Leśny skarb. Niedoświadczeni grzybiarze po niej depczą, zamiast zbierać

W lesie często szukamy klasyków, tj. prawdziwki, podgrzybki, maślaki. Ale obok nich rośnie coś, czego prawie nikt nie zbiera. To purchawka chropowata. Grzyb, który wygląda niepozornie, czasem wręcz dziwnie, ale jest w pełni jadalny i rośnie niemal wszędzie. Problem w tym, że większość grzybiarzy nie wie, co z nim zrobić. Albo nawet nie zdaje sobie sprawy, że można go w ogóle zbierać. To błąd, bo młoda purchawka ma nie tylko dobry smak, ale i konkretne wartości.

Purchawka chropowata ma kulisty albo lekko gruszkowaty kształt. Młode owocniki są białe, mają od dwóch do sześciu centymetrów średnicy i są pokryte drobnymi kolcami. Wystarczy je lekko przetrzeć, a powierzchnia robi się gładsza. W środku młoda purchawka jest gąbczasta, ale jędrna, i ma jednolity biały miąższ. Gdy zaczyna się starzeć, brązowieje od zewnątrz, a w środku zamienia się w ciemny proszek.

Dojrzały okaz wypuszcza zarodniki przez otwór na górze, co sprawia, że przy nadepnięciu unosi się chmura przypominająca kurz albo popiół. Właśnie przez ten efekt wielu ludzi kojarzy ją z zabawką dla dzieci, a nie z jedzeniem.

Żeby mieć pewność, że to purchawka chropowata, warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Młody grzyb powinien być biały i jednolity. Te charakterystyczne kolce łatwo się ścierają. Przekrój musi być czysto biały. Jeżeli środek jest ciemny albo zaczyna się rozpadać, grzyb nie nadaje się już do jedzenia.

Najczęstszy błąd to pomylenie jej z tęgoskórem cytrynowym. Ten grzyb wygląda podobnie z wierzchu, ale w środku ma ciemnofioletowy albo czarny miąższ. Tęgoskór nie nadaje się do jedzenia i może powodować problemy żołądkowe. Jeśli masz wątpliwości, po prostu przekrój grzyba w lesie. Jeden ruch noża wystarczy, żeby zobaczyć, czy trzymasz jadalny gatunek, czy lepiej zostawić to w spokoju.

Do jedzenia nadają się tylko młode, jędrne grzyby z białym wnętrzem. Nie czekaj, aż zaczną robić się żółte albo miękkie. Wtedy są już do wyrzucenia. Po zebraniu trzeba je oczyścić i najlepiej obrać ze skórki. Można je potem pokroić i wrzucić na masło lub oliwę. Podsmażone na złoty kolor smakują podobnie do pieczarek, ale są bardziej delikatne. Sprawdzą się w jajecznicy, na grzance albo jako składnik zupy grzybowej.

Jeśli masz ich więcej, możesz je ususzyć albo zamrozić. Niektórzy robią z purchawek pastę grzybową albo dodają do farszu do pierogów. Najważniejsze: nie jedz ich na surowo, jeśli nie masz pewności, że są świeże i czyste. Chociaż nie są trujące, lepiej nie ryzykować rozstroju żołądka przez niedojrzały okaz.

Pamiętaj o najważniejsze zasadach bezpiecznego grzybobrania. Zbieraj wyłącznie te grzyby, które dobrze znasz, a najlepiej skonsultuj swoje zbiory z grzyboznawcą. Nie wyrywaj, nie niszcz grzybni oraz leśnej ściółki. Unikaj zbierania bardzo małych lub młodych grzybów, które trudno zidentyfikować. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się z najbliższą stacją sanitarno-epidemiologiczną. Pamiętaj, aby nie podawać grzybów małym dzieciom. Nie przyjmuj porad od przypadkowo spotkanych grzybiarzy i unikaj kupowania grzybów z nieznanego źródła. Co najważniejsze, nigdy nie próbuj identyfikować grzybów, smakując – to może być niebezpieczne dla zdrowia lub życia.