Wiele osób nie odróżnia tych rodzajów kawy. Wyjaśniamy, o co chodzi z latte, cappuccino i flat white

Kawy mleczne od lat budzą zachwyt i zakłopotanie jednocześnie. Cappuccino, latte i flat white choć wyglądają podobnie, to jednak różnią się wszystkim, od proporcji składników po sposób spienienia mleka. Dla jednych są porannym akumulatorem, dla innych deserem w filiżance. Moda na kawiarniane specjały przeniosła się już do domów, ale wciąż nie każdy wie, czym naprawdę różnią się te popularne napoje. Warto więc wiedzieć, czym się od siebie różnią, aby przy kolejnym zamówieniu z pewnością i odrobiną włoskiego temperamentu powiedzieć bariście, co dokładnie ma się znaleźć w twojej filiżance.

Historia kaw mlecznych sięga włoskich kawiarni, gdzie espresso zaczęło być popularne w XX wieku. To właśnie we Włoszech przełomowe stało się cappuccino, czyli połączenie espresso z gorącym mlekiem i delikatną pianką. Ciekawostką jest to, że cappuccino otrzymało nazwę od koloru habitu mnichów kapucynów. Latte, z kolei, to młodsza, łagodniejsza wersja kawy z większą ilością mleka, popularna głównie w krajach anglosaskich. Z czasem dołączył flat white, pochodzący prawdopodobnie z Australii lub Nowej Zelandii, który łączy moc espresso z cienką warstwą aksamitnie spienionego mleka. Obecnie kawy mleczne stały się również formą ekspresji, a sztuka zdobienia ich powierzchni, czyli latte art, wyrobiła sobie status symbolu współczesnej kultury kawiarnianej.

Choć wszystkie te napoje łączy espresso i mleko to ich smak, moc oraz konsystencja różni się od siebie niewyobrażalnie.

1. Cappuccino to sztandarowe połączenie jednej porcji espresso, gorącego mleka i grubej, puszystej pianki, zwykle w proporcji 1:1:1.
2. Latte zawiera znacznie więcej mleka i cieńszą warstwę piany, dlatego jest delikatniejsze i mniej intensywne w smaku.
3. We flat white dominuje espresso, ponieważ napój powstaje z podwójnego "shota" i niewielkiej ilości gładko spienionego mleka, które tworzy cienką, kremową konsystencję.

Z tego wynika, że to właśnie proporcje tych składników oraz sposób "potraktowania" mleka decyduje o tym, czy kawa jest mocniejsza, łagodniejsza, czy bardziej kremowa. Różnica nie tkwi więc w samej nazwie, lecz w relacji między intensywnością espresso a mleczną delikatnością.

Rodzaj mleka i sposób jego podgrzania ma ogromny wpływ na ostateczny smak i konsystencję kawy. Tradycyjnie najlepsze efekty smakowe zapewnia mleko pełnotłuste, ponieważ zawarty w nim tłuszcz wprowadza kremowość i łagodzi gorycz espresso. Mleko z niższą zawartością tłuszczu tworzy za to lepszą, bardziej stabilną pianę. Ważna jest też temperatura, ponieważ zbyt zimne mleko nie spieni się prawidłowo, a przegrzane powyżej 70 st. C straci naturalną słodycz i przyjemny aromat. Całkiem sporą popularnością cieszą się alternatywy roślinne, takie jak napój owsiany, sojowy i migdałowy, a nawet i kokosowy. Każda z tych alternatyw akcentuje swoją obecność trochę innym posmakiem, czyli delikatnie zmienia styl napoju, ale stara się jak może zachować przy tym naturalną, mleczną harmonię.

Kaloryczność kaw mlecznych zależy przede wszystkim od ilości mleka, rozmiaru kawy i dodatków. Klasyczne małe cappuccino z mleka pełnotłustego dostarcza około 100 kcal, czyli wciąż mniej niż większość deserów i batonów. Latte, zawierające więcej mleka, może mieć nawet 150-200 kcal w standardowej filiżance. Flat white, mimo większej dawki espresso, jest lżejsze od latte i bliżej mu kalorycznie do cappuccino, bo zawiera mniej mleka i pianki. Warto też dodać, że flat white z reguły ma najmniejszy rozmiar i zazwyczaj nie ma możliwości jego powiększenia. Najbardziej kaloryczne są wersje z syropami smakowymi, bitą śmietaną lub cukrem, ponieważ wtedy napój może stać się pełnoprawnym deserem do picia. Osoby dbające o sylwetkę często sięgają po mleko roślinne bez cukru lub chude mleko krowie, ponieważ taka zmiana daje szansę na zachowanie kremowej konsystencji bez znaczącego podbicia spożytych kalorii poprzez picie kawy.

Choć większe kawy mleczne wydają się mocniejsze, to w rzeczywistości zawierają mniej kofeiny w przeliczeniu na objętość. Klasyczne espresso dostarcza średnio 60-80 mg kofeiny i to właśnie na nim opiera się większość kaw mlecznych. Cappuccino lub latte mają więc podobną ilość kofeiny, a różnią się jedynie proporcjami mleka, które rozcieńcza intensywność mocy smakowej. Flat white, przygotowywany z podwójnego espresso, dostarcza już 120-160 mg kofeiny i jest najlepszym wyborem dla osób potrzebujących "mocnego kopa". Wbrew pozorom duża filiżanka latte nie doda więcej energii z kofeiny niż małe cappuccino, ponieważ nie decyduje o tym rozmiar, ale liczba porcji espresso ukrytych pod warstwą mleka.

Wybór odpowiedniej kawy zależy od tego, czego w niej szukasz, czyli pobudzenia, lekkości czy deserowej przyjemności. Jeśli lubisz wyrazisty smak i mocny aromat, espresso ma najwyższe stężenie kofeiny w przeliczeniu na mililitr, natomiast flat white i americano z mlekiem to propozycje, które dostarczają więcej kofeiny w jednej porcji do wypicia (flat white około 130-150 mg, americano 140-160 mg).

Cappuccino sprawdzi się u osób ceniących równowagę między mleczną łagodnością a wyczuwalną intensywnością kawy. Latte to dobry wybór, gdy bardziej zależy ci na mlecznym podkładzie kremowej konsystencji niż oryginalnym smaku kawy. Osoby ograniczające kalorie mogą sięgnąć po wersje na chudym lub roślinnym mleku bez cukru. Dobrym kompromisem między lekkością a mocą jest americano z mlekiem, czyli espresso połączone z gorącą wodą i niewielkim dodatkiem mleka. W takiej wersji prezentuje najmocniejszy aromat kawy, ale ma łagodniejszy smak niż espresso, a mleka jest w nim zdecydowanie mniej niż w cappuccino, latte i flat white.

W przypadku americano można doprecyzować czy chce się dodatek ciepłego, czy zimnego mleka. Zimne mleko obniża temperaturę kawy, więc szybciej nadaje się do wypicia, a ciepłe może spowodować większe uczucie sytości. Warto też dopasować kawę do pory dnia, ponieważ mocne espresso najlepiej zadziała rano, americano sprawdzi się w pierwszej połowie dnia, a latte lub cappuccino nawet w porach podwieczorkowych.

Świat kaw to nie tylko pokręcone nazewnictwo. Warto znać ich różnice, by wybierać idealnie do sytuacji i potrzeb, czyli raz dla energii, innym razem dla przyjemności. Niezależnie od tego, czy wybierzesz cappuccino, latte, flat white czy americano, najważniejsze jest to, by każda filiżanka była chwilą, która naprawdę relaksuje.