Najlepsze kluski leniwe. Przepis ze starej książki mojej babci
Świetnie smakują z cukrem i cynamonem, roztopionym masłem, sosem owocowym, a nawet… cebulą czy skwarkami. Zgodnie ze swoją nazwą nie wymagają dużo pracy, co w dzisiejszych, zabieganych czasach, jest dużym atutem. Jak przygotować idealne kluski leniwe?
Nieprzypadkowo są często określane jako pierogi leniwe. Do ich przyrządzenia potrzebujemy bowiem tych samych składników, co w przypadku pierogów z serem, czyli mąki, wody, jaj i twarogu.
Kluski leniwe - klasyka polskiej kuchni
"Leniwymi nazwano je dlatego, że leniwej gospodyni nie chciało się osobno wyrabiać ciasta na pierogi, wałkować, wykrawać, nadziewać serem i pracowicie zlepiać brzegi każdego pierożka (ileż to roboty!), tylko wszystko to razem zarabiała w misce i cięła nożem na kawałki – i do garnka! Zamiast pięciu czynności mamy dwie – takie to lenistwo" – czytamy na stronie Narodowego Centrum Kultury.
Polacy zajadają się nimi od wieków, receptura przysmaku pojawiała się w najstarszych rodzimych książkach kucharskich, choćby "Kucharzu doskonałym" z 1783 roku. "Pirogi, rozmaitym sposobem robią się, z sera słodkiego pirogi leniwe (…)" – pisał jej autor, Wojciech Wielądko.
Przepisu na ten specjał nie mogło zabraknąć także w kultowym poradniku Lucyny Ćwierczakiewiczowej z 1860 r., czyli "365 obiadów za 5 złotych". Brzmiał on następująco:
"Wziąść świeżego, niezważonego twarogu, wycisnąć dobrze z serwatki, przez płótno, rozetrzeć w donicy z łyżką masła, i z jajami, biorąc do kwarty twarogu sześć samych żółtek; wsypać trochę soli, dwie łyżek pięknéj pszennéj mąki, rodzenków drobnych czarnych; gdy to wszystko doskonale uwiercone, ubić białka na pianę, wymieszać z lekka, wyłożyć tę massę na stolnicę grubo posypaną mąką, utarzać w mące długi placuszek przez całą stolnicę, nakarbować nożem i krajać ukośne kawałki, formując pierożek. Gotować na ukropie póki nie spłyną, wyjmować łyżką durszlakową, a na półmisku polać świeżem klarowaném masłem i posypać cukrem".
Z czasem pojęcie "kluski leniwe" uległo poszerzeniu i do listy składników trafiły gotowane ziemniaki. Do dziś w wielu domach stanowią one ważny element potrawy, choć nie znajduje to uznania u tradycjonalistów.
Jedno nie ulega wątpliwości – w każdej wersji kluski leniwe są smacznym i prostym daniem, które można serwować na różne sposoby, zarówno na obiad (np. jako dodatek do innych potraw, po okraszeniu skwarkami czy podsmażoną cebulą), jak i deser lub kolację, z dodatkiem bułki tartej podsmażonej na maśle, posypane cukrem i cynamonem, wzbogacone sosem owocowym albo bitą śmietaną.
Uwaga na gotowce
Kluski (pierogi) leniwe bez większego trudu przyrządzimy w domu, choć w sklepach nie brakuje też "gotowców", zazwyczaj mrożonych. Czy warto po nie sięgać? Tak, pod warunkiem że wcześniej zapoznamy się ze składem produktu.
Wybierajmy kluski o jak najmniejszej liczbie składników, najlepiej, gdyby ograniczały się tylko do twarogu, mąki, wody, cukru i soli. Jednak w praktyce bywa z tym różnie. W takich wyrobach pojawiają się zwykle zagęszczacze (skrobia ziemniaczana, płatki ziemniaczane) oraz konserwanty, zazwyczaj sorbinian potasu, który jest wprawdzie bezpieczny dla zdrowia, ale w nadmiarze może wywoływać reakcje alergiczne.
Kupując gotowe kluski leniwe, zwróćmy też uwagę na zawartość cukru – im mniej, tym oczywiście korzystniej dla zdrowia. Polacy i tak spożywają go za dużo, co sprzyja nadwadze i otyłości, a także zakłóca gospodarkę hormonalną organizmu, sprzyja jego zakwaszeniu, rozwojowi próchnicy zębów i paradontozy czy namnażaniu grzybów i drożdżaków.
Kluski leniwe – przepis
Do przygotowania leniwych potrzebujemy dobrej jakości tłustego twarogu (500 g), który mielimy w maszynce albo dokładnie rozgniatamy praską do ziemniaków. Następnie ucieramy dwa żółtka z miękkim masłem (2 łyżki) i szczyptą soli. Dodajemy ser oraz przesianą mąkę pszenną (szklanka) wymieszaną z ziemniaczaną (łyżka). Wyrabiamy, najlepiej ręcznie, aż do uzyskania masy o jednolitej konsystencji. Na koniec dodajemy pianę ubitą z białek (2), całość delikatnie mieszamy.
Z ciasta formujemy wałek o przekroju mniej więcej 2 cm, kroimy w ukośne kluski. Wrzucamy do wrzącej, lekko osolonej wody. Gotujemy do momentu, kiedy wypłyną na powierzchnię (pozostawiamy je tam jeszcze przez minutę).
To podstawowy przepis na kluski leniwe, które oczywiście można urozmaicić dodatkowymi składnikami, np. cukrem waniliowym czy rodzynkami. Jak już wspomnieliśmy, często wzbogaca się je także ugotowanymi i przeciśniętymi przez praskę ziemniakami – w tej wersji szczególnie dobrze smakują na wytrawnie, z kwaśną śmietaną albo skwarkami.
Autor: Rafał Natorski
Zapraszamy na nasz kanał YouTube. Znajdziecie tam przepis na domowy twarożek tylko z 2 składników:
