Postaw na staropolski gąszcz. Będzie idealny do smażonej ryby czy pasztetu
W zeszytach z przepisami naszych babć znaleźć można wiele przysmaków, które odeszły już nieco w zapomnienie. Warto jednak przywrócić do łask dawne receptury, które zachwycają smakiem. Tak jest w przypadku staropolskiego gąszczu, który idealnie sprawdzi się jako dodatek do codziennych dań, jak i podczas większych okazji.
28.10.2024 07:53
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Gęsty sos, znany jako gąszcz, to dodatek, który wzbogaci smak smażonej ryby, pasztetu czy kanapki z żółtym serem lub kozim twarożkiem. Dobrze komponuje się również z ryżem i warzywami gotowanymi na parze. To uniwersalny przepis, który nie tylko zachwyca smakiem, ale również prostotą przygotowania.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Gąszcz - przepis na staropolski chutney
Cudze chwalicie a swego nie znacie - chce się powiedzieć przy tym przepisie. W wielu restauracjach znaleźć można obco brzmiące chutneye, kolejne osoby chwalą się, że przygotowują je w domu. Tymczasem w polskiej kuchni podobne sosy znane są już od lat.
Chutney, czyli gęsty sos z owoców i warzyw, jest uznawany za brytyjski specjał, choć Hindusi twierdzą, że pochodzi z Półwyspu Indyjskiego i został odkryty przez brytyjskich kolonizatorów. Tymczasem podobne przysmaki, nazywane gąszczami, były znane nad Wisłą już wieki temu. Stanisław Czerniecki, autor pierwszej polskiej książki kucharskiej, opisał przepis na gęsty sos z rodzynków, cebuli, pietruszki, marchwi, jabłek, chleba i pasternaku. Sos gotowano długo na wolnym ogniu, przepuszczano przez sito i podawano do tłustych mięs i ryb.
Jak zrobić gąszcz?
Staropolski gąszcz jest wszechstronny i może być przygotowany z niemal dowolnych owoców i warzyw. Najważniejsze, by sos gotować długo na wolnym ogniu, aż uzyska pożądaną konsystencję. Gąszcz różni się od indyjskiego chutney nie tylko składnikami, ale i techniką przygotowania.
Składniki opierają się na tym, co w polskich domach znaleźć można jesienią. Mamy więc jabłka oraz suszone owoce śliwki i żurawinę. Jest słodko-kwaśno i przede wszystkim bardzo smacznie.
Gąszcz jabłkowy
Składniki:
- 1 kg kwaśnych jabłek,
- 150 ml octu jabłkowego,
- 200 g cukru trzcinowego,
- 1 czerwona cebula,
- 1 łyżeczka cynamonu,
- kilka goździków,
- świeżo starty imbir,
- sok z cytryny.
Sposób przygotowania:
- Jabłka obierz, pokrój w kostkę i skrop sokiem z cytryny, aby nie ściemniały.
- Przygotuj syrop z octu jabłkowego i cukru, gotując go przez około 15 minut.
- Dodaj do syropu pokrojone jabłka i gotuj przez kolejne 30 minut.
- Cebulę posiekaj i dodaj do gotującej się masy wraz z pozostałymi przyprawami.
- Gotuj jeszcze około 20 minut, aż gąszcz zgęstnieje.
- Gorący gąszcz przełóż do wysterylizowanych słoików, zakręć i odstaw do góry dnem, aby ostygły.
Zobacz także
Gąszcz śliwkowo-żurawinowy
Składniki:
- 200 g suszonych śliwek,
- 200 g suszonej żurawiny,
- 1 czerwona cebula,
- 50 ml octu winnego,
- 50 ml octu balsamicznego,
- 100 g cukru trzcinowego,
- 1 łyżeczka cynamonu,
- 1/2 łyżeczki ziela angielskiego,
- szczypta chili,
- świeżo starty imbir,
- woda.
Sposób przygotowania:
- Śliwki i żurawinę zalej wodą i odstaw na 1-2 godziny, aby zmiękły.
- Cebulę posiekaj i zeszklij na tłuszczu.
- Odcedzone owoce dodaj do zeszklonej cebuli.
- Wlej octy, dodaj cukier i przyprawy.
- Gotuj przez około godzinę, aż masa zgęstnieje.
- Gorący gąszcz przełóż do wysterylizowanych słoików i pasteryzuj.