Odświętne śląskie ciasto. Obowiązkowe na każdej rodzinnej uroczystości

Autorka bloga "Mój Kulinarny Pamiętnik", która pochodzi ze Śląska opowiada o tradycji wypiekania tegoż ciasta. Przede wszystkim to specjalność Śląska Opolskiego i Górnego. Przed laty pełnił funkcję pieczywa obrzędowego. Wypiekało się je już w czasach średniowiecza. Obecnie kołocz to ciasto z nadzieniem owocowym (na niedzielę) lub makowym i serowym (na święta). Zgodnie z tradycją ciasto najpierw podaje się najbliższej rodzinie, a potem całej reszcie.

- Kołocz podaje się na wszystkich rodzinnych uroczystościach, komuniach, weselach, odpustach, świętach. Tradycyjnie jest roznoszony także w paczkach sąsiadom, rodzinie przez młodą parę tuż przed weselem. Prostokątne kawałki ciasta zawinięte w folię, ozdobione mirtem mają przynieść szczęście przyszłej parze młode - tłumaczy Bernadeta Jarnot-Manecka.

Niegdyś przygotowywało się go na okrągłych blaszkach, teraz zamieniono je na prostokątne. Robi się je w kilku wersjach: z posypką, z jajkiem, z twarogiem lub makiem. Ciasto jest ogromne i waży aż 5-6 kg. Spodem zawsze jest maślane drożdżowe ciasto. Przygotowuje się je podobnie do drożdżówki, jednak sam wypiek bardzo się różni. Jest niższy, nie ma kruszonki, a zapach jest maślany. Kołocz cechuje specyficzna struktura. To tradycyjne ciasto trafiło na listę produktów regionalnych Unii Europejskiej.

Składniki na ciasto:

• 500 g mąki,
• 100 g cukru,
• 50 g drożdży,
• jajko,
• 3-4 żółtka,
• 100 g masła,
• szklanka mleka,
• szczypta soli.

Składniki na posypkę:

• 500 g mąki,
• 250 g masła,
• 3 żółtka,
• 250 g cukru.

Masa twarogowa:

• 1,5 kg półtłustego twarogu,
• 6 jajek,
• 2,5 szklanki cukru,
• cukier wanilinowy,
• 175 g masła,
• 5 łyżek mąki ziemniaczanej (opakowanie budyniu),
• otarta skórka z cytryny.

Sposób wykonania:

1. Na początku podgrzej mleko z cukrem, dodaj do składników drożdże i kilka łyżek mąki. Wymieszaj wszystko dokładnie i odstaw, by zaczyn nieco zwiększył swoją objętość.
2. Do zaczynu dodaj jajka i ponownie wymieszaj. Całość wlej do mąki z solą. Dołóż też masło i wyrób ciasto. Odstaw je do wyrośnięcia, a następnie podziel na 2 części.
3. Jedną część ułóż na blaszce i ponakłuwaj widelcem.
4. Twaróg zmiel, dodaj do utartych żółtek z cukrem i masłem. Dołóż skrobię i skórkę z cytryny. Pod koniec dodaj ubite białka. Nadzienie połóż na placek.
5. Masę serową przykryj drugim kawałkiem ciasta.
6. Przygotuj też posypkę z podanych wyżej składników i posyp nią kołocz.
7. Piecz przez 40 minut w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni Celsjusza.