Na Podkarpaciu dodają do grochu. Mało postne, ale wszyscy się zajadają
Chociaż dziś groch kojarzy nam się głównie z wigilijną kapustą lub wojskową grochówką, to w podkarpackich domach wciąż chętnie serwuje się go w mniej wegetariańskim wydaniu. Gęsta papka z mięsną okrasą to niepozorny rarytas polskiej kuchni regionalnej, który przetrwał próbę czasu.
Groch ze słoniną dziś nieco odszedł w zapomnienie, ale dawniej można byłoby śmiało okrzyknąć go mianem polskiej potrawy narodowej. Od średniowiecza gościł na stołach wszystkich warstw społecznych. Dla chłopów był sycącym i pożywnym daniem, dostarczającym niezbędnej energii po ciężkiej pracy na polu. Pojawiał się także podczas magnackich i szlacheckich uczt. Do fanów grochu ze słoniną należał nawet sam król Zygmunt III Waza, który traktował go jako jedną ze swoich ulubionych potraw.
Pierniki krajeńskie - wyróżnia je jeden słodki dodatek oprócz miodu
Polskie danie tradycyjne
Francuski kartograf Beauplan pisał, że Polacy tak bardzo lubią tę potrawę, iż "jej nie jedzą, ale połykają". Z kolei lekarz Jana III Sobieskiego, Bernard O’Connor, twierdził stanowczo: "Na obiad zawsze musi być groch rozcierany z wieprzowiną". Wierzono nawet, że groch ze słoniną służy wyłącznie Polakom, włoscy lekarze mieli podobno ostrzegać swoich rodaków przed tą potrawą.
Z czasem groch ze smalcem został wyparty ze szlacheckich stołów przez pasztety i galarety, podpatrzone nieraz na zagranicznych przyjęciach i ucztach. Pozostał jednak w kuchni ludowej i wojskowej, w szczególności na Podkarpaciu.
Przepis na tradycyjny groch ze słoniną
To danie bardzo sycące i tanie, idealnie obrazujący, jak wyglądają korzenie polskiej kuchni. Za przygotowanie należy zabrać się dzień wcześniej, bo groch musi się namoczyć. Dzięki temu szybciej się ugotuje i będzie lżejszy dla żołądka.
Składniki:
- 150 g żółtego grochu,
- 20 g słoniny,
- 1 mała cebula,
- sól do smaku.
Sposób przygotowania:
- Łupany groch przełóż do miski, zalej wodą i odstaw na całą noc.
- Po tym czasie odcedź, zalej świeżą wodą i gotuj, aż będzie miękki i zacznie przypominać gęstą papkę. Opcjonalnie możesz go zblendować lub przetrzeć przed sitko, jeśli zależy ci na gładkiej konsystencji.
- Dodaj sól i wymieszaj.
- Słoninę pokrój w drobną kostkę i wytop na patelni, aż powstaną skwarki.
- Pod koniec dodaj posiekaną cebulę i smaż, aż się przyrumieni.
- Ugotowany na gęsto groch zalej gorącym tłuszczem z cebulką. Całość bardzo dokładnie wymieszaj.
- Przed samym podaniem potrawę warto ponownie polać odrobiną roztopionej słoniny ze skwarkami.
Tak przygotowany groch najlepiej smakuje z pajdą wiejskiego chleba lub jako dodatek do pieczonych mięs. Smacznego!