Na Podlasiu chłopi zajadali się nią po ciężkim dniu. Dziś mało kto pamięta przepis

Tołkanica to - pokróce - ugotowane ziemniaki z okrasą. Ale diabeł tkwi w szczegółach. Ta wiąż żywa, ale już rzadko goszcząca na stołach potrawa niejednego zaskoczy prostym, ale pełnym i wyrazistym smakiem. Świetnie sprawdzi się jako syty obiad dla całej rodziny.

Tołkanica znana również pod nazwami tawkanica, tłukanica, towkanicia to tradycyjna potrawa znana głównie w rejonach Podlasia. Niegdyś podawano ją na chłopskich weselach lub jako kolacyjny posiłek po ciężkim dniu pracy w gospodarstwie. Teraz tawkanica stanowi ciekawostkę, prezentowana jest na rozmaitych jarmarkach kulinarnych i konkursach na tradycyjne regionalne jadło. Warto jednak przypomnieć ten przepis i zaskoczyć domowników tradycyjnym posiłkiem.

Podstawą tołkanicy są ugotowane ziemniaki. Utłuczone kartofle miesza się w naczyniu razem z podsmażoną cebulką, chrupiącymi skwarkami, w niektórych wersjach dodaje się też ugotowany i zgnieciony groch. Gotową masę podaje się na ciepło, można ją też zapiec lub podsmażyć, by uzyskać przyrumienioną i chrupiącą skórkę. Wtedy tołkanicę kroi się na pojedyncze porcje i nakłada na talerze.

Brzmi znajomo? Tłuczone ziemniaki ze skwarkami wielu osobom mogą przywodzić na myśl prażuchy. Natomiast zapiekana masa ziemniaczana nie jest niczym innym niż słynną babką ziemniaczaną. Czym zatem różnią się te potrawy od tołkanicy? Prażuchy przyrządza się z mąką, która pod wpływem temperatury musi się zaparzyć, nadając "kluskowatej" konsystencji ziemniakom. Babkę zaś robi się z surowych kartofli, nie z ugotowanych tak, jak w przypadku tołkanicy.

Składniki:

• 1 kg ziemniaków,
• 1 cebula,
• 150 g boczku,
• 100 g masła,
• sól i pieprz,
• 400 g łuskanego grochu.

Przygotowanie: 

1. Namocz groch dzień wcześniej, najlepiej pozostaw go w wodzie na całą noc. Następnie gotuj groch tak długo, aż stanie się miękki.
2. Ziemniaki obierz i ugotuj w osolonej wodzie do miękkości.
3. Ugotowany groch utłucz z ziemniakami na puszystą masę. Dodaj soli i pieprzu.
4. Boczek i cebulę pokrój w drobną kostkę, a następnie podsmaż na maśle. Kiedy całość ładnie się zarumieni, dodaj masę ziemniaczaną, uklep ją, wygładź i smaż, aż spód ładnie się zarumieni. Po tym przewróć placek na drugą stronę i również smaż do zarumienienia.
5. Danie możesz podać w takiej wersji lub dodatkowo je podpiec.
6. Masę ziemniaczano-grochową wymieszaną z omastą przełóż do blaszki wysmarowanej tłuszczem.
7. Wstaw do piekarnika nagrzanego do 170 st. C na ok. 35 minut.
8. Zapieczoną tołkanicę serwuj pokrojoną na kawałki z kwaśnym mlekiem.