Pijesz kawę i nie czujesz przypływu energii? Powodów jest kilka

Zawarta w kawie kofeina jest środkiem pobudzającym - ​​zwiększa aktywność mózgu i układu nerwowego, a także pobudza krążenie substancji chemicznych, takich jak kortyzol i adrenalina w organizmie. Niemniej niektórzy po wypiciu kawy nie odczuwają typowego "kopa", zastrzyku energii. Dlaczego? Odpowiedź może być zapisana w genach.

Za metabolizowanie kawy w głównej mierze odpowiada enzym wytwarzany przez wątrobę - cytochrom P450. Szybkość tego procesu może się różnić w zależności od zmienności genu CYP1A2, który ten enzym koduje (kontroluje). W zależności od tego, jaki wariant tego genu posiadasz, tak twój organizm metabolizuje kofeinę.

- Blisko połowa wszystkich ludzi ma dwie kopie "szybkiego" wariantu CYP1A2, co czyni je szybkimi metabolizatorami kofeiny. Kolejne 40 procent ma tylko jedną kopię i metabolizuje kofeinę wolniej, a pozostałe 10 procent bez kopii ma ultrawolny metabolizm - mówi Ahmed El-Sohemy, profesor nauk o żywieniu na Uniwersytecie w Toronto w rozmowie z dziennikiem "The Washington Post".

Inaczej: ludzie, którzy posiadają wolny i ultrawolny wariant genu CYP1A2, po prostu dłużej i mocniej odczuwają pobudzający efekt kawy oraz, niestety, są bardziej narażeni na negatywne skutki picia czarnego naparu, np. choroby serca. Okazuje się bowiem, że spożywanie nawet dwóch czy trzech filiżanek kawy dziennie podnosi u nich ryzyko zawału serca nawet o 36 proc. Tak więc jeśli po wypiciu kawy masz problemy z zaśnięciem, czujesz nadmierne pobudzenie, a nawet bóle głowy, może to wskazywać na wolny metabolizm kofeiny.

Genetyka może również wpływać na preferencje dotyczące kawy. Jak wskazują badania z 2021 roku, ​​osoby z wariantami genetycznymi związanymi z dużą wrażliwością na kofeinę rzadziej cieszyły się gorzkim smakiem ciemnej kawy.

Jak jest z posiadaczami szybszego wariantu genu CYP1A2? Tutaj sytuacja wygląda zgoła inaczej. To właśnie w ich przypadku efekt pobudzający kofeiny jest krótszy. Ponadto osoby te rzadko odczuwają negatywne skutki spożywania kawy takie, jak bóle głowy, nerwowość, drażliwość czy niepokój. Co więcej, jeśli spożywają kawę umiarkowanie, działa ona na ich organizm prozdrowotnie i skutecznie obniża ryzyko zawału.

Może być też tak, że niektóre osoby nie odczuwają pobudzającego działania kawy, gdyż najzwyczajniej w świecie "uodpornili" się na nią. Jak? Poprzez częste jej spożywanie. Po prostu. Warto też wiedzieć, że kofeina blokuje receptory adenozyny (wywołujące senność), ale nie wstrzymuje jej produkcji. Tak więc kiedy następuje ich odblokowanie, nadchodzi zmęczenie. I to ze zdwojoną siłą.

Z jednej strony więc im wyższą dawkę kofeiny dostarczasz do organizmu, tym czas blokowania adenozyny jest dłuższy (dłużej nie odczuwasz senności). Natomiast jeśli stale pijesz dużo kawy i te kanały są stale blokowane, organizm kompensuje to, tworząc więcej receptorów adenozynowych. Dlatego też potrzebujesz więcej i więcej kofeiny, by móc zablokować receptory odpowiedzialne za senność. A przez to zwiększasz tolerancję na kofeinę.