Wciąż niedoceniany. Chroni przed udarem i zapobiega nowotworom
Ważny składnik w kuchni chińskiej, koreańskiej czy japońskiej. Ma lekko słodki smak i przyjemny aromat, dzięki czemu może być znakomitym dodatkiem do licznych potraw, a nawet deserów. Olej sezamowy to także skarbnica cennych składników odżywczych.
Sezam indyjski, bylina odporna na suszę i trudne warunki glebowe, to jedna z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka – już 5 tysięcy lat temu obsadzano nim tereny w dolinie Indusu.
Prawdopodobnie tamtejsze cywilizacje zaczęły też tłoczyć olej z nasion sezamu. Był to jeden z pierwszych tłuszczów roślinnych pozyskanych przez człowieka. Produkt szybko upowszechnił się w całej Azji – już około 2500 roku przed naszą erą zyskał dużą popularność w Mezopotamii. Na odnalezionej przez archeologów glinianej tabliczce klinowej z czasów sumeryjskich zamieszczono przepis na przypominającą zupę potrawę, której jednym ze składników był właśnie olej sezamowy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zamiast przepłacać za kiepski skład, zrób dobrą wędlinę w domu. Mortadela drobiowa z pistacjami znika do ostatniego plastra
Do dziś stanowi on ważny element kuchni hinduskiej, chińskiej, japońskiej czy bliskowschodniej. Na rynku (także w polskich sklepach) dostępne są dwa rodzaje tego produktu. Tradycyjny olej sezamowy ma jasny, żółto-brązowy smak. Ciemniejszy i bardziej intensywny w smaku jest tłuszcz wytwarzany z prażonych ziaren sezamu. Pierwszy nadaje się do smażenia, drugi należy spożywać tylko na zimno. Oba wykazują natomiast wysokie wartości odżywcze oraz kosmetyczne – olej sezamowy znakomicie pielęgnuje skórę, oczyszcza i reguluje pracę gruczołów łojowych. Nic dziwnego, że jest chętnie używany do masażu czy kąpieli.
Olej sezamowy – wartości odżywcze
To przede wszystkim skarbnica nienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza linolowego, przywracającego równowagę pomiędzy "dobrym" i "złym" cholesterolem, zmniejszającego ryzyko chorób serca, wzmacniającego odporność organizmu i hamującego rozwój komórek nowotworowych (pomaga zapobiegać rakowi piersi, jelita grubego, płuc czy wątroby).
Produkt dostarcza też dużo kwasu oleinowego, który przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi (podobnie jak sezamina – obecny w oleju związek z grupy lignanów) oraz poziomu "złego" cholesterolu frakcji LDL, a także zbawiennie działa na układ krwionośny. Wykazuje pozytywny wpływ na skórę, przyspieszając jej regenerację oraz odbudowując płaszcz lipidowy.
Zawarte w oleju sezamowym fitosterole pomagają ograniczyć dolegliwości związane z alergiami, działają przeciwzapalnie i korzystnie działają na układ krwionośny. Nie mniejsze znaczenie dla organizmu ma także inny ważny składnik tego produktu, czyli witamina K, która odgrywa kluczową rolę w procesie krzepnięcie krwi, wspomaga funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego (zapobiega pękaniu i zwapnieniom naczyń krwionośnych) oraz pomaga w utrzymaniu równowagi gospodarki wapniowej. Wykazuje także właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Olej sezamowy dostarcza również wielu cennych składników mineralnych, szczególnie wapnia, żelaza, magnezu, fosforu, potasu czy cynku.
Jak stosować olej sezamowy
Olej sezamowy ma przyjemny, lekko orzechowy smak, dlatego świetnie sprawdza się w kuchni. Jak go stosować? Jak już wspomnieliśmy, tradycyjny jasny olej ma wysoki punkt dymienia, dlatego nadaje się do obróbki termicznej, w tym smażenia potraw w głębokim tłuszczu. Ciemny olej z prażonych ziaren sezamu należy wykorzystywać tylko na zimno.
To znakomity dodatek do zup-kremów (np. z pomidorów, kalafiora, brokuła, marchewki czy dyni). Sprawdzi się też w lubianej przez Polaków pieczarkowej, choć należy go dozować ostrożnie, by nie zdominował smaku potrawy.
Olejem sezamowym warto wzbogacać surówki, sałatki czy sosy. Japończycy mieszają go z octem i sosem sojowym, dzięki czemu otrzymują pyszny dip. Olejem polewają też ramen, czyli esencjonalny bulion z makaronem i licznymi dodatkami.
Produkt wzbogaci smak potraw z ryżu i makaronu, jest obowiązkowym dodatkiem do różnych odmian curry. Pyszny sos do grillowanych przysmaków przygotujemy z oleju sezamowego zblendowanego z podsmażonym na maśle ananasem, miodem, sosem sojowym oraz koncentratem pomidorowym.
Olej sprawdzi się podczas przyrządzenia domowego hummusu. Wystarczy zmiksować ciecierzycę (odsączona zawartość jednej puszki) z sokiem z cytryny (łyżeczka), ząbkiem czosnku, pastą sezamową tahini (5 łyżek) i olejem sezamowym (łyżka), a na końcu doprawić solą, pieprzem oraz łyżeczką mielonego kminu rzymskiego.
Olej sezamowy sprawdzi się też w deserach – można go dodać do lodów, koktajli owocowych czy budyniu. Pasuje również do śniadaniowej owsianki.
