Wywodzi się z Niemiec, ale króluje na Podlasiu. Nie sposób odmówić kawałka

Sękacz to specyficzny wypiek, który zyskał popularność na Kaszubach, Suwalszczyźnie oraz przede wszystkim na Podlasiu. W dzisiejszych czasach trudno jest sobie wyobrazić tradycyjne świętowanie wesela czy obchodzenie Świąt Bożego Narodzenia na Podlasiu bez obecności sękacza. Ten unikalny wypiek posiada charakterystyczny wygląd, który jest wynikiem specyficznego procesu pieczenia. Rzadkie ciasto wylewa się na obracający się na rożnie drewniany wałek, a następnie piecze przez około trzy godziny nad otwartym ogniem.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Tradycja wypiekania ciasta na rożnie jest znana od czasów średniowiecza. Przyjmuje się, że sękacz pochodzi z Niemiec. W Polsce pierwsze sękacze upieczono z okazji odwiedzin królowej Bony w Berżnikach na Suwalszczyźnie. Dzisiaj miejscowość Huszcza na Podlasiu jest uważana za "zagłębie sękaczy". Pierwsze informacje na temat tego wypieku pochodzą z lat dwudziestych ubiegłego wieku. Przepis na ciasto szybko zyskał popularność wśród mieszkańców okolicy.

Tradycja wypiekania sękaczy zachowała się także w niektórych regionach Niemiec, w Szwajcarii, we Francji, Rumunii, na Węgrzech, na Litwie oraz w Szwecji. Co ciekawe, tradycyjne sękacze zyskały również popularność wśród Japończyków.

Charakterystyczny wygląd sękacza jest wynikiem specyficznego procesu pieczenia. Gotowy sękacz ma kształt stożka z nieregularnymi wypustkami, które przypominają sople. Powstają one wskutek spływania nadmiaru ciasta w trakcie obracania rożna. W przekroju wypiek przypomina pień ściętego drzewa. Grubsze warstwy jasnego ciasta są podzielone przez cieniutkie warstwy przypieczonego ciasta. Po wypieczeniu sękacz ma złocisto-bursztynowy kolor, który przechodzi w brązowy. Gotowe ciasto może być pokryte czekoladą albo lukrem.

Podstawowe składniki na sękacz to jajka, mąka pszenna, śmietana, masło, cukier kryształ, cytryny oraz wanilia. Drewniany wałek, który jest niezbędny do przyrządzenia sękacza, jest z jednej strony cieńszy. Wałek powinien być owinięty pergaminem i natarty masłem, aby później sękacz dał się łatwo z niego zsunąć. Potrzebujemy także "stawidełek", na których będzie leżał i obracał się wałek, dużej blachy na okruchy oraz elektrycznych grzałek (dawniej sękacze pieczono nad paleniskiem).

Na obracający się nad ogniem wałek wylewa się płaską łyżką kolejne warstwy ciasta, które później tworzą "sęki". Po upieczeniu i zdjęciu sękacza z wałka w środek można wstawić kieliszek nalewki, koniaku lub miodu pitnego, a następnie zawinąć ciasto w pergamin. Wypiek nabierze wówczas oryginalnego aromatu. Podobno w taki sposób podawano sękacza w magnackich oraz szlacheckich domach.