Jedna z najbardziej trujących roślin w Polsce. Łatwo pomylić z pietruszką lub pasternakiem

Szczwół plamisty to pospolity chwast podobny do pietruszki z tą różnicą, że w przeciwieństwie do uwielbianej natki nie jest jadalny. Więcej: należy do grona najbardziej trujących roślin występujących w Polsce. O pomyłkę nietrudno, a jej skutki mogą być opłakane.

Szczwół plamisty jest pospolitą rośliną przydrożną - porasta łąki, pastwiska oraz nieużytki. Jej inne nazwy to: pietrasznik plamisty, szaleń plamisty, psia pietruszka, świńska wesz lub psia wesz. Roślina ta należy do trójki najbardziej trujących w naszym kraju. Jakie substancje odpowiadają za to toksyczne działanie? Czy zatrucie szczwołem plamistym zawsze jest śmiertelne?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Szczwół plamisty, obok szaleju jadowitego i barszczu Sosnowskiego, uważany jest za jedną z najbardziej trujących roślin w naszym kraju. Warto wiedzieć, że trujące się wszystkie części rośliny, choć najwięcej substancji toksycznych jest w owocach. Roślina kwitnie od czerwca do sierpnia, a jej owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i września.

Korzeń szczwołu plamistego przypomina pasternak, a liście imitują nać pietruszki (roślina bywa też mylona z korzeniem chrzanu). Zestawienie zdjęć może nie do końca obrazować mocne podobieństwo roślin, niemniej faktem jest, że bywają one mylone. Znane są bowiem przypadki zgonów ludzi oraz zwierząt spowodowane zatruciem szczwołem plamistym.

Silnie trujące właściwości rośliny były znane już w starożytności. Szczwołu plamistego używano, by uśmiercić przestępców lub więźniów politycznych antycznej Grecji. Co ciekawe, istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie napojem z cykuty, a właśnie ze szczwołu plamistego otruty został grecki filozof Sokrates.

Za toksycznym działaniem rośliny stoją substancje zwane alkaloidami. Wśród nich jest koniina - początkowo pobudzająca, a następnie porażająca wegetatywne zwoje nerwów obwodowych oraz wywołująca upośledzenie ośrodka oddechowego. Tylko 100-200 mg - tyle wynosi dawka śmiertelna koniiny.

Czym objawia się zatrucie szczwołem plamistym? To przede wszystkim pieczenie w przewodzie pokarmowym oraz ślinotok, a także utrata mowy, bóle mięśni, konwulsje, utrata przytomności, paraliż, a nawet śpiączka. W przypadku spożycia szczwołu plamistego należy niezwłocznie zgłosić się lekarza, gdyż w wyniku poważnego zatrucia może dojść do zgonu.