Wyglądają jak rydze, ale nimi nie są. Różnica w smaku jest kolosalna

Zacznijmy od tego, że nie każdy mleczaj puszczający pomarańczowe mleczko jest rydzem. Matka natura obdarowała nas kilkoma sobowtórami, które - na szczęście - są jadalne, jednak nie tak wyborne jak popularny rydz. Jak odróżnić je od siebie?

Rydz, a dokładniej mleczaj rydz, uchodzi za jednego z najsmaczniejszych grzybów z polskich lasów. To też niejako trofeum, bo nie każdemu grzybiarzowi przyszło trafić na rydzowy wysyp. Zanim jednak wybierzesz się w las z chęcią uzbierania kilku rydzów, zapamiętaj, że nie każdy mleczaj to mleczaj rydz, a pomarańczowe mleczko nie zawsze zwiastuje sukces.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Mleczaj rydz rośnie w lasach iglastych na piaszczystym podłożu. Najlepiej jest szukać go pod sosną, bo właśnie z tym drzewem rydz tworzy mikoryzę, a także pod świerkami. Sezon na rydze trwa od sierpnia do listopada.

Istnieje kilka gatunków mleczaja podobnych do mleczaja rydza. To przede wszystkim mleczaj jodłowy i mleczaj świerkowy. Oba gatunki są jadalne, jednak nie tak smaczne, jak rydze - wyczywalna jest w nich delikatna goryczka. Mleczaj jodłowy, jak nazwa wskazuje, rośnie głównie w lasach i na łąkowych obrzeżach lasów jodłowych, z kolei mleczaj świerkowy - pod świerkami. Co istotne, często w sprzedaży znajduje się mleczaj świerkowy (rzadziej jodłowy) zamiast mleczaja rydza.

KAPELUSZ:

• mleczaj rydz ma kapelusz w odcieniu pomarańczowoceglastym, pomarańczowoszarym lub pomarańczowopłowym, czasami z zielonawym lub szarozielonawym odcieniem; kapelusze młodych owocników są płasko wypukłe, potem rozpościerają się; na środku kapeluszy widoczne jest wklęśnięcie, a nawet lejkowate zagłębienie; powierzchnia kapelusza jest czasami lekko oszroniona, z ciemniejszymi, koncentrycznymi pręgami i jamkowatymi wgłębieniami; brzeg dość długo podwinięty;
• mleczaj jodłowy ma kapelusz koloru pomarańczowożółtego, łososiowego, z cienkimi, ciemniejszymi pręgami, bez zielonych odcieni; kapelusz na powierzchni jest delikatnie oszroniony; brzeg długo podwinięty;
• mleczaj świerkowy ma kapelusz pomarańczowoczerwony, łososiowy, z zielonymi odcieniami szczególnie u starszych owocników; strefowanie jest bardzo słabo widoczne (lub zupełnie go brak); kapelusz jest na środku wklęsły, później lejkowato wgłębiony.

BLASZKI:

• mleczaj rydz ma cielistopomarańczowe, ochrowopomarańczowe blaszki, które po uszkodzeniu zmieniają kolor na szarozielony;
• mleczaj jodłowy ma gęste, jasnoochrowe blaszki, które z wiekiem stają się pomarańczowe;
• mleczaj świerkowy ma blaszki pomarańczowoczerwone, łososiowe, kruche, a po uszkodzeniu nabierają zielonej barwy.

TRZON:

• mleczaj rydz ma na powierzchni gładki trzon z pomarańczowymi jamkami i sinawym oszronieniem;
• mleczaj jodłowy ma trzon w kolorze kapelusza z niekiedy widocznymi jamkowatymi plamkami;
• mleczaj świerkowy ma pomarańczowy trzon, zazwyczaj bez jamek na powierzchni.

MIĄŻSZ:

• mleczaj rydz ma ścisły, kremowy miąższ, pomarańczowy od mleczka; z czasem po przekrojeniu szarzeje;
• mleczaj jodłowy ma niezbyt ścisły, ale dość gruby miąższ; po przekrojeniu w trzonie i przy blaszkach zabarwia się winnoczerwono;
• mleczaj świerkowy ma niezbyt jędrny miąższ.

MLECZKO:

• mleczaj rydz ma pikantne mleczko w kolorze marchwiowopomarańczowym, które zmienia kolor na zielony;
• mleczaj jodłowy ma pomarańczowe, zwykle niezmieniające koloru mleczko, jedynie po wyschnięciu staje się bardziej brązowopomarańczowe;
• mleczaj świerkowy ma ostre mleczko również w kolorze marchwiowopomarańczowym; po kilkunastu minutach przebarwia się na kolor winnoczerwony, a po kilku godzinach zielenieje.