Mają ogromny wpływ na organizm. Jedz, a zobaczysz, jak szybko zmieni się twoje samopoczucie

Czy wiesz, że burak, często traktowany tylko jako zwykły dodatek do sałatki, może być kluczem do lepszego zdrowia? Ten niepozorny dar natury kryje w sobie właściwości zdrowotne, które mogą znacząco wpłynąć na twoje samopoczucie. Odkryj bogactwo buraków, od ich historii i różnorodności odmian, po niesamowite korzyści dla zdrowia. Dowiedz się, jak łatwo włączyć buraki do swojej diety i wykorzystać ich pełen potencjał. Dołącz do nas w podróży po świecie buraków i sprawdź, jak mogą one wzbogacić twoje życie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Buraki, znane także jako buraki ćwikłowe, to jedne z najstarszych warzyw znanych ludzkości. Początkowo cenione głównie za liście, z czasem zyskały uznanie za swoje bulwy, zwłaszcza w starożytnym Rzymie, gdzie wykorzystywano je zarówno w kuchni, jak i medycynie. W średniowieczu buraki rozpowszechniły się w całej Europie, co przyczyniło się do rozwinięcia różnorodnych sposobów ich przyrządzania. Dziś buraki, dostępne w wielu odmianach, od czerwonych po chioggia, są uprawiane na całym świecie i cenione za właściwości zdrowotne oraz wartości odżywcze, stanowiąc ważny element diety i kultury kulinarnej.

Buraki są skarbnicą składników odżywczych niezwykle korzystnych dla zdrowia. Zawierają witaminy C i z grupy B, w tym foliany, niezbędne dla zdrowia krwi i funkcji mózgu. Są również bogate w żelazo, magnez, potas i mangan. Buraki dostarczają błonnik, wspierający zdrowie układu pokarmowego, oraz antyoksydanty, takie jak betacyjaniny, które chronią komórki i mogą zmniejszać ryzyko chorób przewlekłych. Zawierają również azotany, przekształcane w tlenek azotu, co może obniżyć ciśnienie krwi, oraz betainę, wspomagającą wątrobę i detoksykację. Flawonoidy w burakach wspierają zdrowie serca. Regularne spożywanie buraków może poprawić ogólny stan zdrowia i zapobiegać różnym chorobom.

Buraki, będąc smacznym i wszechstronnym warzywem, pełnią również istotną rolę w poprawie zdrowia i zapobieganiu chorobom. Regularne spożywanie buraków może przynieść liczne korzyści zdrowotne, w tym poprawę wydolności fizycznej i wsparcie dla kluczowych funkcji organizmu.

• Poprawa zdrowia serca i układu krwionośnego. Dzięki wysokiej zawartości azotanów, które organizm przekształca w tlenek azotu, buraki pomagają rozszerzać i relaksować naczynia krwionośne, co może prowadzić do obniżenia ciśnienia krwi. Ta właściwość jest szczególnie korzystna dla osób cierpiących na nadciśnienie.
• Wsparcie dla układu trawiennego. Wysoka zawartość błonnika w burakach sprzyja zdrowiu układu trawiennego. Błonnik pomaga w regulacji pracy jelit i wspiera zdrową mikroflorę jelitową, co ma kluczowe znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia.
• Wspomaganie wydolności fizycznej. Spożywanie buraków może poprawić wydolność fizyczną. Azotany obecne w burakach zwiększają efektywność zużycia tlenu podczas wysiłku, co jest korzystne zwłaszcza dla sportowców wytrzymałościowych.
• Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Antyoksydanty obecne w burakach, takie jak betacyjaniny, pomagają chronić komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Działanie przeciwzapalne tych związków może również pomóc w zmniejszeniu ryzyka niektórych chorób przewlekłych.
• Wsparcie dla zdrowia mózgu. Buraki mogą poprawiać funkcje poznawcze, dzięki zwiększonemu przepływowi krwi do mózgu, co jest szczególnie ważne w procesie starzenia się. Związane jest to z obecnością azotanów, które poprawiają przepływ krwi w obszarach mózgu odpowiedzialnych za myślenie i rozumowanie.
• Zdrowie wątroby. Betaina, składnik buraków, pomaga chronić wątrobę, wspiera jej detoksykację oraz przyczynia się do zdrowego metabolizmu tłuszczów.
• Wsparcie dla skóry. Wysoka zawartość witaminy C oraz innych antyoksydantów w burakach przyczynia się do zdrowia skóry, wspierając jej regenerację i ochronę przed czynnikami zewnętrznymi.
• Zapobieganie anemii. Żelazo zawarte w burakach może przyczynić się do zapobiegania anemii, szczególnie u osób narażonych na niedobory tego pierwiastka.
• Wsparcie dla oczu. Buraki zawierają luteinę i zeaksantynę, które są ważne dla zdrowia oczu i mogą pomóc w zapobieganiu chorobom związanym z wiekiem, takim jak zwyrodnienie plamki żółtej.

Buraki są nie tylko zdrowe, ale i wszechstronne w kuchni. Można je gotować jako dodatek do sałatek czy jako osobne danie, piec, by podkreślić ich słodycz, tworzyć z nich eleganckie carpaccio, przyrządzać klasyczny barszcz, a także włączać do soków i smoothie dla dodatkowej słodyczy i wartości odżywczych. Są idealne do tworzenia wegetariańskich placków i burgerów, świetnie nadają się do marynowania, dodając smaku kanapkom i sałatkom, a także mogą być wykorzystane do przygotowania barwnego hummusu. Jako naturalny barwnik dodają koloru ciastom i deserom, a w wersji kiszonej są bogate w probiotyki. Ich różnorodność w przygotowaniu sprawia, że buraki łatwo wzbogacą każdy posiłek smakiem, kolorem i zdrowiem.

Chociaż buraki są zazwyczaj bardzo zdrowe i bezpieczne, istnieją potencjalne przeciwwskazania. Wysoka zawartość azotanów może być problematyczna dla osób z zaburzeniami równowagi azotanów/azotynów. Możliwa jest także nietolerancja pokarmowa lub alergie. Osoby przyjmujące leki obniżające ciśnienie krwi powinny konsultować spożywanie buraków z lekarzem, ze względu na potencjalne wzmocnienie efektu tych leków. Osoby z kamieniami nerkowymi powinny zachować ostrożność, ponieważ buraki są bogate w szczawiany. Spożywanie buraków może powodować czerwone zabarwienie moczu lub stolca, co jest nieszkodliwe. Generalnie buraki są wartościowym dodatkiem do diety, ale zaleca się umiar i obserwację reakcji organizmu, a w razie potrzeby konsultację z lekarzem lub dietetykiem.

Buraki są cennym darem natury, pełnym wartości odżywczych i korzyści zdrowotnych. Zachęcamy do eksplorowania ich różnorodnych smaków i form w kuchni, od sałatek po nowoczesne dania. Każdy kęs buraka przynosi zarówno przyjemność kulinarną, jak i wsparcie dla zdrowia.

Dominika Zaremba — dietetyczka, autorka przepisów i porad żywieniowych, współtwórczyni aplikacji dietetycznej MyProportion oraz założycielka bloga NaukaJedzenia.pl.