Oberiba to klasyk śląskiej kuchni. Dziś mało kto pamięta o tej zupie
Oberiba to nic innego jak kalarepa. Na Śląsku przyrządza się z niej zupę lub szykuje gęsty sos. Stanowią one klasyki wiosenno-letniego menu mieszkańców tamtejszych regionów. Przepis bazuje głównie na warzywach i świeżych ziołach. Chcąc nadać daniu odrobiny ciężkości, dodaje się do niego śmietanę bądź zasmażkę. Prosta, szybka, syta i smaczna - taka jest właśnie zupa z oberiby.
10.05.2023 12:15
Wielu osobom nazwa ta nie powie za wiele. Co więcej, nawet na Śląsku słowo "oberiba" zaczyna zanikać. Nie zapomina się tam jednak o zupie z oberiby - i słusznie. To doskonale wpisujące się w polską tradycję kulinarną danie jest urzekająco proste i niesamowicie smaczne, a jego podstawowym składnikiem jest kalarepa. Zupa ta syci i ma przyjemnie lekko ostry smak, a świeże zioła dodają całości świeżego aromatu.
Oberiba, czyli co?
Zupa z oberiby to doskonały przykład ubogiej potrawy (jakich nie brak w praktycznie każdej kuchni narodowej), opartej na powszechnie dostępnych, podstawowych składnikach, do których swego czasu każdy miał dostęp lub nawet hodował je na własnej ziemi. Warto wiedzieć, że oberiba to po śląsku po prostu kalarepa. Słowo zostało zapożyczone z języka niemieckiego (Oberrübe), ale obecnie rzadko się go używa. Współcześnie na Śląsku na kalarepę mówi się częściej kohlrabi.
Takim nimieckim słowym we ślonskij godce je „oberiba”. Ale słowym bezma doś starym, bo we supermakrcie dzisiej w Nimcach żodyn już oberiby (Oberrübe) niy znojdzie. O niy! Pryndzy bydzie napisane: „Kohlrabi”. I jak zoboczy „Kohlrabi”, pomyśli zaro: „O, dyć to je oberiba” – i wciepnie jom do wozka. No, i „Kohlrabi” może tyż przypominać irlandzki słowo „cálráib” – abo polsko „kalarepa”. Ja, „kalarepa” to tyż je gryfne słowo! Po nimiecku „Rübe” znaczy rzepa, łacińsko „rapa”. Już downo tymu prosto żech se to tak tumaczył: oberiba to je tako rzepa, co wystowo nad ziymia i skuli tego nazywo sie „ober-riba” - tłumaczy prof. UŚ dr hab. Zbigniew Kadłubek dla portalu gryfnie.com.
Zapomniana zupa z oberiby. To klasyk kuchni śląskiej
Zupa z oberiby to tradycyjne danie szczególnie popularne na Górnym i Dolnym Śląsku, które przyrządza się od wczesnej wiosny do późnego lata. Składa się z jarzyn i często zabiela się ją śmietaną lub zagęszcza zasmażką. W rejonie Opolszczyzny szczególnie popularna jest oberiba na gęsto, która trafiła nawet na listę produktów tradycyjnych. Potrawę tę podaje się do tłuczonych ziemniaków i klopsików mielonych.
Oberibę na gęsto przyrządza się już wczesną wiosną — kalarepa wyrasta najwcześniej ze wszystkich warzyw. Sposób przygotowania oberiby na gęsto jest bardzo prosty i przekazywany z pokolenia na pokolenie. Kalarepę należy obrać z wierzchniej skórki i pokroić w kostkę. Następnie posiekać drobno cebulę i zeszklić na maśle. Dodać kalarepę, podlać kilkoma łyżkami wody i dusić pod przykryciem na wolnym ogniu aż zmięknie. Na koniec dodać posiekany koperek, lekko oprószyć mąką i zagotować.
Przepis na zupę z oberiby
Składniki:
- 2 kalarepy (z liśćmi)
- 2 litry bulionu warzywnego lub warzywno-mięsnego
- 1 cebula
- 2 marchewki
- 8 młodych ziemniaków
- 2 pietruszki
- 3 łyżki masła
- 1 pęczek koperku
- 3 łyżki śmietany
- 1 szczypta ostrej papryki
- 2 liście laurowe
- 3 ziarenka ziela angielskiego
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
- Warzywa umyj i obierz. Następnie kalarepę pokrój w średniej wielkości kostkę, a liście posiekaj.
- Ziemniaki również pokrój w kostkę, a marchewkę i pietruszkę w półksiężyce. Cebulę drobno posiekaj.
- Rozpuść masło w dużym garnku i na rozgrzany tłuszcz wrzuć pokrojone warzywa (bez liści kalarepy) oraz dodaj ostrą paprykę. Podsmaż całość.
- Kiedy cebula będzie ładnie zarumieniona, a warzywa lekko podsmażone, wlej do garnka bulion, a następnie dodaj liście laurowe i ziele angielskie.
- Zupę gotuj na małym ogniu do miękkości warzyw.
- Pod koniec gotowania dodaj do zupy posiekany koperek i liście kalarepy oraz dopraw ją solą i pieprzem. Zagotuj całość.
- Zupę z oberiby można zabielić śmietaną lub zagęścić zasmażką.
Wypróbuj również przepis na zupę ogórkową:
