Pod osobliwymi nazwami skrywają się prawdziwe przysmaki. Kaszubka zdradziła, czego warto spróbować

Kaszubi znani są ze swojej pracowitości, a ich przywiązanie do tradycji i kultury jest naprawdę silne. Obecnie w Polsce jest ich 400 tysięcy, a aż 100 tysięcy deklaruje język kaszubski jako ojczysty. Wiele osób podczas podróży nad Zatokę Gdańską skupia się na Trójmieście, ale znajdujące się tuż za rogiem Kaszuby zdecydowanie zasługują na uwagę, również ze względu na tradycyjną kuchnię.

O tym, co warto zjeść na Kaszubach i co kryje się za osobliwymi nazwami, zdradziła mi Mirka Siergiej, kaszubska blogerka i influencerka. InstaKaszubka wychowała się w samym sercu Szwajcarii Kaszubskiej, w rodzinie z tradycjami. Swoją miłością do regionu chętnie dzieli się w internecie.

Tradycyjna kuchnia kaszubska pachnie morzem, lasem i jeziorem. Mięso dostępne było przede wszystkim dla szlachty i dla bogatych mieszkańców wsi, więc Kaszubi raczyli się tym, co dała im ziemia i co udało im się wyhodować w gospodarstwie. Korzystali również z dobrodziejstw pobliskich wód. Stąd też wielka popularności ryb, które w kuchni kaszubskiej pojawiają się pod różną postacią.

— Na północy zjemy prażnicę (jajecznicę z węgorzem), czyli wymoczony solony węgorz smażony bez tłuszczu na patelni z wbijanymi jajami. W pozostałych częściach Kaszub slédz z pulkoma (śledź z ziemniakami w mundurkach), czyli solony śledź z cebulą zalewany octem i śmietaną, podawany z ziemniakami w mundurkach i do tego kiszona kapusta — opowiada InstaKaszubka.

Co ciekawe, popularny dziś we wszystkich nadmorskich kurortach dorsz (pomuchel) nie cieszył się specjalnym poważaniem. Kaszubi uznawali go za rybę drugiej kategorii, którą raczyła się biedniejsza część społeczności.

W pragmatycznej kuchni kaszubskiej nie ma miejsca na specjalne wybrzydzanie — podroby wydają się być tutaj chlebem powszednim.

— Z mięs na Kaszubach króluje drób i wieprzowina. Do najsmaczniejszych rarytasów należy: gulasz z żołądków gęsich, smażona wątróbka z jabłkiem, faszerowana kaczka. Z wieprzowiny wyrabia się wòrzta (wędliny), krwawô wòrzta (salceson), a z podrobów kaszankę. Znaną potrawą z wieprzowiny jest, także galaretka mięsna zwana zylcem — tłumaczy Mirka.

Do dań obiadowych serwuje się bulwy (ziemniaki), a na przystawkę podawany chleb ze szmôłtem, czyli po prostu pajda ze smalcem. Ziemniaki w kuchni kaszubskiej są bardzo ważne. Pojawiły się już XVII wieku za sprawą Jana III Sobieskiego i nieraz ratowały mieszkańców Kaszub od głodu.

— Składnikiem, którego nie może zabraknąć na Kaszubach są bulwé (ziemniaki). Znajdziesz je w prawie każdym daniu i pod wieloma postaciami: pieczone, gotowane w mundurkach i obrane. Dodawano je do zup, robiono z nich szare kluski, kopytka i dodawano do wypiekania chleba. Robiono z nich plince (placki ziemniaczane). Jedzono je tłoczone z okrasą i kwaśnym mlekiem — wyjaśnia mi Kaszubka.

Po zioła Kaszubi wychodzą do ogródka, zrywając lubczyk, koperek oraz pietruszkę. Na deser kaszubska gospodyni obowiązkowo serwuje kuchę, czyli ciasto. Na stół wjeżdża wtedy najczęściej młodzowy (drożdżówka) czy marchewny kuch (ciasto z marchwi).

Kuchnia kaszubska nie odchodzi w zapomnienie, na każdym weselu obowiązkowo pojawić się musi frékase, czyli potrawka z kurczaka z rodzynkami lub agrestem i ryżem. Ucztę rozpoczyna się od rosołu (z ziemniakami oczywiście), a punktem, na który czekają wszyscy goście, jest pieczeń z dzika lub udziec z gęsi.

— Na Wigilię serwowana jest zupa brzadowa z suszonych owoców lub grzybowa z kaszą. Smażony pstrąg zamiast karpia, ryby w galarecie oraz lukrowane pierniki. Na zapusty robi się purcle (pączki), a na Wielkanoc wypieka drożdżowe baby i obdziela gotowanymi jajkami, malowanymi na jednolity kolor.

Kuchnia kaszubska przekona do siebie każdego. Dzieci przepadają za gryzikiem (kaszą manną), drożdżowymi ruchankami (racuchy) czy plincami (placki ziemniaczane). Dorośli z kolei skusić się mogą na nieco cięższe potrawy. Wraz ze zmianą pokoleniową w kaszubskich rodzinach, zmienia się też tradycyjna kuchnia.

— Starsze pokolenie lubi tradycyjne kaszubskie smaki, dość ciężką kuchnię, głównie mięso, które jest dla nich oznaką dobrobytu: zylc, salceson, kaszankę, kiełbasy, wędzony boczek, gulasze. Natomiast młodsze stosuje już różne wariacje na temat kaszubskiej kuchni i gotuje zdrowiej. Obecnie bardzo popularne są kozie sery, sałatki śledziowe, rolmopsy z piklami, mięso duszone i pieczone — zdradza InstaKaszubka.

Ewa Malinowska dla Wirtualnej Polski