Babcia często robi takie placki. Nie zawierają drożdży, a są bardzo puszyste

Jeśli szukasz przepisu na szybkie, mięciutkie placki, które zawsze się udają, koniecznie musisz poznać babcine proziaki. To tradycyjne, domowe pieczywo, które przygotowuje się bez użycia drożdży — zamiast tego dodaje się sodę oczyszczoną i proszek do pieczenia. Efekt? Ciepłe, pachnące, niezwykle puszyste placki, które smakują jak wspomnienie dzieciństwa.

Proziaki to przysmak babć z PodkarpaciaProziaki to przysmak babć z Podkarpacia
Źródło zdjęć: © Adobe Stock

Mięciutkie, puszyste i delikatnie chrupiące — takie właśnie są proziaki, czyli tradycyjne placki z południowo-wschodniej Polski. Ich sekret tkwi w prostocie i sprytnym wykorzystaniu sody oczyszczonej zamiast drożdży. Dzięki temu ciasto nie musi długo wyrastać, a placki można przygotować wyjątkowo szybko. Proziaki to doskonały pomysł na ciepłe, domowe pieczywo, które smakuje wyśmienicie zarówno z masłem, jak i na słodko czy wytrawnie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Proziaki, knysze i pasztet bez mięsa. Tak smakuje Podkarpacie

Przepis na proziaki

Przepis na babcine proziaki warto mieć w zanadrzu — zwłaszcza gdy masz ochotę na coś pysznego i domowego, ale nie chcesz czekać na wyrastanie ciasta drożdżowego.

Składniki:

  • 500 g mąki pszennej,
  • 1 szklanka maślanki,
  • 1 jajko,
  • 1 płaska łyżeczka sody oczyszczonej,
  • 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia,
  • 1 łyżeczka soli.

Przygotowanie:

  1. Mąkę przesiewam do dużej miski, dodaję sodę, proszek do pieczenia i sól. Całość dokładnie mieszam.
  2. W osobnym naczyniu łączę maślankę z jajkiem.
  3. Mokre składniki wlewam do suchych i zagniatam gładkie, elastyczne ciasto.
  4. Następnie rozwałkowuję je na grubość około 1-1,5 cm i wykrawam krążki przy pomocy szklanki lub foremki.
  5. Proziaki smażę na suchej, dobrze rozgrzanej patelni na średnim ogniu - po kilka minut z każdej strony, aż nabiorą złocistego koloru.

Czym właściwie są proziaki?

Proziaki to tradycyjne, domowe placki pochodzące z Podkarpacia i innych regionów południowo-wschodniej Polski. Ich nazwa pochodzi od "prozy", czyli dawnej ludowej nazwy sody oczyszczonej — kluczowego składnika, który sprawia, że placki są puszyste, mimo braku drożdży. Przygotowuje się je z kilku prostych składników: mąki, maślanki (lub kefiru), jajka, sody, proszku do pieczenia i soli. Ciasto szybko się zagniata i nie musi wyrastać.

Proziaki powstały w czasach, gdy w biednych wiejskich domach dostęp do drożdży był ograniczony lub bardzo kosztowny. Soda oczyszczona ("proza") stała się więc genialnym zamiennikiem, pozwalającym szybko przygotować świeże pieczywo.

Co ciekawe, tradycyjne proziaki pieczono na rozgrzanej blasze kuchni kaflowej lub w piecu, a nie w piekarniku czy na suchej patelni, jak robimy to dziś. Czasami rozgrzewano też specjalne, ciężkie żelazne płyty nad ogniem. Dzięki temu proziaki miały charakterystyczny smak lekko przypalonego ciasta i aromat, którego nie da się odtworzyć w nowoczesnej kuchni.

Wybrane dla Ciebie
W PRL-u babcia gotowała częściej niż rosół czy ogórkową. Wspiera stawy i wygładza skórę
W PRL-u babcia gotowała częściej niż rosół czy ogórkową. Wspiera stawy i wygładza skórę
Za komuny była najsławniejszą zupą. Wspiera jelita i zapobiega uczuciu ciężkości
Za komuny była najsławniejszą zupą. Wspiera jelita i zapobiega uczuciu ciężkości
W naczyniu układam ziemniaki i kilka dodatków. Pyszny obiad w kilka chwil
W naczyniu układam ziemniaki i kilka dodatków. Pyszny obiad w kilka chwil
Ścieram na tarce i dodaję do kapusty. Nawet colesław wypada przy niej blado
Ścieram na tarce i dodaję do kapusty. Nawet colesław wypada przy niej blado
Placki ziemniaczane, które są zawsze chrupiące. Ania Starmach zwraca uwagę na częsty błąd
Placki ziemniaczane, które są zawsze chrupiące. Ania Starmach zwraca uwagę na częsty błąd
Popularnych donutów nie smażę na głębokim tłuszczu. Trudno o coś lepszego do popołudniowej kawy
Popularnych donutów nie smażę na głębokim tłuszczu. Trudno o coś lepszego do popołudniowej kawy
Duszę razem z buraczkami. Lepsza niż kapusta zasmażana
Duszę razem z buraczkami. Lepsza niż kapusta zasmażana
Na obiad robię aromatyczną zupę. Przyjemnie rozgrzewa i podkręca metabolizm
Na obiad robię aromatyczną zupę. Przyjemnie rozgrzewa i podkręca metabolizm
Pozwalała uniknąć głodu. Dziś mało kto nawet zna jej nazwę
Pozwalała uniknąć głodu. Dziś mało kto nawet zna jej nazwę
Szybkie rogaliki na kruchym cieście. W środku owoce, które zastępują cukier
Szybkie rogaliki na kruchym cieście. W środku owoce, które zastępują cukier
Dodaj odrobinę do wody, gdy gotujesz kalafiora. Pozostanie bielusieńki, a w domu nie będzie brzydko pachnąć
Dodaj odrobinę do wody, gdy gotujesz kalafiora. Pozostanie bielusieńki, a w domu nie będzie brzydko pachnąć
Jak we Włoszech zbiera się grzyby? Gwiazdkowy szef kuchni o pudrze grzybowym i umami
Jak we Włoszech zbiera się grzyby? Gwiazdkowy szef kuchni o pudrze grzybowym i umami