W PRL-u moja babcia piekła je często. Doskonale zastępuje serniczek

Kiedy słyszę słowo styropian, nie myślę od razu o materiale budowlanym, ale o cieście, które w czasach PRL-u moja babcia piekła wyjątkowo często. To właśnie wtedy nauczyłem się, że z prostych składników można wyczarować coś niezwykłego, a brak sera wcale nie musi oznaczać, że trzeba rezygnować z sernika. Babcia mówiła, że "styropian" to deser na trudne czasy – tani, szybki i zawsze robiący wrażenie. Dziś, gdy mam ochotę na coś nostalgicznego, wracam do tego przepisu.

Dla mnie styropian to coś więcej niż tylko ciasto. To smak dzieciństwa i dowód na to, że w kuchni liczy się pomysłowość. Babcia często powtarzała, że jeśli nie ma sera, to trzeba go czymś zastąpić. I tak właśnie kwaśna śmietana stała się bohaterką tego przepisu. Dzięki niej masa nabiera lekkiej, puszystej konsystencji, a dodatek budyniu i wiórków kokosowych sprawia, że ciasto przypomina sernik – choć nim nie jest.

Kiedy babcia wyciągała je z piekarnika, cały dom pachniał wanilią i kokosem. Dziś, odtwarzając ten przepis, mam wrażenie, że przenoszę się w czasie – do małej kuchni z lat 80., gdzie na stole stała porcelanowa cukiernica, a na parapecie zawsze leżały jabłka pachnące jesienią.

To ciasto nie tylko świetnie smakuje, ale też przywołuje piękne wspomnienia z dawnych czasów. Ma lekko kwaskową nutę, delikatną strukturę i kokosowy aromat, który świetnie komponuje się z kruchym spodem. Co najważniejsze – zawsze się udaje, nawet jeśli ktoś nie ma dużego doświadczenia w pieczeniu.

Składniki na ciasto kruche:

• 250 g mąki tortowej,
• 60 g cukru pudru,
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia,
• 125 g zimnej margaryny (może być masło),
• 3 żółtka.

Składniki na masę śmietanową:

• 3 białka,
• szczypta soli,
• 100 g cukru,
• 500 ml kwaśnej śmietany 18 proc.,
• 1 łyżeczka soku z cytryny,
• 1 opakowanie budyniu waniliowego (40 g),
• 1,5 łyżeczki skrobi ziemniaczanej,
• ¼ łyżeczki proszku do pieczenia,
• 100 g wiórków kokosowych.

Sposób przygotowania krok po kroku:

1. Na stolnicę wysypuję mąkę, cukier puder i proszek do pieczenia. Dodaję pokrojoną w kostkę margarynę i siekam nożem, aż powstanie kruszonka. Wbijam żółtka i szybko zagniatam jednolite ciasto.
2. Ciasto dzielę na dwie części w proporcji 2:1. Większą zawijam w folię i wkładam na 30 minut do lodówki, mniejszą do zamrażarki.
3. Tortownicę o średnicy 24 cm wykładam papierem do pieczenia. Większą częścią ciasta wyklejam spód i boki formy. Przykrywam papierem i obciążam suchą fasolą. Piekę w 180°C przez 12 minut, zdejmuję obciążenie i dopiekam jeszcze 5 minut.
4. W międzyczasie ubijam białka ze szczyptą soli na sztywną pianę. Stopniowo dodaję cukier, następnie po jednej łyżce śmietanę oraz sok z cytryny. Delikatnie wsypuję proszek budyniowy, skrobię i proszek do pieczenia. Na końcu dodaję wiórki kokosowe.
5. Masę wykładam na podpieczony spód. Na wierzch ścieram ciasto z zamrażarki na tarce o grubych oczkach.
6. Wstawiam ciasto do piekarnika nagrzanego do 180°C i piekę przez 50 minut. Po tym czasie wyłączam piekarnik, zostawiam ciasto na kwadrans przy uchylonych drzwiczkach. Gdy wystygnie, chłodzę je jeszcze kilka godzin w lodówce.