Nie tylko miód. Produkty pszczele, które działają cuda

Od zarania dziejów ludzkość czerpie korzyści z wyrobów pszczelich. Miód znano już tysiące lat temu, a dowodem na to są słoje pełne miodu odnalezione w grobowcach faraonów. Fascynujące są również malowidła z jaskini Araña w Hiszpanii, datowane na 12 tys. lat temu, przedstawiające ludzi wydobywających miód z dziupli w drzewie. Te świadectwa przeszłości ukazują długą i bogatą historię wykorzystywania wyrobów pszczelich przez człowieka.

Produkty pszczele to szeroka gama naturalnych substancji wytwarzanych przez pszczoły miodne. Większość z nich wykorzystuje się w celach spożywczych, głównie ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów, flawonoidów, enzymów, kwasów organicznych, witamin i składników mineralnych. Produkty pszczele są także składnikiem suplementów diety oraz kosmetyków.

Jest to najpopularniejszy z produktów pszczelich. Zbiory miodu rozpoczynają się w okolicach maja i czerwca. W zależności od rodzaju kwiatów, z których pszczoły zbierają nektar, miód może mieć różną barwę, smak i konsystencję. Najpopularniejsze odmiany miodu w Polsce to miód lipowy, akacjowy, gryczany i wielokwiatowy.

Miód słynie przede wszystkim z dobroczynnego wpływu na odporność organizmu. Stanowi naturalne wsparcie w walce z infekcjami górnych dróg oddechowych, działając przeciwzapalnie i łagodząco. Co więcej, ze względu na swoje właściwości nawilżające, znajduje zastosowanie w pielęgnacji skóry.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

To uniwersalny produkt, dlatego możesz go spożywać jako dodatek do herbat, koktajli, smoothie, a także owsianek, ciast czy naleśników.

Jest to gęsta substancja o jasnej barwie, lekko kwaskowatym smaku i konsystencji przypominającej mleko skondensowane. Wytwarzają je młode pszczoły robotnice, którym następnie karmią larwy pszczół i królową. Produkcja mleczka pszczelego jest trudna i czasochłonna, dlatego nie jest to produkt tak popularny, jak np. miód.

Mleczko pszczele wyróżnia się wysoką zawartością przeciwutleniaczy, niektórych witamin i składników mineralnych. To sprawia, że wzmacnia ono pracę układu odpornościowego. Badania sugerują jego pozytywny wpływ na profilaktykę chorób serca i niektórych nowotworów. Mleczko pszczele może również wspomagać gojenie ran i łagodzić stany zapalne organizmu.

W celach profilaktycznych w ciągu dnia spożywaj ok. 1 łyżeczkę mleczka pszczelego. Możesz je dodać np. do jogurtu czy owsianki lub rozpuścić bezpośrednio w jamie ustnej. Ważne, aby nie narażać mleczka pszczelego na działanie wysokich temperatur.

Znany też pod nazwą "kit pszczeli". Jest to lepka, żywiczna substancja wytwarzana przez pszczoły, która służy do uszczelniania ula od wewnątrz. W ten sposób tworzy ona naturalną barierę ochronną przed wirusami, bakteriami i grzybami. Pszczoły pozyskują żywicę z pąków drzew, liści, a także z pęknięć kory i łodyg. Następnie mieszają ją z woskiem pszczelim, enzymami i własną śliną, tworząc charakterystyczną substancję o właściwościach antyseptycznych i antybiotycznych.

Wiele osób stosuje propolis jako produkt o działaniu przeciwdrobnoustrojowym zwłaszcza w okresie zwiększonego ryzyka zachorowania na infekcje górnych dróg oddechowych.

Poza stosowaniem doustnym sprawdza się także jako środek miejscowego działania na skórę. Z gotowego kitu pszczelego możesz zrobić nalewkę, z której następnie warto przygotować np. płukankę do gardła lub płyn do skóry. Co ciekawe, niektóre miody są wzbogacane propolisem, dzięki czemu wykazują silniejsze właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.

Pyłek pszczeli jest to pyłek, który zbierają pszczoły robotnice z pręcików kwiatów. Pszczoły mieszają go ze śliną i miodem, tworząc małe kuleczki, które następnie transportują do ula. Tam specjalne urządzenie, zwane poławiaczem pyłku, odsiewa pyłek przeznaczony do spożycia.

Pierzga to produkt powstający z pyłku pszczelego, który pszczoły mieszają ze śliną i miodem, a następnie umieszczają w komórkach plastra. Następnie mieszanka ta ulega fermentacji mlekowej, dzięki czemu pierzga jest dobrze zakonserwowana, co czyni ją odporną na pleśń i gnicie. Proces fermentacji nadaje jej lekko kwaskowaty posmak.

Oba te wyroby pszczele cechuje szerokie spektrum prozdrowotnych właściwości. Są źródłem potasu, magnezu, wapnia, żelaza, cynku, witamin z grupy B, witaminy E i C. Zawierają wysoką zawartość karotenoidów, kwasów organicznych, antyoksydantów i związków fenolowych. Dzięki temu łagodzą stany zapalne organizmu, wspierają układ immunologiczny i stanowią prewencję wielu współczesnych chorób.

Pierzgę, jak i pyłek pszczeli, można spożywać na surowo, dodając np. do owsianki czy sałatki. Sprawdzą się też jako dodatek do napojów. W tym celu wymieszaj je z wodą, sokiem lub letnią herbatą.

Wyroby pszczele należą bez wątpienia do najbardziej wartościowych naturalnych produktów spożywczych. Powinny po nie sięgać osoby ze spadkiem odporności, niedoborami składników mineralnych i witamin, a także z przewlekłymi stanami zapalnymi organizmu.

Produkty pszczele to także dobry sposób na prewencję chorób cywilizacyjnych. Wspierają one bowiem pracę układu krążenia, trawienia i nerwowego. Chętnie sięgają po nie także osoby aktywne fizycznie w celu uzupełnienia składników odżywczych i wsparcia możliwości wysiłkowych.

Niestety, u niektórych osób produkty pszczele mogą wywoływać reakcje alergiczne. Najczęstszym alergenem jest miód, ale alergie mogą dotyczyć również pozostałych produktów pszczelich. Objawy alergii bywają różne - od łagodnych, takich jak swędzenie skóry, pokrzywka czy katar, do ciężkich, takich jak obrzęk naczynioruchowy czy wstrząs anafilaktyczny.

Jeśli podejrzewasz u siebie alergię na produkty pszczele, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem. Może on zlecić odpowiednie badania diagnostyczne, które potwierdzą lub wykluczą alergię. W przypadku zdiagnozowanej alergii należy unikać produktów pszczelich, a w przypadku wystąpienia objawów alergicznych konieczne jest natychmiastowe zastosowanie odpowiednich leków przepisanych przez lekarza.

Bibliografia:

• Barszcz W.: Zastosowanie produktów pszczelich w kosmetologii i dermatologii, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 4, 2022, vol. 11.
• Koszowska A. i in.: Pszczoły i ich produkty – znaczenie dla zrównoważonego rozwoju roślin, zwierząt i ludzi, Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine 2013, Vol. 16, No. 2, 79-84.
• Majewska E. i in.: Wartość odżywcza i antyoksydacyjna produktów pszczelich, Bromat. Chem. Toksykol. – XLIX, 2016, 3, str. 360 – 364.