Twaróg zaczął podśmierdywać? Nie wyrzucaj go, lecz zrób pyszną przekąskę

Wielkopolski ser smażony, popularny od wieków, jest wyjątkowy i doceniany zarówno w kraju, jak i za granicą. Jego tradycja sięga setek lat, a w starych książkach kucharskich można znaleźć wiele świadectw na ten temat. W regionie Wielkopolski nabiał zawsze miał większe znaczenie niż mięso, dlatego mieszkańcy doskonale przygotowują twaróg, z którego powstaje słynny ser smażony.

Ta tradycja rozwinęła się dzięki współpracy pracowitych gospodyń i osadników z zachodu, którzy przyczynili się do doskonalenia technik produkcji. Twaróg, będący tradycyjnym polskim wyrobem, był łatwo psujący się po wyprodukowaniu. Wielkopolanie starali się jednak przedłużyć jego trwałość, aby uniknąć marnotrawstwa. Dodawali do niego sól, kminek lub koper, a następnie go suszyli, co pozwalało na przechowywanie przez kilka miesięcy.

Z biegiem czasu wprowadzono inne metody, takie jak smażenie. Według książek kucharskich z XIX wieku gospodynie często wykorzystywały resztki dojrzewającego twarogu. Dodawały do niego masło, przyprawy i czasami jajka, a następnie smażyły na małym ogniu. Dzięki temu można było wykorzystać niezjedzone resztki i uniknąć marnowania jedzenia.

Proces produkcji sera smażonego nazywa się "gliwieniem". Według legendy pewien stary człowiek, zwany Gliwą, posiadał dużo twarogu. Kiedy ser zaczął się psuć, a zapach doskwierać sąsiadom, mężczyznę wygnano z domu i podpalono posiadłość. Pies Gliwy, Bilonek, zaczął podjadać spalony twaróg. Wtedy sąsiedzi odkryli, że przetopiony, "zgliwiały" ser jest prawdziwym rarytasem, dlatego nazwali proces dojrzewania twarogu "gliwieniem".

Choć ser smażony może wydawać się nieprzyjemnie pachnący, podobnie jak niektóre francuskie sery, jest zdecydowanie mniej intensywny w smaku. Co więcej, po usmażeniu staje się jeszcze łagodniejszy. Gotowy ser smażony można spożywać na różne sposoby:  jako smarowidło na świeżym pieczywie lub kroć w plastry i podawać z chlebem lub bagietką. Może również stanowić przystawkę w formie fondue.

Wielkopolski ser smażony jest również używany w daniach obiadowych, np. z ziemniakami, a także jako zamiennik żółtego sera na panierowanych kotletach czy mięsnych roladkach. Można również użyć go do przygotowania smacznej zupy serowo-piwnej, gdzie tarty ser może zostać zastąpiony właśnie wielkopolskim serem smażonym.

Składniki:

• 500 g twarogu,
• łyżeczki sody oczyszczonej,
• łyżka masła,
• 1 żółtko,
• sól, kminek mielony lub w całości.

Przygotowanie: 

1. Rozkrusz twaróg do miski. Ser wymieszaj z sodą odstaw w przewiewne miejsce (nie do lodówki). Następnego dnia ser powinien mieć żółtawy kolor.
2. Rozgrzej na patelni masło. Na gorący tłuszcz wrzuć twaróg i smaż go na małym ogniu, ciągle mieszając.
3. Kiedy ser zacznie się topić, dodaj sól, kminek i żółtko.
4. Wymieszaj całość. Kiedy masa będzie gładka, przełóż ją do naczynia do ostygnięcia.