Ceramiczne naczynie czy aluminiowa foremka? Jakie naczynie lepiej nadaje się do pieczenia?

W pieczeniu potraw ważny jest nie tylko dobór odpowiednich składników, właściwa temperatura czy czas obróbki termicznej. Nie mniejsze znaczenie ma również naczynie, w którym przyrządzamy danie. Najpopularniejsze są formy szklane i metalowe. Na które warto się zdecydować?

Pieczenie ma dłuższą historię niż homo sapiens. Z badań archeologicznych wynika, że domowe paleniska urządzano już… milion lat temu. Początkowo potrawy przyrządzano bezpośrednio na ogniu, z czasem zaczęto używać rozgrzanych kamieni umieszczanych w wypełnionych wodą dołach.

Prawdziwą rewolucją kulinarną było upowszechnienie wyrobów ceramicznych – w glinianych naczyniach proces pieczenia był znacznie bardziej efektywny. W miarę upływu wieków zaczęły pojawiać się formy metalowe, a później także szklane i to one do dziś dominują w naszych kuchniach. Które lepiej wybrać?

Nieprzypadkowo naczynia wykonane z metalu cieszą się największym uznaniem wśród profesjonalnych szefów kuchni. Główną zaletą tego materiały jest fakt, że szybko i bardzo dobrze przewodzi ciepło, dzięki czemu potrawy i rozmaite ciasta pieką się równomiernie i ładnie się przyrumieniają. Wytrzymują też bardzo wysoką temperaturę, co zmniejsza ryzyko pęknięć, zdarzających się w przypadku form szklanych.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Po jakie naczynia metalowe warto sięgać? Ze względu na dostępność i niską cenę popularne są akcesoria wykonane z aluminium, charakteryzujące się wprawdzie krótkim czasem nagrzewania, ale jednocześnie niosące też ryzyko uwalniania podczas obróbki termicznej lub czyszczenia szkodliwych cząsteczek glinu, ołowiu czy arsenu, niekorzystnie oddziałujących na układ nerwowy.

Lepszym rozwiązaniem jest naczynie ze stali nierdzewnej, odpornej na działanie wysokich temperatur i bezpiecznej dla zdrowia. Stal rozprowadza jednak ciepło gorzej niż aluminium, dlatego wykonane z niej formy nagrzewają się dość wolno.

Nie bez znaczenia jest powłoka pokrywająca powierzchnię naczyń. Bardzo popularny teflon nie wymaga używania tłuszczu, co na pewno korzystnie wpływa na właściwości odżywcze potraw. Ciekawym rozwiązaniem może być powłoka ceramiczna, nie wchodząca w reakcje chemiczne, znakomicie przewodząca ciepło, a także odporna na zmiany temperatury i uszkodzenia.

O naczynia metalowe trzeba odpowiednio dbać. Należy im dać całkowicie ostygnąć zanim przystąpimy do mycia. Trzeba też stosować delikatne środki czyszczące, nie powodujące ścierania powłoki.

Szkło przewodzi ciepło powoli, ale bardzo dobrze je zatrzymuje – w przeciwieństwie do metalu, który szybko się nagrzewa i równie szybko schładza. Ta właściwości sprawia, że tego typu naczynia sprawdzają się w przypadku potraw wymagających równomiernej dawki wysokiej temperatury przez dłuższy czas, czyli np. lazanii oraz rozmaitych zapiekanek.

Szklane akcesoria świetnie nadają się również do przysmaków na bazie owoców, choćby słynnego angielskiego crumble. Kwasy owocowe, zwłaszcza z cytrusów, mogą bowiem wchodzić w reakcję z metalem (zwłaszcza aluminium) i powodować nieprzyjemny, metaliczny posmak.

W naczyniach ze szkła, dzięki ich przezroczystości, warto przyrządzać potrawy wielowarstwowe, których pieczenie łatwiej wtedy kontrolować.

Wady szkła? Należy unikać w nim pieczenia potraw, które wymagają szybkiej obróbki termicznej czy ładnego przyrumieniania. Przyrządzanie dań w szklanych naczyniach może też skutkować nierównym przypieczeniem – przysmaki będą np. przypalone po bokach, a surowe wewnątrz.

Największą wadą takich akcesoriów jest jednak ich delikatność – pod wpływem wysokiej temperatury lub jej wahań, szklane naczynia mogą bowiem pękać. Dlatego należy przestrzegać uwag producenta i unikać choćby umieszczania takich form w piekarniku zaraz po wyjęciu z lodówki.