Prababcia gotowała na przednówku. Dziś nikt na taką zupę nawet by nie spojrzał
To, co dla wielu osób dzisiaj jest chwastem czy rośliną bez nazwy, dla naszych prababć i babć stanowiło niegdyś podstawę żywienia na przednówku. Kuchnia u schyłku zimy była bardzo specyficzna - musiała dostosować się warunków stawianych przez przyrodę, co dzisiaj, w dobie zapchanych sklepowych półek, nie zaprząta nam głowy. Co wtedy jadano? Między innymi zupę kartoflankę na pokrzywie.
10.03.2024 19:01
Przednówek to okres, kiedy zimna zaczyna odpuszczać, ale wiosna jeszcze nie nadeszła. To poniekąd czas zawieszenia w przyrodzie, który dawniej był synonimem niezwykle trudnego okres, zwłaszcza dla mieszkańców wsi. Zapasy był wtedy na wykończeniu, a na plony trzeba było jeszcze poczekać. Kuchnia przednówkowa charakteryzowała się więc wielką pomysłowością gospodyń, które musiały wykarmić domowników tym, co było dostępne.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kuchnia przednówkowa. Co dawniej jadano u progu wiosny?
Kuchnia przednówkowa była w większości wegańska, pełna dziko rosnących ziół i roślin dostępnych w przedwiośniu. Wykorzystywano więc pączki i pędy, kłącza, korzenie oraz bulwy roślin, a także soki, korę i miazgę drzew, nasiona, owoce, młode liście i kwiaty. Odciągano też soki z brzozy, klonu i grabu. Tak naprawdę wszystko, co było jadalne i pożyteczne, miało swoje zastosowanie w przednówkowej kuchni.
Chleb, z braku mąki, gospodynie wypiekały z różnymi wypełniaczami, np. siekaną pokrzywą czy lebiodą, rozdrobnionymi liśćmi tataraku, a nawet obierkami z ziemniaków. Zupy przyrządzano na bazie szczawiu, bluszczyka kurdybanka czy czosnku niedźwiedziego. Zioła i rośliny jadano też na surowo, duszono czy pieczono, szykowano napary, kompoty czy herbatki.
Przednówkowa kartoflanka z pokrzywami. Przepis
Składniki:
- dwie garści młodych pokrzyw,
- 1 cebula,
- 1 ząbek czosnku,
- 1 marchewka,
- 1 l bulionu warzywnego lub mięsnego,
- 2-3 ziemniaki,
- 1 łyżka oliwy,
- 1 łyżka śmietany,
- 1 łyżka mąki,
- sól i pieprz.
Przygotowanie:
- Cebulę pokrój i podsmaż na oliwie.
- Pokrzywy pokrój i dodaj do cebuli. Podduś całość.
- Kiedy pokrzywy zmiękną, dodaj bulion i pokrojoną marchewkę oraz ząbek przeciśnięty przez praskę. Gotuj całość na lekkim ogniu.
- Ziemniaki obierz i pokrój w kostkę, dodaj do zupy. Gotuj całość, aż warzywa zmiękną.
- Na końcu wymieszaj mąkę ze śmietaną, dodaj trzy łyżki zimnej wody. Kiedy płyn nie będzie miał grudek, dodaj go do zupy.
- Zamieszaj całość i zagotuj. Dopraw solą i pieprzem.