Kiedyś w Polsce na Trzech Króli częstowano nimi kolędników. Dziś już nikt nie pamięta o tej tradycji
Szczodraki – dziś niemal zapomniany symbol dawnej polskiej gościnności, kiedyś były nieodłącznym elementem świętowania Trzech Króli. Te drożdżowe bułeczki, przygotowywane na słodko lub wytrawnie, wypiekano z myślą o kolędnikach odwiedzających domostwa. Były symbolem obfitości, szczodrości i życzliwości wobec sąsiadów i znajomych. Dlaczego ta piękna tradycja niemal zupełnie zniknęła, i jak możemy ją wskrzesić?
Dawniej w polskich domach święto Trzech Króli było okazją nie tylko do wspólnej modlitwy i kolędowania, ale również do dzielenia się tym, co najlepsze. Szczodraki, wypiekane z mąki, drożdży i mleka, często z dodatkiem twarogu, maku czy miodu, były podarunkiem dla kolędników i symbolem dostatku na nadchodzący rok. Ich zapach i smak nierozerwalnie kojarzyły się z zimowymi świętami i obrzędami.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Przepis na tradycyjne szczodraki
Szczodraki to piękny przykład kulinarnego dziedzictwa, które warto pielęgnować i odświeżać. Te proste, ale pyszne drożdżowe wypieki z różnorodnymi nadzieniami przypominają o dawnych tradycjach i radości dzielenia się z innymi. Warto je przygotować nie tylko z okazji Trzech Króli, ale również jako wyjątkową przekąskę na co dzień
Składniki:
- 500 g mąki pszennej,
- 250 ml ciepłego mleka,
- 20 g świeżych drożdży lub 7 g suchych,
- 50 g cukru,
- 1 jajko,
- 50 g masła,
- szczypta soli,
- 200 g nadzienia (np. twarogu, konfitury, maku lub miodu).
Przygotowanie:
- W ciepłym mleku rozpuść drożdże z łyżką cukru i łyżką mąki, odstaw na 10 minut do wyrośnięcia. W dużej misce wymieszaj mąkę, resztę cukru i sól.
- Dodaj wyrośnięty zaczyn, jajko i roztopione masło. Wyrób gładkie, elastyczne ciasto, przykryj ściereczką i odstaw na około godzinę do wyrośnięcia.
- Wyrośnięte ciasto podziel na równe części (np. kulki wielkości orzecha włoskiego). Rozwałkuj każdą kulkę na placek, na środek nałóż łyżkę nadzienia.
- Zlep brzegi, tworząc sakiewki, i ułóż je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, zlepieniem do dołu.
- Szczodraki posmaruj roztrzepanym jajkiem, opcjonalnie posyp makiem lub sezamem. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 180°C przez 20–25 minut, aż będą złociste.
Dlaczego warto przywrócić tradycję?
Szczodraki to coś więcej niż przysmak – to kawałek naszej historii. Przygotowując je, nie tylko serwujemy smaczny deser, ale również przywracamy wspomnienia dawnych obyczajów, kiedy wspólnota i dzielenie się były w centrum świątecznych spotkań. W czasach, gdy tradycyjne receptury odchodzą w zapomnienie, wypiekanie szczodraków może być pięknym gestem, który łączy pokolenia.
