InspiracjePrzed laty była obowiązkowa na każdym śląskim weselu. Dziś mało kto pamięta nazwę

Przed laty była obowiązkowa na każdym śląskim weselu. Dziś mało kto pamięta nazwę

Szpajza, czyli jajeczny krem na słodko, pochodzi z kuchni śląskiej. Istnieje w wielu różnych wariantach smakowych, jednakże coraz rzadziej pojawia się na stołach. Kiedyś nie było wesela czy chrzcin bez tego specjału. Czas przypomnieć stare sprawdzone przepisy.

Szpajza cytrynowa
Szpajza cytrynowa
Źródło zdjęć: © Adobe Stock

18.11.2023 14:04

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Szpajza to tradycyjny śląski deser, o którym niestety mało kto pamięta. Jest to rodzaj musu lub pianki z jajek, cukru i żelatyny, który można przyrządzić na różne sposoby. Najczęściej dodaje się do niego sok lub skórkę z cytryny, kakao, sok malinowy lub inne aromaty. Szpajza podawana jest na zimno, często z owocami, wiórkami kokosowymi lub bitą śmietaną.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Skąd pochodzi szpajza?

Powszechnie uznaje się, że szpajza jest specjałem kuchni śląskiej. Niektórzy uważają, że szpajza wywodzi się z kogla-mogla, czyli słodkiego deseru z ubitych jaj i cukru, który był znany już w średniowieczu. Inni twierdzą, że spokrewniona z włoską panna cottą, czyli deserem z mleka, śmietany i żelatyny, który pojawił się w XVII wieku. Kolejni sugerują, że szpajza ma korzenie żydowskie, ponieważ podobny deser z jaj i cukru nazywany jest szpajzlem lub szpajzlikiem.

Możliwe jest, że nazwa szpajza pochodzi od niemieckiego słowa Speise, które oznacza potrawę, danie lub posiłek. Innym wyjaśnieniem jest, że szpajza pochodzi od słowa spajza, które w gwarze śląskiej oznacza spiżarnię, czyli miejsce, gdzie przechowywano żywność. Być może szpajza była deserem, który przygotowywano z tego, co akurat było w spiżarni.

Szpajza może przybierać różne smaki w zależności od dodtaków
Szpajza może przybierać różne smaki w zależności od dodtaków© Freepik | azerbaijan_stockers

Tradycyjna śląska szpajza. Przepis

Składniki:

  • 4 jajka (należy je wcześniej sparzyć),
  • 200 g cukru,
  • 4 łyżeczki żelatyny,
  • sok wyciśnięty z połowy cytryny,
  • pół szklanki wody.

Przygotowanie:

  1. Z białek ubij sztywną pianę.
  2. Żółtka utrzyj z cukrem. Ostrożnie połącz obie masy, uważając, aby piana nie opadła.
  3. Żelatynę namocz w zimnej wodzie, a następne podgrzej do rozpuszczenia i letnią wlewaj do masy jajecznej, cały czas mieszając całość mikserem na wolnych obrotach.
  4. Krem jajeczny połącz z sokiem z cytryny.
  5. Masę przełóż do miseczek. Włóż do lodówki na 2-3 godziny.