Niby przaśne, a światowe. To polskie danie znają nawet w Japonii i USA
Ziemniaki, kiełbasa, boczek stanowią bazę tradycyjnego dania, wpisanego na listę produktów tradycyjnych dla województwa śląskiego. Tam od pokoleń przyrządza się prażonki - mieszaninę prostych składników upieczonych, a konkretniej uprażonych nad ogniem w kociołku. Jednak prażonki to nie tylko danie, a też zwyczaj biesiadowania wśród najbliższych przy ognisku znany nawet za oceanem.
14.08.2023 14:30
Danie to powiązane jest z regionem zawierciańskim (województwo śląskie), a w szczególności z Porębą. Od 200 lat produkuje się tam specjalnych garnki (zwane kociołkami) przeznaczone do pieczenia, a konkretniej - prażenia ziemniaków z dodatkiem kiełbasy, boczku, cebuli, smalcu, soli i pieprzu. Tak przygotowana potrawa to specyficzny lokalny przysmak znany jako porębskie prażonki.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Porębskie prażonki. Znają je na drugim końcu świata
W Porębie i okolicach prażonki tradycyjnie przyrządza się w specjalnym żeliwnym kociołku, czyli dużym garnku na trzech nóżkach z grubą hermetycznie przykręcaną pokrywą. Według starych kronik pierwsze garnki dla potrzeb lokalnych zaczęto odlewać w 1799 roku. Produkcja przerodziła się w masową - na przełomie XIX i XX wieku w Porębie produkowano najwięcej żeliwnych garnków w całym Królestwie Polskim.
Prażonki powiązane są z kulturą biesiadowania. W latach przedwojennych, a później w latach 50. i 60. odbywały się niedzielne festyny, na które przychodziły całe rodziny. W latach 70. i 80. organizowano "prażonki" połączone z zabawą taneczną i zwyczaj ten kontynuowany jest do dzisiaj. Co ciekawe, potrawa ta uważana za prostą i przaśną, dzięki powiązaniom rodzinnym znana jest w prawie w całej Europie oraz w Japonii, Australii i USA.
Tradycyjne porębskie prażonki. Przepis na kociołek z ziemniakami i mięsem
Składniki:
- 4 kg ziemniaków,
- 1 kg kiełbasy,
- 500 g wędzonego boczku,
- 5 dużych cebul,
- 3 duże liście białej kapusty,
- sól, pieprz,
- 2 łyżki smalcu do smażenia.
Przygotowanie:
- Ziemniaki pokrój w grube plastry lub półplastry, kiełbasę w kostkę, a boczek w słupki.
- Ułóż wszystko cienkimi warstwami w kociołku: ziemniaki, sól i pieprz, kiełbasa, ziemniaki, sól i pieprz, boczek – i tak do wykorzystania składników.
- Cebulę pokrój w plastry i ułóż na wierzchu, a następnie przykryj liśćmi kapusty.
- Zamknij szczelnie kociołek i ustaw na ognisku.
- Piecz prażonki ok. 60 minut (w piekarniku powinno wystarczyć ok. 45-50 minut w temperaturze 180 st. C).
