokiem. Część tych zwyczajów dziś zanika, ale w niektórych wsiach nadal można je spotkać.