PoradyDietetyk ostrzega. Omijaj, jeśli chcesz mieć zdrową wątrobę

Dietetyk ostrzega. Omijaj, jeśli chcesz mieć zdrową wątrobę

Wątroba to jeden z ważniejszych organów w ludzkim organizmie. Odpowiada za wiele kluczowych funkcji, w tym za metabolizm, detoksykację i produkcję żółci. Aby wątroba mogła prawidłowo funkcjonować, potrzebuje zdrowej diety. Niestety, niektóre pokarmy mogą mieć negatywny wpływ na jej pracę. W tym artykule przedstawimy 5 produktów, które warto ograniczyć lub wyeliminować z diety, aby chronić wątrobę.

Co szkodzi wątrobie?
Co szkodzi wątrobie?
Źródło zdjęć: © Getty Images | Yurii Yarema

28.01.2024 | aktual.: 28.01.2024 07:56

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Wątroba – co to za organ i jak funkcjonuje?

Wątroba jest największym gruczołem i zaraz po skórze także największym narządem organizmu. Leży w górnej części jamy brzusznej z prawej strony w okolicy żeber. Od góry wątroba otoczona jest przeponą. W jej bliskim sąsiedztwie ulokowane są jelita i żołądek. Do najważniejszych zadań wątroby należy:

  • synteza białek,
  • wytwarzanie ciepła,
  • produkcja cholesterolu,
  • magazynowanie witamin,
  • usuwanie toksyn z organizmu,
  • metabolizm składników odżywczych,
  • produkcja żółci i kwasów tłuszczowych.

Aby wątroba mogła spełniać swoje funkcje, potrzebuje odpowiedniego wsparcia pod postacią zdrowego żywienia. Niestety wiele popularnych i chętnie spożywanych produktów obciąża ją i utrudnia prawidłowe funkcjonowanie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Co szkodzi wątrobie?

Żywność o wysokim stopniu przetworzenia, czyli ta o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru i soli jest szczególnie szkodliwa dla wątroby. Dodatkowo tego typu produkty są pozbawione prozdrowotnych składników odżywczych, które wspierają jej regenerację. O jakich produktach mowa?

Fast-foody

Do tej grupy produktów spożywczych zalicza się wszelkiego rodzaju burgery, hot-dogi, pizzę, frytki czy inne dania z popularnych barów szybkiej obsługi. Przede wszystkim są one ciężkostrawne, przez co wymagają wzmożonej pracy wątroby i innych narządów. Co więcej, w ich składzie można znaleźć tłuszcze trans, które są prozapalne, a ich nadmiar może przyczyniać się do rozwoju niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD). Ponadto spożywanie ich wiąże się ze wzrostem poziomu cholesterolu całkowitego i trójglicerydów we krwi.

Fruktoza

Cukier ten występuje naturalnie w owocach i miodzie. Spożywany w tej formie nie jest szkodliwy dla zdrowia. Problem pojawia się w momencie, gdy dostarcza się go w nadmiarze jako syrop glukozowo-fruktozowy. Metabolizm fruktozy w naszym organizmie wygląda zupełnie inaczej niż glukozy. Aż 90 proc. fruktozy przyswojonej w jelitach trafia do wątroby, gdzie zostaje metabolizowana. Zbyt duże ilości fruktozy w diecie sprzyjają wytwarzaniu wolnych kwasów tłuszczowych i trójglicerydów, które kumulują się w miejscu jej metabolizmu, tj. wątrobie. Efektem tych procesów jest rozwój NAFLD.

Fast food
Fast food© Getty Images | Alexandr Spatari

Produkty solone

Dzienna rekomendowana ilość soli wynosi 5 g na dobę. Osoby, które w swojej diecie uwzględniają duże ilości wędlin, konserw, żywności instant, fast-foodów, słonych przekąsek czy produktów marynowanych mogą spożywać o wiele więcej soli niż to zalecane. Nadmiar soli w diecie to kolejny czynnik sprzyjający rozwojowi niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby.

Co więcej, istnieją pewne przesłanki mówiące o tym, że sól w nadmiarze może sprzyjać zwłóknieniu wątroby. Jest to odpowiedź na stres oksydacyjny pojawiający się w organizmie po spożywaniu soli. Do takich wniosków doszli naukowcy, którzy przeprowadzali badania na myszach, którym podawano wodę z dodatkiem soli. Jednakże ta teza wymaga przeprowadzenia większej ilości badań, zwłaszcza z udziałem ludzi. Mimo tego, ze względu na inne potencjalne skutki zdrowotne, warto ograniczyć ją do minimum już teraz.

Produkty smażone

Krótkotrwałe smażenie np. jajecznicy czy omleta nie wiąże się z konsekwencjami zdrowotnymi. W kontekście dbania o zdrowie wątroby należy unikać długotrwałego smażenia oraz przygotowywania produktów na głębokim oleju. W wyniku smażenia dochodzi do powstawania związków, które spowalniają trawienie, zwiększając tym obciążenie wątroby. Dodatkowo smażenie wpływa na wytwarzanie toksycznych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Nadmiar tych substancji w diecie jest powiązany z ryzykiem rozwoju nowotworów. Wątroba, będąc kluczowym organem detoksykacyjnym, może być dodatkowo obciążana procesem usuwania tych szkodliwych związków z organizmu.

Grzyby

W grzybach jadalnych znajdują się witaminy z grupy B, białko oraz niektóre składniki mineralne, takie jak np. cynk, potas czy magnez. Obecność grzybów w potrawach nie tylko poprawia ich walory odżywcze, ale również nadaje im wyrazisty, charakterystyczny smak. Jednakże w niektórych przypadkach mogą one znacznie obciążać wątrobę. Przede wszystkim grzybów nie należy spożywać razem z alkoholem. Takie połączenie utrudnia procesy trawienne, co może skutkować wystąpieniem objawów zatrucia. Ze względu na to, że grzyby są ciężkostrawne, nie powinny być podawane dzieciom do lat 12 i osobom z chorobami wątroby.

Znaczenie diety dla zdrowia wątroby

Zdrowa i zbilansowana dieta zapewnia prawidłową pracę wątroby. Każdego dnia wiele osób sięga po produkty, które w znacznym stopniu osłabiają jej funkcjonowanie, prowadząc przy tym do rozwoju przewlekłych chorób. Warto przy tym pamiętać, że duże znaczenie ma tutaj ilość spożywanego pokarmu. Jeżeli jest zjadany w nadmiarze, należy się liczyć z konsekwencjami zdrowotnymi. Mowa tutaj np. o produktach przetworzonych czy solonych. Okazjonalne i umiarkowane ich spożywanie nie powinno stwarzać ryzyka zdrowotnego.

Bibliografia:

  1. Machado R. M. i in.: Intake of trans Fatty Acids Causes Nonalcoholic Steatohepatitis and Reduces Adipose Tissue Fat Content, The Journal of Nutrition Volume 140, Issue 6, June 2010, Pages 1127-1132.
  2. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
  3. Maciejewska D., Stachowska E.: Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) – epidemia XXI wieku, Postepy Hig Med Dosw 2018; 72 : 659-670.
  4. Shojaei‐Zarghani S. i in.: Sodium in relation with nonalcoholic fatty liver disease: A systematic review and meta‐analysis of observational studies, Food Sci Nutr. 2022 May; 10(5): 1579–1591.
  5. Wang G. i in.: Liver Fibrosis Can Be Induced by High Salt Intake through Excess Reactive Oxygen Species (ROS) Production, J. Agric. Food Chem. 2016, 64, 7, 1610–1617.

Dietetyczka Agata Soroczyńska dla Wirtualnej Polski

Źródło artykułu:Pysznosci.pl
wątrobadietazdrowe odżywianie