Powinny być ostrzeżenia jak na papierosach? Naukowiec stanowczo o batonach i chipsach

Czy na produktach wysoko przetworzonych powinny znajdować się informacje o skutkach ich jedzenia? I czy takie artykuły spożywcze można, w swojej szkodliwości, porównać właśnie do papierosów? Według profesora Carlosa Augusto Monteiro - tak. Ma on na ten temat bardzo klarowną opinię.

Na chipsach powinny być ostrzeżenia?Na chipsach powinny być ostrzeżenia?
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | GVictoria

Profesor Carlos Augusto Monteiro to brazylijski epidemiolog, specjalista od medycyny prewencyjnej, chorób cywilizacyjnych i wpływie żywności na ludzki organizm. W świecie medycy zasłynął jako twórca terminu ultra-processed food, czyli żywności ultraprzetworzonej. Jakich produktów spożywczych dotyczy to określenie? I jakie zakazy i ograniczenia powinny ich dotyczyć według pana profesora? O tym poniżej.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zielona rolada z truskawkami skrywa w sobie matchę. Zachwyca smakiem i kolorem

Słynny lekarz o żywności ultraprzetworzonej

Na podstawie badań Carlosa Augusto Monteiro została stworzona nowa klasyfikacja produktów spożywczych względem stopnia przetworzenia. W tej klasyfikacji — zwanej klasyfikacją Nova — znajdowały się 4 poziomy wnikania człowieka w proces przygotowawczy danego produktu:

  1. Żywność nieprzetworzona lub minimalnie przetworzona
  2. Przetworzone składniki kulinarne
  3. Żywność przetworzona
  4. Żywność ultraprzetworzona

Twórcą tego ostatniego terminu był właśnie brazylijski epidemiolog. Lekarz zauważył, że tego rodzaju żywności jest na świecie coraz więcej, a o skutkach jej jedzenia nie jesteśmy wystarczająco informowani. Tymczasem tak wysoki stopień przetworzenia przekłada się na liczne choroby: od otyłości, przez cukrzycę i choroby serca, aż po śmiertelne nowotwory. Według badania opublikowanego w lutym 2024 roku w czasopiśmie "BMJ" i zacytowanego przez portal national-geographic.pl tego rodzaju konsekwencji dla zdrowia związanych z żywnością ultraprzetworzoną jest aż... 32!

Profesor apeluje o oznaczanie żywności wysoko przetworzonej

Według Carlosa Monteiro przeciwdziałanie (i zapobieganie) skutkom nadmiernego spożywanie żywności ultraprzetworzonej to nasz moralny obowiązek. Brazylijski specjalista ma na to kilka pomysłów: kampanie na rzecz zdrowia publicznego, usunięcie sprzedaży ze szkół i szpitali, wysokie opodatkowanie, zakaz lub mocne ograniczenie reklam oraz najważniejsze: ostrzeżenia na opakowaniach, takie same jak w przypadku papierosów.

Czy chipsy i słodyczy powinny być tak samo oznaczane, jak papierosy?
Czy chipsy i słodyczy powinny być tak samo oznaczane, jak papierosy? © Canva | Eric Mclean

Być może masz jeszcze wątpliwości co do tego, czym tak naprawdę jest żywność ultraprzetworzona. Żeby to wyjaśnić, oddajmy głos samemu profesorowi Monteiro. W swojej pracy "Odżywianie i zdrowie. Problemem nie jest żywność, ani składniki odżywcze, ale przetwórstwo" pisało tym w ten sposób:

Żywność ultraprzetworzona to w zasadzie wyroby cukiernicze ze składników grupy 2 (substancje ekstrahowane z całej żywności), zwykle w połączeniu z wyrafinowanym użyciem dodatków, aby uczynić je jadalnymi, smacznymi i uzależniającymi. Nie mają one rzeczywistego podobieństwa do żywności z grupy 1 (żywność minimalnie przetworzona), chociaż mogą być kształtowane, etykietowane i wprowadzane do obrotu w taki sposób, aby wyglądały na zdrowe i "świeże"
Wybrane dla Ciebie
Nie jabłka czy śliwki. Wrzucam do formy i zapiekam pod kruszonką
Nie jabłka czy śliwki. Wrzucam do formy i zapiekam pod kruszonką
Piję zamiast kawy. Subtelnie pobudza, ale maksymalnie poprawia koncentrację
Piję zamiast kawy. Subtelnie pobudza, ale maksymalnie poprawia koncentrację
Japoński sekret gotowania ryżu. Nie klei się i nie zbryla, a jest idealnie sypki
Japoński sekret gotowania ryżu. Nie klei się i nie zbryla, a jest idealnie sypki
Miękkie, delikatne i puszyste ciasto, które pokochali Czesi. Zrobię na 1 listopada, zachwyci wszystkie ciotki
Miękkie, delikatne i puszyste ciasto, które pokochali Czesi. Zrobię na 1 listopada, zachwyci wszystkie ciotki
Wygląda jak jadalna pieczarka. Ale to bardzo podstępny i niebezpieczny grzyb
Wygląda jak jadalna pieczarka. Ale to bardzo podstępny i niebezpieczny grzyb
Zamiast kupować, robię sama. Pyszna i mam pewność, że wolna od szkodliwej chemii, a dzieci ją uwielbiają
Zamiast kupować, robię sama. Pyszna i mam pewność, że wolna od szkodliwej chemii, a dzieci ją uwielbiają
Dodaj do gulaszu. Mięso w mig stanie się miękkie i wydobędziesz z niego najlepszy smak
Dodaj do gulaszu. Mięso w mig stanie się miękkie i wydobędziesz z niego najlepszy smak
Pyszne i zdrowe mięso jemy tylko od święta. Nie jest naszpikowane hormonami i antybiotykami
Pyszne i zdrowe mięso jemy tylko od święta. Nie jest naszpikowane hormonami i antybiotykami
Tylko w tej temperaturze piekę kiełbasę. Smakuje jak prosto z ogniska
Tylko w tej temperaturze piekę kiełbasę. Smakuje jak prosto z ogniska
Zielony sos jest jednym z moich ulubionych. Idealnie pasuje do pieczonych ziemniaczków
Zielony sos jest jednym z moich ulubionych. Idealnie pasuje do pieczonych ziemniaczków
Doprawiam ziarenkami, które są dobre na stres. Risotto pachnie jak sernik baskijski
Doprawiam ziarenkami, które są dobre na stres. Risotto pachnie jak sernik baskijski
Nigdy nie jadłem tak pysznych oponek. Ten przepis z bananami to istne szaleństwo
Nigdy nie jadłem tak pysznych oponek. Ten przepis z bananami to istne szaleństwo