Gospodynie wypiekały na Zaduszki. Całe rodziny zabierały je na cmentarz

Dawniej, w czasie Zaduszek, pieczenie specjalnego chleba było nieodłącznym elementem obchodów tego święta. Ten zwyczaj, choć dziś już rzadko praktykowany, był głęboko zakorzeniony w polskiej tradycji. Warto wrócić do jej pielęgnowania, by młodszym pokoleniom przekazać ciekawe historie i pielęgnować ważny element naszej kultury.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Wszystkich Świętych i Zaduszki to czas zadumy i refleksji. Polacy tłumnie ruszają na cmentarze, by postawić znicze i kwiaty na grobach zmarłych. To także okazja, by spotkać się przy wspólnym stole i spokojnie, rodzinnie spędzić czas przy obiedzie.

Aby nie urazić dusz bliskich, które w tym czasie a odwiedzały swoje domy, ludzie powstrzymywali się od wykonywania wszelkich prac domowych. Głośne dźwięki i pośpiech mogłyby zaniepokoić i znieważyć duchów. Nie ubijano więc masła, nie deptano kapusty i nie wylewano pomyj.

Chleb w polskiej tradycji to świętość. Nie mogło jej zabraknąć również 2 listopada, gdy obchodzone są Zaduszki. Gospodynie zabierały się wtedy za wypiek pieczywa. Najczęściej w kuchniach kaflowych i piecach wyrastały małe bochenki lub podłużnej bułki z wyraźnie odciśniętym znakiem krzyża na wierzchu.

Liczba wypiekanych bochenków zależała od tego, ilu zmarłych liczyła sobie rodzina. Był to symboliczny sposób na uczczenie ich pamięci. Co ciekawe, wypiekano również tzw. "bułki puste", które dedykowano osobom, o których nikt już nie pamiętał. W ten sposób każda dusza była zaopiekowana.

Pieczywo nie było kładzione na grobach, więc nie można tu mówić o żadnym marnotrawstwie. Według wierzeń zmarli nie mogli bezpośrednio spożyć tego chleba. Dlatego też obdarowywano nim żebraków proszących o jałmużnę przy cmentarzach. Wierzono, że to właśnie oni, jako pośrednicy między światem żywych i zmarłych, mogli przekazać chleb duszom zmarłych. Ich modlitwy miały większą moc i szybciej docierały do Boga.

Z biegiem czasu wiele dawnych zwyczajów i tradycji uległo zapomnieniu. Zmieniły się nasze zwyczaje pogrzebowe i sposób upamiętniania zmarłych. Można do niej jednak wrócić, dopasowując ją do naszych czasów. Może to okazja, by wesprzeć zbiórki żywnościowe dla potrzebujących, zrobić zakupy starszej osobie lub odwiedzić z kawałkiem ciasta samotną sąsiadkę?