Jedyny taki dzień w roku. Niemal wszyscy chwytamy za mikser

W piątek, 17 maja, obchodzimy Dzień Pieczenia. To idealna okazja do upieczenia czegoś samodzielnie, rodzinnie lub w towarzystwie przyjaciół. Tego dnia na naszych stołach nie powinno zabraknąć pysznych przysmaków - zarówno tych słodkich, jak i słonych.

Domowe wypieki wymagają czasu i nakładu pracy, ale mają jedną podstawową zaletę — wiemy, co znajduje się w środku. Samodzielnie pieczone szarlotki, serniki, babki czy ciasta drożdżowe to gwarancja prostego składu, bez użycia szkodliwych składników, wszelkich polepszaczy, sztucznych barwników oraz utwardzanych tłuszczów. Możemy zatem być pewni tego, że upiekliśmy zdrowe ciasto. Tym bardziej że możemy też decydować o ilości cukru i jego zawartości. Jeśli zaś chcemy zrobić bardziej dietetyczną wersję jakiegoś ciasta, możemy cukier zastąpić ksylitolem, stewią lub erytrytolem.

Z kolei kupując gotowe ciasta, szczególnie w przemysłowych sklepach, musimy być przygotowani na to, że może tam być cała lista wszystkich "E". Ponadto ilość cukru w takim wypieku zwykle jest zbyt duża.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jako "autorzy" swoich wypieków sporo zaoszczędzimy. Za zakup ciasta w cukierni czy w kawiarni przyjdzie nam bowiem zapłacić nawet trzy razy więcej niż za zakup potrzebnych składników.

Duże znaczenie ma także sam proces pieczenia. W czasie wykonywania tej prozaicznie prostej czynności nasza głowa odpoczywa. Skupiając się na konkretnym zadaniu, wykonywaniu poszczególnych czynności we właściwej kolejności, dodawaniu składników, nie analizujemy wydarzeń minionego dnia. Podczas wyrabiania ciasta, miksowania czy blendowania nasze ciało może się odprężyć i zrelaksować. Ta chwila "przerwy" to idealny czas, by zapomnieć o codziennych troskach. Dodatkowo słodki zapach wydobywający się z piekarnika jest obietnicą czegoś przyjemnego, a pyszne ciasto na pewno poprawi humor. Na co więc czekasz? Weź się do pieczenia ciasta i ciesz się tą chwilą!

Przygotowując się do robienia ciasta, trzeba zacząć od zorganizowania wszystkich składników. O ile szarlotki nie upieczemy bez jabłek, to niektóre produkty można z powodzeniem zastąpić, jak choćby proszek do pieczenia, czyli składnik używany do niemal każdego wypieku. Okazuje się, że jest wiele produktów, które mogą pełnić jego funkcję. Jakie są najpopularniejsze zamienniki proszku do pieczenia?

Soda oczyszczona

Proszek do pieczenia jest środkiem spulchniającym. Zawiera sodę oczyszczoną oraz dwa inne składniki — kwas i stabilizator, które wspomagają proces spulchniania. Z tego względu soda oczyszczona doskonale sprawdza się jako zamiennik proszku do pieczenia, ale nie zadziała, jeśli nie połączymy jej z czymś o kwaśnym odczynie — np. kefirem, maślanką, octem, sokiem z cytryny czy śmietaną.

Alkohol

Nie tylko soda oczyszczona sprawdzi się zamiast proszku — równie dobrze do pieczenia nadaje się alkohol. Mimo tego, że nie spulchni tak skutecznie, to jednak "uniesie" nasz wypiek. Kluczowa jest w tym przypadku odpowiednia proporcja — jedną łyżeczkę proszku do pieczenia zastąp dwiema łyżkami alkoholu (tj. wódka, rum, brandy).

Amoniak

Amoniak to kolejna alternatywa, która zastąpi proszek do pieczenia. Nie jest jednak polecany w przypadku każdego wypieku, za to sprawdzi się do pieczenia kruchych ciastek lub pierników.

Woda gazowana

Proszek do pieczenia można zastąpić wodą gazowaną. Bąbelki znajdujące się w wodzie gazowanej działają w podobny sposób - "napowietrzają" ciasto, dzięki czemu pulchnieje. Woda z gazem sprawdzi się przy niskich wypiekach oraz przy wszelkich plackach czy naleśnikach smażonych na patelni.

Winegret

Mało znanym zamiennikiem proszku do pieczenia jest winegret. Mimo tego, że kojarzy się on z sosem do sałatki, to świetnie komponuje się z sodą oczyszczoną i tworzy pęcherzyki powietrza, które przyczyniają się do wyrośnięcia ciasta. Wykorzystanie winegret jako proszku wiąże się jednak z pewnymi zmianami w całym przepisie. Po pierwsze, zamiast 1 łyżeczki proszku do pieczenia, dodajemy 0,5 łyżeczki sody oczyszczonej i łyżkę winegretu. Po drugie, powinno się zmniejszyć ilość innego tłuszczu o tę samą ilość.

Drożdże

Do pieczenia można użyć także drożdży, ale w takim wypadku należy wziąć pod uwagę, że na ten proces potrzeba więcej czasu. Na wyrośnięcie ciasta należy sobie zarezerwować około 1-2 h. Jeżeli w przepisie jest 1 łyżeczka proszku do pieczenia, to zamieniamy go na 1/4 łyżeczki drożdży.

Dzień Pieczenia warto uczcić choćby prostym wypiekiem. Zachęcam więc do wyjęcia z lodówki jajek, mleka oraz masła, a z szafki mąki i proszku do pieczenia oraz rozgrzania piekarnika. Oto sprawdzony przepis na jedno z najbardziej popularnych ciast – szarlotkę.

Składniki:

• ok. 2 kg jabłek (zazwyczaj 8 sztuk średniej wielkości),

• 330 g mąki pszennej,

• 200 g masła (kostka),

• 1 jajko,

• 80 g cukru,

• 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia,

• 0,5 łyżeczki cynamonu lub przyprawy do szarlotki,

• odrobina cukru pudru.

1. Przygotuj formę na ciasto — najlepsze będą: blacha 18 cm × 27 cm lub tortownica o średnicy 24 cm. Zacznij od zagniecenia ciasta. W tym celu wrzuć do miski mąkę, jajko, cukier i kostkę masła pokrojoną na kawałki oraz proszek do pieczenia. Wyrabiaj ciasto za pomocą dłoni lub miksera do momentu, aż stanie się zwartą kulą. Wtedy zawiń je w folię i umieść w lodówce na godzinę.
2. W tym czasie przygotuj jabłka — umyj je, obierz, a potem podziel na ćwiartki. Usuń gniazda nasienne i zetrzyj owoce na tarce o grubych oczkach. Starte jabłka odłóż na 20 minut, by puściły sok. Po upływie czasu odciśnij sok z jabłek. Możesz do tego celu użyć czystej gazy lub bawełnianej ściereczki. Następnie do jabłek dodaj pół łyżeczki cynamonu lub przyprawę do szarlotki.
3. Po upływie godziny wyjmij ciasto z lodówki. Odwiń je z folii i podziel na dwie części — jedną z nich ponownie włóż do lodówki lub do zamrażalnika, drugą wykorzystaj do wyłożenia dna formy. Formę wyłóż papierem do pieczenia (dół i boki). Najłatwiej pokroić ciasto na mniejsze cienkie fragmenty i stopniowo wykładać nimi foremkę. Dopiero na końcu połącz je w jednolitą część i połóż tam pozbawione soku jabłka. Wyrównaj powierzchnię ręką lub łyżką.
4. W tym momencie masz czas na wyjęcie ciasta, które nadal leżakuje w chłodnym miejscu. Odwiń je z folii i zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Starte ciasto rozsyp na całej powierzchni jabłek.
5. Rozgrzej piekarnik do temperatury 180 stopni (góra/dół) i umieść tam formę z ciastem, najlepiej na środkowej półce. Piecz ciasto przez 70 minut. Po upieczeniu wyjmij je z piekarnika i oprósz cukrem pudrem.

Dagmara Dąbek dla Wirtualnej Polski