Dodaj do marynaty. Poprawi smak mięsa, a tobie obniży poziom cukru

Tamaryndowiec to drzewo, które rośnie zwłaszcza na terenie Azji, Afryki, Ameryki Środkowej i Indii. Częścią jadalną są owoce. Z wyglądu przypominają fistaszki, lecz są od nich o wiele większe. Pod łupiną znajduje się gęsta pulpa owocowa otoczona włókienkami, a w jej środku znajdują się pestki. Owoc ten, gdy jest już dojrzały, przybiera ciemnobrązowy kolor. W niektórych regionach nazywany jest daktylem Indii.

Od setek lat tamaryndowiec stosowany był jako surowiec leczniczy. Wykorzystywano go w przypadku dolegliwości żołądkowo-jelitowych jako środek przeciwdrobnoustrojowy i zwalczający gorączkę. Dziś ceniony jest głównie ze względu na swoje właściwości smakowe – jest niezbędnym składnikiem kuchni indyjskiej i azjatyckiej.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Owoce tamaryndowca zawierają składniki, takie jak:

• potas,
• białko,
• żelazo,
• błonnik,
• magnez,
• witaminy z grupy B.

Oprócz tego znajdują się w nich związki o działaniu antyoksydacyjnym, m.in.:

• garbniki,
• triterpeny,
• związki fenolowe, np. katenina, procyjanidyna B2, epikatechina.

Spożywanie owoców tamaryndowca niesie za sobą liczne korzyści zdrowotne, np.:

• reguluje pracę jelit,
• wspomaga pracę wątroby,
• łagodzi stany zapalne organizmu,
• może zmniejszać poziom glukozy we krwi,
• wykazuje potencjalne działanie przeciwnowotworowe,
• wspiera funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego,
• ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwpasożytnicze,
• związki w nim obecne chronią komórki organizmu przed działaniem wolnych rodników.

Tamaryndowiec można spożywać na różne sposoby, m.in. na surowo – ma charakterystycznym słodko-kwaśny smak. Warto jednak przed spożyciem sprawdzić, czy jest już dojrzały, ponieważ młode owoce są bardzo kwaśne.

Znacznie częściej jednak wykorzystywany jest jako przyprawa. Owoc ten stanowi ważny składnik takich produktów jak pasta chutney czy sos Worcestershire. Choć najczęściej kojarzony jest z potrawami wytrawnymi, można go również zastosować w słodkich daniach i deserach.

W polskiej kuchni tamaryndowiec nie jest aż tak często używany. Jednak jeśli nadarzy się okazja, można go wykorzystać do przyrządzenia:

• pad thai – to jedno z najpopularniejszych dań kuchni tajlandzkiej. Składa się z makaronu ryżowego oraz warzyw, m.in. kiełków fasoli mung, czosnku i szczypiorku. Dodaje się do niego także jajko i opcjonalnie krewetki, tofu lub mięso. Najważniejszym jego składnikiem jest sos, który bazuje na tamaryndowcu, cukrze, sosie rybnym, chilli i sosie sojowym;
• curry – klasyczne danie kuchni indyjskiej, w skład którego wchodzą przyprawy takie jak kurkuma, kolendra, kozieradka, cynamon, kminek, czarny pieprz, imbir i kardamon. Dodaje się do niego również pomidory, mleczko kokosowe, cebulę, marchew, a także soczewicę, kurczaka lub tofu. Curry wzbogaca się także tamaryndowcem, który nadaje potrawie kwaśnego i lekko pikantnego posmaku;
• marynaty do mięs – obecny w tamaryndowcu kwas winowy zmiękcza mięso i nadaje mu delikatności. Do jej przygotowania potrzeba pasty z tamaryndowca, sosu sojowego, oleju, miodu i soku z limonki;
• sambar – to danie z południowych Indii na bazie bulionu z tamaryndowca. W jego skład wchodzą m.in. zielona soczewica, kolendra, kumin, nasiona gorczycy, suszone papryczki chilli i warzywa, tj. szalotka, okra, bakłażan i pomidor;
• aguas frescas – to napój wywodzący się z Meksyku. Jest to mieszanka różnych owoców, kwiatów, ziół, wody i słodzików. Ten na bazie tamaryndowca jest orzeźwiający i ma kwaskowaty smak;
• kulek tamaryndowych – jest to przysmak wywodzący się z Jamajki. Przygotowuje się go z miąższu tamaryndowca, wody i brązowego cukru. Gotowe kulki obtacza się dodatkowo w cukrze.

Tamaryndowiec można kupić w kilku wersjach:

• sosu,
• pasty,
• proszku,
• miąższu w formie bloku,
• świeżych lub suszonych strąków.

W sprzedaży stacjonarnej produkty te są zwykle trudno dostępne. Można je spotkać głównie w sklepach oferujących żywność indyjską czy azjatycką lub w dużych marketach na dziale z produktami zagranicznymi. O wiele łatwiej można je zakupić w sklepach internetowych.

Tamaryndowiec, wykorzystywany jako przyprawa, nadaje potrawom unikalny i egzotyczny smak, dlatego warto od czasu do czasu wzbogacić nim zupy, sosy czy gulasze. Choć najczęściej pełni rolę dodatku smakowego, nie można zapominać o jego licznych właściwościach zdrowotnych.

Jego obecność w diecie wspomaga trawienie i poprawia funkcjonowanie układu pokarmowego. Zawarte w nim substancje mają także działanie antyoksydacyjne, tj. chroniące komórki przed stresem oksydacyjnym. W związku z tym spożywanie tamaryndowca może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka rozwoju wielu współczesnych chorób, takich jak cukrzyca czy schorzenia układu krążenia.

Agata Soroczyńska, dietetyk kliniczny i sportowy dla Wirtualnej Polski

Bibliografia:

1. Adeola A. A., i in., Comparative analyses of phytochemicals and antimicrobial properties of extracts of wild Tamarindus indica pulps, African Journal of Microbiology Research Vol. 4(24) pp. 2769-2779, 2010.
2. Kuru P., Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, Asian Pac J Trop Biomed 2014; 4(9): 676-681.
3. https://fdc.nal.usda.gov/food-details/167763/nutrient