Dla jelit nie ma nic lepszego. Powinniśmy zwracać uwagę na te produkty

Podstawą dobrego zdrowia jelit jest odpowiednio dobrana dieta. Dzięki niej narząd ten może z powodzeniem spełniać swoje funkcje. Jelita odpowiadają przede wszystkim za trawienie, wchłanianie składników odżywczych, a także odporność.

Istnieje wiele sprawdzonych sposobów, których zadaniem jest wsparcie ich pracy, a jednym z ważniejszych jest właśnie odpowiedni sposób odżywiania. W tym artykule przyjrzymy się tym produktom spożywczym, które w największym stopniu wpływają na poprawę funkcjonowania jelit.

Jelita składają się z dwóch fragmentów:

• Jelito cienkie – jest najdłuższym organem ludzkiego organizmu. Ma długość około 6-7 metrów i średnicy ok. 3 cm. Składa się z 3 części, tj. dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego. Jelito cienkie odpowiada za większość procesów trawienia i wchłaniania składników odżywczych z pokarmu.
• Jelito grube – łączy się z jelitem cienkim w miejscu zwanym zastawką krętniczo-kątniczą. Ma ok. 1,5 m długości i ok. 8 cm średnicy. Zbudowane jest z jelita ślepego, okrężnicy i odbytnicy. Do jego najważniejszych zadań należy wchłanianie wody, formowanie stolca i wydalanie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jelita są zbudowane z kilku warstw, w tym z błony śluzowej, błony mięśniowej i błony surowiczej. Błona śluzowa zawiera liczne fałdy i kosmki, zwiększające powierzchnię wchłaniania substancji odżywczych. Mięśnie w błonie mięśniowej odpowiadają za perystaltykę jelit, dzięki czemu pokarmy mogą swobodnie przesuwać się przez przewód pokarmowy.

W jelitach znajdują się także różnorodne mikroorganizmy, zwane mikrobiotą jelitową. Odgrywają one istotną rolę w procesach trawienia, syntezie witamin, oraz wpływają na odporność i ogólne zdrowie organizmu.

Praca jelit w głównej mierze opiera się na przetwarzaniu pokarmu. Nie bez znaczenia pozostaje także jakość pożywienia, która tam się dostaje. Produkty zawierające wartościowe składniki odżywcze i błonnik usprawniają ich funkcjonowanie. Natomiast żywność przetworzona i pozbawiona prozdrowotnych składników może wpływać na wystąpienie szeregu dolegliwości i zaburzeń ze strony jelit. Które z nich warto spożywać, aby je wzmocnić?

Cykoria

Wyglądem i budową cykoria przypomina nieco kapustę pekińską, lecz co ciekawe należy ona do zupełnie innej rodziny, a dokładnie do astrowatych. Ze względu na wysoką zawartość witamin, składników mineralnych i związków bioaktywnych wykazuje działanie przeciwzapalne i wzmacniające niemal cały układ pokarmowy. Składnikiem cykorii, który w największym stopniu wpływa korzystnie na pracę jelit, jest inulina. Jest to polisacharyd, który działa jak prebiotyk. Jej obecność w jelitach stanowi pożywkę dla bakterii jelitowych. Ponadto reguluje rytm wypróżnień i zapobiega zaparciom.

Kefir

Ten produkt wpływa na kolonizacje prozdrowotnych bakterii kwasu mlekowego, powstałych podczas fermentacji mleka. Często można spotkać się ze stwierdzeniem, że kefir jest naturalnym probiotykiem. Mogą go pić osoby z nietolerancją laktozy, ponieważ cukier ten w trakcie procesu fermentacji ulega przekształceniu do kwasu mlekowego. Kefir usprawnia perystaltykę jelit, regulując tym samym rytm wypróżnień.

Kombucha

Kolejnym produktem wspierającym bakterie jelitowe jest kombucha. Jest to napój fermentowany, który powstaje z połączenia herbaty, cukru i grzyba herbacianego zwanego też scoby. Grzyb ten jest formacją wielu różnych bakterii i drożdży. Napój kombucha ma słodko-kwaśny smak i jest lekko musujący. Kombucha zawiera pożyteczne bakterie probiotyczne, a także kwasy organiczne, które działają korzystnie na stan mikrobioty jelitowej. Uważa się, że ma także właściwości przeciwgrzybicze i zwalczające szkodliwe patogeny.

Siemię lniane

Stosowanie siemienia lnianego to znany od lat sposób na łagodzenie dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Przede wszystkim jest to jedno z lepszych źródeł kwasów tłuszczowych omega-3, które mają właściwości przeciwzapalne. Kolejnym pozytywnym jego aspektem jest wysoka zawartość błonnika pokarmowego znanego ze swoich właściwości regulujących pracę jelit i odżywiających korzystne bakterie jelitowe. Siemię lniane zawiera również lignany, które mają działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Mogą one pomóc w łagodzeniu objawów chorób zapalnych jelit, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia nowotworu jelita grubego.

Zimne ziemniaki, makaron i ryż

Skrobiowe produkty spożywcze, tj. ziemniaki, makaron i ryż, które zostały ugotowane, a następnie schłodzone wyróżniają się wysoką zawartością tzw. skrobi opornej. W naszych jelitach pełni ona funkcję pożywki dla korzystnych bakterii jelitowych. Dzięki niej mają one także możliwość namnażania. Co więcej, podczas beztlenowej fermentacji skrobi opornej powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), które wpływają na regenerację jelit, wzmacniają ich śluzówkę i mogą zapobiegać rozwojowi nieswoistych chorób zapalnych jelit.

Współczesny świat oferuje nam dostęp do szerokiej gamy produktów spożywczych, które można kupić lub zamówić w każdej chwili. Często zapominamy jednak, że jedzenie to nie tylko sposób na zaspokojenie głodu, ale przede wszystkim sposób na utrzymanie zdrowia organizmu. Jelita są jednym z organów, które szczególnie wymagają wsparcia żywieniowego. Odpowiednia dieta, bogata w błonnik oraz składniki wspierające mikrobiotę jelitową, jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego, a ponadto zmniejsza ryzyko wystąpienia przewlekłych stanów zapalnych, które są przyczyną wielu poważnych problemów zdrowotnych.

Bibliografia:

1. Bartkowski L.: Nasiona lnu – naturalne źródło zdrowia i urody, CHEMIK 2013, 67, 3, 186-191.
2. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
3. Karwowska Z., Majchrzak K.: Wpływ błonnika na zróżnicowanie mikroflory jelitowej (mikrobiota jelit), Bromat. Chem. Toksykol. – XLVIII, 2015, 4, str. 701 – 709.
4. Kuczyńska B. i in.: Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – mechanizmy działania, potencjalne zastosowania kliniczne oraz zalecenia dietetyczne, Nowiny Lekarskie 2011, 80, 4, 299–304.
5. Waszkiewicz-Robak B. i in.: Funkcjonalny i pokrzepiający napój kombucza – właściwości prozdrowotne i bezpieczeństwo zdrowotne.

Dietetyczka Agata Soroczyńska dla Wirtualnej Polski