Zwróć uwagę, kupując śledzie. Nie daj się oszukać przed świętami

Śledź śledziowi nierówny. Na różnice wskazuje nie tylko rozbieżność cenowa. O prawdziwe matiasy w Polsce trudno, o czym warto pamiętać, wertując sklepowe półki. Napis sugerujący, że mamy do czynienia z matiasem, najpewniej wprowadza w błąd. Zobacz, jak nie dać się oszukać.

Czym są matiasy, a czym śledzie à la matiasy? Czym różnią się te produkty i dlaczego warto być świadomym tych różnic?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Matiasy to specyficzny rodzaj śledzi atlantyckich, które nie przeszły jeszcze przez okres tarła, czyli godowego. Dlatego też niekiedy określane są mianem "śledzi dziewiczych". Są to ryby, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości płciowej, a ich mięso jest bardziej tłuste i delikatne w porównaniu do mięsa starszych ryb. Różnica w smaku między matiasami a zwykłymi śledziami jest ściśle związana nie tylko z wiekiem ryby, ale również z czasem i miejscem połowu, a także z procesem przygotowania do spożycia.

Gdzie zatem można znaleźć matiasy? Te specyficzne śledzie występują w wodach północnego Atlantyku, w toni wodnej do głębokości około 300 m. Matiasy są łowione tylko przez kilka tygodni czerwca, głównie w okolicach południowych wybrzeży Norwegii, ale również Szkocji oraz Szetlandów. Przed okresem rozrodczym śledzie te spożywają dużo pokarmu, co skutkuje przybraniem na wadze i zwiększeniem zawartości tłuszczu, co jest głównym walorem spożywczym matiasów.

Wyjątkowe walory smakowe matiasów, a także fakt, że są one dostępne jedynie w kilku krajach przez krótki okres w roku, sprawiają, że ten rarytas jest droższy od starszych śledzi i nie tak łatwo dostępny w sklepach. Jest to lokalny i tradycyjny przysmak, co potwierdza specjalny certyfikat TSG (ang. traditional specialities guaranteed) nadawany przez Unię Europejską. W Polsce można je spotkać raczej w postaci mrożonej.

Nazwa "śledź à la matias" często używana jest do określenia ryby po tarle. Autentyczne matiasy to ryby, które nie są starsze niż rok, natomiast śledź à la matias to dorosły osobnik, zwykle 2-letni. Inną różnicą jest to, że "podróbki" są najczęściej sprzedawane jako "matias w oleju" lub w zalewie olejowo-octowej, aby nadać mięsu delikatniejszy smak, podczas gdy prawdziwe matiasy można kupić bez dodatku oleju i octu.

Śledzie à la matias, poza tym, że nie posiadają odpowiedniego certyfikatu, różnią się od oryginału jeszcze szeregiem innych cech. Pierwszą, łatwo dostrzegalną różnicą jest barwa mięsa. "Podróbki" mają białe mięso, natomiast oryginalne ryby mają mięso o barwie różowo-srebrzystej. Ponadto matiasy są sprzedawane bez dodatku konserwantów, jako świeże produkty. Kolejna różnica dotyczy wartości odżywczych. Matiasy zawierają więcej dobrych kwasów tłuszczowych i mniej soli niż zwykłe śledzie. Wszystko to wpływa nie tylko na wyższą cenę tych morskich rarytasów, ale również na ich ograniczoną dostępność w sklepach.