Grecy tak farbują jajka na Wielkanoc. Wyglądają zjawiskowo za każdym razem
W malowniczej Grecji, w okresie poprzedzającym najważniejsze święto chrześcijańskie – pełną radości Paschę – obserwuje się niezwykle barwny i głęboko symboliczny zwyczaj: farbowanie jajek na czerwono. Choć z biegiem czasu paleta wielkanocnych barw rozszerzyła się, to właśnie intensywna, głęboka czerwień pozostaje niekwestionowaną królową greckich świątecznych stołów i koszyczków.
Wielkanoc w Grecji to czas pełen barwnych rytuałów, ale żaden z nich nie budzi takiego zainteresowania, jak farbowanie jajek na czerwono. Choć w dzisiejszych czasach można spotkać pisanki we wszystkich kolorach tęczy, to właśnie głęboka czerwień dominuje na greckich stołach. To nie przypadek — za tym zwyczajem kryje się bogata symbolika oraz wiekowe tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie. Farbowanie jajek na czerwono ma w greckiej kulturze znaczenie znacznie głębsze niż tylko estetyczne – jest odzwierciedleniem wiary, nadziei i zwycięstwa życia nad śmiercią.
Zgodnie z tradycją, jajka farbuje się w Wielki Czwartek. Kolor czerwony symbolizuje krew Jezusa Chrystusa, przelaną na krzyżu, ale jednocześnie odnosi się do radości Zmartwychwstania. To połączenie cierpienia i triumfu czyni czerwone pisanki wyjątkowym symbolem świąt. W wielu greckich domach można również spotkać czerwone tkaniny rozwieszone w oknach, co jest pozostałością dawnych zwyczajów — dawniej oznaczały one, że w tym domu mieszka chrześcijańska rodzina przygotowująca się do Wielkiej Nocy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Babka z powidłami śliwkowymi. Idealna na Wielkanoc
Farbowanie jajek na czerwono – legendy, które poruszają serce
Zwyczaj farbowania jajek na czerwono nie jest przypadkowy, a jego korzenie sięgają starożytnych opowieści. Jedna z najpiękniejszych legend mówi o Marii, Matce Jezusa, która przyniosła strażnikom swojego Syna kosz jaj, błagając o litość. Gdy jej łzy spadły na skorupki, jajka natychmiast zmieniły kolor na krwistoczerwony.
Inna opowieść łączy ten zwyczaj z postacią Marii Magdaleny. Gdy ta ogłaszała cesarzowi cud Zmartwychwstania, ten zakpił, mówiąc, że to równie nieprawdopodobne, jak to, by białe jajka zmieniły się w czerwone. W tym samym momencie, według legendy, wszystkie jajka zmieniły barwę na intensywną czerwień — ku zdumieniu zgromadzonych.
Jeszcze inna historia przywołuje postać nieznanej kobiety, która nie wierzyła w Zmartwychwstanie, dopóki jajka w jej koszyku nie zabarwiły się na czerwono. Każda z tych legend podkreśla moc symboliki związanej z farbowaniem jajek na czerwono i nadaje temu zwyczajowi duchowy wymiar, który przetrwał aż do dzisiejszych czasów.
Naturalne i sztuczne sposoby farbowania jajek na czerwono
Dawniej farbowanie jajek na czerwono odbywało się wyłącznie z użyciem naturalnych składników. Do najczęściej wykorzystywanych należały łupiny czerwonej cebuli, buraki, mak, owoce bzu, jagody, kora i kwiaty hibiskusa. Aby uzyskać intensywny kolor, do wody z barwnikiem dodawano odrobinę octu lub soku z cytryny, co zwiększało trwałość koloru.
Obecnie wiele osób sięga po gotowe barwniki spożywcze, które gwarantują równomierne i szybkie efekty. Taki barwnik wystarczy rozpuścić w ciepłej wodzie z dodatkiem octu, a następnie zanurzyć w nim wcześniej ugotowane jajka. Po kilku minutach nabierają one głębokiej, czerwonej barwy. Dla dodatkowego efektu, jajka smaruje się oliwą, co nadaje im piękny połysk.
Dla tych, którzy nie mają czasu na domowe eksperymenty, sklepy w Grecji oferują gotowe, barwione na czerwono jajka — bo w tamtejszej kulturze to właśnie ten kolor uchodzi za "jedyne słuszne" wielkanocne rozwiązanie.
Wielkanocne rytuały z czerwonymi jajkami w roli głównej
Czerwone pisanki nie są tylko ozdobą — w Grecji mają też ważne znaczenie obrzędowe. Jednym z ulubionych zwyczajów wielkanocnych jest tsougrisma, czyli zabawa polegająca na stukaniu się jajkami. Każdy uczestnik wybiera swoje jajko i próbuje rozbić skorupkę przeciwnika. Osoba, której jajko pozostanie całe najdłużej, uznawana jest za zwycięzcę — a zarazem symbolicznie otrzymuje szczęście i błogosławieństwo.
Zwyczaj ten ma swoje korzenie w czasach bizantyjskich, kiedy to symboliczna ceremonia rozbijania jaj była częścią obchodów Wielkiej Nocy na dworze cesarskim. Współcześnie to radosna tradycja rodzinna, która łączy pokolenia i nadaje świętom wyjątkowego charakteru.
Czerwone jajka zdobią również tradycyjny grecki chleb wielkanocny, tzw. tsoureki, oraz inne wypieki, w których zapieka się jajka. To piękny wizualny akcent, ale też kolejny element, który przypomina o głębokim znaczeniu tych świąt.
