Antyrakowy mocarz z serca puszczy. Zrób aromatyczną nalewkę albo dodaj do mięsa

W Polsce kojarzy się przede wszystkim z aromatyzowaną wódką, jednak trawa żubrowa ma znacznie szersze zastosowanie, na przykład Francuzi dodają ją do… cukierków. Świetnie sprawdzi się również jako składnik marynaty do mięsa albo rozmaitych sosów. Co jeszcze warto wiedzieć na temat tego niezwykłego produktu?

Oficjalnie nazywa się turówka wonna i jest gatunkiem trawy z rodziny wiechlinowatych (należą do niej także popularne zboża: pszenica, owies czy kukurydza), występującej zarówno w Europie, jak i umiarkowanej strefie Azji czy Ameryki Północnej. Zazwyczaj rośnie na wilgotnych łąkach, torfowiskach lub brzegach moczarów.

W Polsce możemy ją znaleźć przede wszystkim na terenie Puszczy Białowieskiej, gdzie żyje największa populacja żubrów na świecie. Te potężne zwierzęta wyjątkowo lubią soczystą roślinę, która wiosną roztacza słodkawy, anyżowo-waniliowy zapach. Właśnie dlatego nasi przodkowie nazywali ją trawą żubrową albo żubrówką.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Już w czasach szlacheckich służyła jako "zaprawa" do wódki, która dzięki temu nabierała atrakcyjnego smaku. W XVIII wieku trunek, nazywany żubrówką, stał się jednym z najpopularniejszych alkoholi, zwłaszcza w bogatszych domach. Jednak dopiero w 1926 roku firma Polmos opracowała metodę masowej produkcji specjału, do dziś obecnego w sklepach. Każda oryginalna butelka "Żubrówki" zawiera jedno źdźbło turówki, odpowiednio przycięte i umieszczane ręcznie.

Warto wiedzieć, że aromatyzowany trawą żubrową alkohol nie jest tylko polską specjalnością. Produkuje się go choćby w Stanach Zjednoczonych, pod nazwą "Wisent Vodka". Amerykanie także od dawna cenią tę roślinę – rdzenni mieszkańcy kontynentu stosowali ją jako kadzidło w różnych ceremoniach i magicznych rytuałach.

Trawy żubrowej nie wolno zbierać samodzielnie, ponieważ podlega częściowej ochronie i została wpisana na "Czerwoną listę roślin i grzybów Polski", w grupie gatunków narażonych na wyginięcie. Można to robić tylko po otrzymaniu specjalnego zezwolenia.

Na szczęście w sklepach ze zdrową żywnością, zwłaszcza internetowych, możemy kupić suszoną trawę żubrową, która jest znacznie wartościowszym produktem kulinarnym niż świeża – jej mocny aromat uaktywnia się bowiem dopiero podczas suszenia. Jak wykorzystać ten produkt w kuchni?

Intensywny zapach trawy żubrowej to efekt wysokiego stężenia kumaryny, czyli organicznego związku z grupy benzopironów, który osadza się na źdźbłach pod postacią białego nalotu. Substancja wykazuje silne właściwości prozdrowotne – rozszerza naczynia krwionośne, wpływa stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy oraz zmniejsza stany zapalne i skurcze mięśni.

Badania naukowe wykazały, że kumaryna posiada duży potencjał w leczeniu nowotworów (np. żołądka) oraz łagodzeniu skutków chemioterapii i naświetlań, pomaga też w likwidacji obrzęku limfatycznego spowodowanego urazem lub zaburzeniami naczyniowymi.

Żubrówka to bogate źródło kwasów organicznych (kumarynowego, ferulowego, melilotowego) oraz witaminy C, która jest silnym przeciwutleniaczem wzmacniającym odporność organizmu oraz chroniącym go przed szkodliwą aktywnością wolnych rodników przyspieszających procesy starzenia oraz rozwój poważnych schorzeń.

Najbardziej oczywistym pomysłem na wykorzystanie trawy żubrowej jest oczywiście aromatyzowanie alkoholi. Jak przygotować prostą i smaczną nalewkę? Do półlitrowej butelki wódki wystarczy włożyć 4-5 źdźbła suszonej żubrówki oraz łyżeczkę cukru, najlepiej wcześniej skarmelizowanego. Następnie zakręcamy butelkę i odkładamy ją w ciemne miejsce, na około dwa tygodnie. Gdy trunek zabarwi się na jasnozielony kolor, jest gotowy do spożycia.

Trawę żubrową warto jednak wykorzystać także na inne sposoby, choćby wzbogacając nią marynatę do mięs, zwłaszcza czerwonych (np. dziczyzny). Sprawdzi się też jako dodatek do pieczonej ryby. Niektórzy kucharze aromatyzują trawą sosy. Ponieważ jej zapach szybko się ulatnia, żubrówkę dodaje się pod koniec gotowania. Znany z wielu programów Tomasz Jakubiak przyprawia trawą jabłka, które podaje do smażonej wątróbki.

Suszoną żubrówkę warto ułożyć na węglu drzewnym podczas grillowania. Dzięki temu upieczonej potrawy zyskają niepowtarzalny aromat.