Setki lat temu jadano ją dla ochłody. Ten regionalny przysmak odszedł w zapomnienie
W przeciwieństwie do większości zup owocowych polewkę gruszkową najczęściej serwowało się z ziemniakami. Doprawiona goździkami rozgrzewała jesienią, a przygotowana ze świeżych gruszek lekko orzeźwiała w ciepłe letnie dni. O grusconce w pewnym momencie zapomniano.
Tradycyjna polewka gruszkowa
Polewka gruszkowa, zwana też zupą gruszkową, garusem, famułą czy grusconką, znana była już w kuchni staropolskiej, a w XIX wieku stanowiła jedną z najczęściej przyrządzanych na wsiach zup. Z czasem jednak potrawa ta odeszła w zapomnienie, jednak obecnie coraz częściej pojawia się w menu łódzkich restauracji. Polewka gruszkowa to regionalna potrawa województwa łódzkiego, widniejąca na liście produktów tradycyjnych od 2009 roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Babcia ze Śląska podawała zamiast ziemniaków. Tradycyjny przepis jest w rodzinie od lat
Polewka gruszkowa. Tradycyjna zupa woj. łódzkiego
Polewkę gruszkową jadano późnym latem oraz jesienią. W przeciwieństwie do większości zup owocowych serwowano ją z wytrawnymi dodatkami – ziemniakami, a w bogatszej wersji ze skwarkami. Tradycyjnie grusconkę przyrządzano z gruszek polnych. Miała lekko kwaśny smak, była więc doskonałym daniem w ciepłe letnie dni. W niektórych regionach doprawiano ją goździkami i cynamonem, co nadawało jej właściwości rozgrzewających, pasujących w sam raz do jesiennego menu.
Dawniej na wsiach spożywano stosunkowo dużo gruszek, a szczególnie cenione były dzikie gruszki pospolite, zwane ulęgałkami albo polówkami. Z czasem zaczęto sadzić wiele szlachetnych odmian grusz, między innymi bery, salisbury, bergamoty, bonkrety, józefinki, klapsy. W XIX wieku zupa z gruszek polnych należała do ulubionych i najczęściej przygotowywanych tradycyjnych potraw w Łowiczu i okolicach. Nosiła ona wtedy lokalną nazwę grusconki.
Od drugiej połowy XIX wieku polewka gruszkowa przyrządzana była coraz rzadziej. Główną tego przyczyną było wyniszczenie grusz polnych w czasie przeprowadzania komasacji gruntów.
Staropolska polewka gruszkowa. Przepis
Składniki:
- 2 litry wody,
- 500 g suszonych gruszek,
- 150 ml śmietany 18 proc.,
- 50 g mąki,
- sól i cukier do smaku.
Przygotowanie:
- Suszone gruszki przepłukaj, posiekaj i odstaw do namoczenia na 4-5 godzin.
- Następnie przelej całość do dużego garnka i dopełnij resztą wody. Zupę gotuj na małym ogniu, aż gruszki zmiękną.
- Na końcu zapraw zupę śmietaną wymieszaną z mąką, dopraw solą i cukrem.
- Zupę serwuj z tłuczonymi ziemniakami.
Źródło: ,,Produkty regionalne z regionu rzeki Mrogi, Rawki i Wzniesień Łódzkich" Koluszki 2010; gov.pl/web/rolnictwo/polewka-gruszkowa-z-galkowa
