Zaskakujące przepisy z XV‑wiecznych ksiąg kucharskich. Tak jadali Krzyżacy
Zastanawiacie się, jak jadali ludzie w dawnych czasach? Zapraszamy was w kulinarną podróż do przeszłości, podczas której poznacie krzyżackie przepisy. Właśnie takie dania trafiały na stół Wielkich Mistrzów.
05.08.2023 18:30
"Königsberger Kochbuch" to książka kucharska, którą datuje się na koniec XV wieku. Powstała w czasach króla Władysława Jagiełły, najprawdopodobniej już po Bitwie pod Grunwaldem.
W księdze znajdziemy 33 przepisy na najróżniejsze dania
Znamy już kulinarne tajemnice władców Polski. Królowa Jadwiga lubiła podjadać w nocy i często jadała flaki, które były jej ulubionym daniem. Zwracała uwagę na jakość pieczywa, jeśli była kiepska, nawet nie wzięła kęsa do ust. Jej małżonek, król Władysław Jagiełło, nienawidził jabłek i unikał alkoholu. Był fanem "pirogów" z serem i mięsiwa.
Teraz poznamy tajniki kuchni krzyżackiej. W "Königsberger Kochbuch" znajdują się aż 33 przepisy na dania z tamtego okresu. Uczty na zamkach (szczególnie w Malborku, gdzie rezydował Wielki Mistrz Krzyżacki) ponoć nie tylko cieszyły podniebienie, ale i oko. Na stołach serwowano mnóstwo jadła. Było wiele rodzajó słodyczy, mięsa, pieczywa i innych ciekawych dań. Znalazło się też miejsce na sprowadzane zza granicy luksusowe przyprawy. Można by pokusić się o stwierdzenie, że Krzyżacy jadali czasem lepiej niż władcy.
Te przepisy cieszyły się ogromną popularnością
Zastanawiacie się, jakie przepisy znalazły się w tej starej księdze? Mamy tam na przykład recepturę na zielone kurczę:
"Utłucz pietruszkę w moździerzu, dodaj mąki i jaj i tym nacieraj kurę i połóż na ogniu".
Na liście znalazł się także dobry pasztet, który przygotowuje się w następujący sposób:
"Weź rybę, ściągnij skórę, posiekaj [rybę] na małe kawałki, posiekaj pietruszkę i szałwię, dodaj cynamon, pieprz, imbir i szafran, wymieszaj to z winem i wykonaj z cienkiego ciasta pakunek, włóż doń rybę, na nią wlej wino i przykryj ciastem całą i przebij u góry jedną dziurką i zrób tam bąbel z ciasta i pozwól się upiec. Tak możesz czynić z kurczakami, ptactwem, dziczyzną albo mięsem".
Oprócz tego mamy przepisy na potrawę z wątróbki, czy dobry sos z jabłkiem, winogronem i winem lub octem.
Jak wyglądało menu na zamku krzyżackim?
Przed południem, po pierwszych modlitwach, zakonnicy wybierali się na prandium, czyli śniadanie. Mięso mogli jeść w niedziele, wtorki i czwartki. W piątek zaś ściśle pościli i mogli zjeść tylko jedno danie rybne w ciągu dnia. Przed posiłkiem odmawiali posiłki, jedli w milczeniu, słuchając Pisma Świętego.
Krzyżacy nie próżnowali. Sprowadzali bardzo drogie w tamtych czasach przyprawy, jak imbir, pieprz, gorczyca, szafran lub gałka muszkatołowa. Często zajadali się daktylami, figami, cytrusami i rodzynkami. Jedzenie popijali piwem, a mieli ich aż 12 rodzajów.
Drugim posiłkiem była cena (wieczerza), którą spożywano wieczorem. W dni postne wypijano zamiast niej słodki napój. Potem zakonnicy odpoczywali.
