Podaj na obiad ziemniaki po francusku. Nie będziesz chciał jeść już nic innego

To jedna z najbardziej znanych na świecie zapiekanek. Jej bazą są ziemniaki, a pozostałe składniki to przyprawy i śmietanka. To właśnie prostota stoi za geniuszem tej potrawy. Wypróbuj, a pokochasz od pierwszego kęsa.

Historia zapiekanki gratin jest związana z regionem Dauphiné w południowo-wschodniej Francji. W XVI wieku dotarły tam ziemniaki przywiezione przez hiszpańskich konkwistadorów z Ameryki Południowej. Chociaż na Półwyspie Iberyjskim warzywo to nie zdobyło popularności, to przez Włochy i Szwajcarię trafiło do Francji.

W Dauphiné ziemniaki szybko zyskały uznanie jako wartościowy produkt spożywczy. Już w XVII wieku zaczęto je tam różnorodnie wykorzystywać. Po raz pierwszy wzmianka o gratin pojawiła się jednak dopiero w lipcu 1788 roku, gdy Charles-Henri, książę Clermont-Tonnerre, podał tę potrawę na uroczystym obiedzie dla urzędników z Gap. Zapiekanka ziemniaczana podawana z pieczonymi ortolanami, małymi ptakami wędrownymi, zrobiła wtedy na gościach ogromne wrażenie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Podstawowym składnikiem gratin są ziemniaki. Najlepiej nadają się te typu A lub B, czyli o miąższu, który nie rozpada się podczas obróbki termicznej. Najlepsze odmiany to: Irga, Irys, Belana, Bellinda, Agata i Vineta, popularna również w Polsce. Ponadto francuska zapiekanka nie obejdzie się bez gęstej śmietany kremówki, najlepiej crème fraîche. Ma ona aksamitną konsystencję, maślany aromat i lekko kwaskowy smak. Zawiera nawet do 45 proc. tłuszczu mlecznego, co sprawia, że nie waży się w wysokiej temperaturze.

Choć w tradycyjnej wersji gratin nie dodaje się sera, wielu szefów kuchni poleca jego dodatek, aby wzbogacić smak potrawy. Zalecany jest szwajcarski gruyère, ale dobrze sprawdzają się również cheddar lub wysokiej jakości żółty ser. Utworzy on na powierzchni zapiekanki rumianą skórkę.

Składniki:

• 1 kg ziemniaków,
• 1-2 ząbki czosnku,
• masło do wysmarowania blachy,
• sól i świeżo mielony pieprz,
• 250 ml śmietanki 30 lub 36 proc.,
• pół łyżeczki gałki muszkatołowej,
• pół łyżeczki granulowanego czosnku,
• 80 g sera żółtego,
• świeże zioła do podania.

Przygotowanie:

1. Ziemniaki obierz, umyj i pokrój w plastry o grubości 2 mm.
2. Czosnek obierz i rozgnieć w prasce, a następnie dokładnie wymieszaj z lekko miękkim masłem.
3. Naczynie żaroodporne wysmaruj mieszanką masła i czosnku.
4. Na dnie naczynia zacznij układać ziemniaki warstwa na warstwę, lekko przyprawiając solą i świeżo mielonym pieprzem.
5. Śmietankę wymieszaj z gałką muszkatołową i granulowanym czosnkiem, a następnie zalej zapiekankę mieszaniną.
6. Naczynie przykryj. Gratin piecz w 190 st. C. przez 60 minut.
7. Po tym czasie posyp zapiekankę tartym żółtym serem i piecz kolejne 15 minut z funkcją grill bez przykrycia.
8. Podawaj z posiekanymi świeżymi ziołami: pietruszką, koperkiem, dymką czy rozmarynem.