Prababcia gotowała ją prawie codziennie. Najprostsza polska zupa
Nasze prababcie mogą pamiętać czasy, kiedy zalewajka stanowiła główną potrawę spożywaną nie tylko na obiad, ale także na śniadanie czy kolację. Ze względu na prostotę wykonania i okrojoną listę składników była to niezwykle popularna zupa. Do dzisiaj w kilku regionach Polski kultywuje się tradycję gotowania zalewajki. Zobaczcie, jak łatwo przygotować ją w domu.
Zalewajka wciąż jest popularnym daniem w centralnej Polsce - Pyszności; Fot.Adobe Stock
Zalewajka to znana w polskiej kuchni ludowej zupa wywodząca się z Łodzi i Radomska. W XIX wieku podstawowym składnikiem diety tych regionów były ziemniaki i zbiory leśne, a obok żurów, barszczy i polewek zalewajka stanowiła główną potrawę spożywaną na śniadanie, obiad, a także kolację. Powodem tak częstego spożycia zalewajki była prostota wykonania potrawy, a także fakt, iż była przygotowywana z najbardziej powszechnych składników tj. ziemniaków i zakwasu. Z czasem przepis ewoluował i do zupy trafiły kolejne składniki, a zalewajka stała się treściwą i sycącą zupą na bogato.
Najprostsza polska zupa. Ziemniaki plus żur
Zalewajka to tradycyjna zupa wiejska. Podstawę dania stanowią pokrojone w kostkę i ugotowane ziemniaki, zalane przygotowanym osobno czystym żurem z zakwasu chlebowego (stąd nazwa). Ziemniaki gotuje się z przyprawami, a po ugotowaniu nie odlewa się z nich wody. Następnym krokiem jest dodanie pozostałych składników — te różnią się w zależności od regionu.
Radomszczańska zalewajka (woj. łódzkie), wpisana na listę produktów tradycyjnych 21 grudnia 2009 r., w najbogatszej wersji składa się ze słoniny, cebuli, czosnku, śmietany, liści laurowych, ziela angielskiego, soli i pieprzu oraz grzybów (najlepiej gąski zielonki, tzw. zieleniatki). W zalewajce z regionów województwa świętokrzyskiego znajdziemy dodatkowo boczek lub kiełbasę. Pamiętajmy jednak, że mięsne dodatki nie lądowały w zupie na co dzień. W wiejskich domach kiełbasa i słonina gościły na stole raczej z okazji świąt i ważnych uroczystości rodzinnych.
Przepis na zalewajkę
Składniki:
- 500 g ziemniaków,
- 1 litr wody,
- 500 ml zakwasu żytniego,
- 4 suszone grzyby,
- 2 cebule,
- 4 łyżki śmietany 18 proc.,
- 3 ząbki czosnku,
- kilka listków laurowych,
- kilka kulek ziela angielskiego,
- 1 łyżka majeranku,
- sól, pieprz,
- olej do smażenia.
Przygotowanie:
- Grzyby zalej ciepłą wodą i odstaw je na godzinę, by namokły.
- Ziemniaki obierz i pokrój w kostkę.
- Pokrojoną słoninę smaż, aż zrobią się skwarki. Po tym dodaj do nich posiekaną cebulę.
- Następnie dodaj liście laurowe, ziele angielskie oraz sól i pieprz do smaku, a całość zalej wodą.
- Dorzuć jeszcze ziemniaki i namoczone grzyby. Doprowadź zupę do wrzenia, a następnie gotuj pod przykryciem 20 minut.
- Zakwas połącz ze śmietaną, przeciśniętymi przez praskę ząbkami czosnku i majerankiem. Wymieszaj dokładnie i dodaj do zupy, kiedy ziemniaki będą już ugotowane.
- Po tym zmniejsz moc palnika i poczekaj, aż zalewajka zacznie się gotować.
- Kiedy zupa zagotuje się, możesz zdjąć ją z palnika.
